“Ο Ερντογάν, το Βαρώσι, η σαλαμοποίηση και η διεθνής αντίδραση”, του Δημήτρη Καιρίδη

Άρθρο του Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων και Βουλευτή ΝΔ, Βορείου Τομέα Αθηνών

Η πρόσφατη ανακοίνωση του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για το μερικό άνοιγμα της περίκλειστης ζώνης του Βαρωσίου στην Κύπρο αποτελεί μια κατάφωρη παραβίαση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ που εμβαθύνει τη διχοτόμηση του νησιού και υπονομεύει τις συνομιλίες για την επίλυση του χρονίζοντος Κυπριακού προβλήματος. Επιπλέον, αποδεικνύει ότι η Τουρκία επιμένει να κινείται εκτός διεθνούς νομιμότητας αλλά και των όποιων δυτικών «δεσμεύσεων».

Η Τουρκία του Ερντογάν έχει εξαιρέσει την Κύπρο από την όποια, επιφανειακή εν πολλοίς, αναδίπλωση της προηγούμενης επιθετικότητάς της, μετά την πίεση που της ασκήθηκε, κυρίως, από τους Αμερικανούς, μετά την αλλαγή ηγεσίας στην Ουάσιγκτον.

Για τον τουρκικό εθνικισμό, μεταπολεμικά, η Κύπρος αποτέλεσε μια βασική προτεραιότητα. Η συμμετοχή του Μπαχτσελί των Γκρίζων Λύκων στον κυβερνητικό συνασπισμό στην Άγκυρα εγγυάται την απόλυτη τουρκική αδιαλλαξία στο Κυπριακό. Επιπλέον, η Τουρκία δεν έχει αποστασιοποιηθεί, ούτε στο ελάχιστο, από το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, για το οποίο η Κύπρος αποτελεί την κύρια αιχμή.

Εξαιτίας των διεθνών αντιδράσεων, ο Ερντογάν επέλεξε την τακτική της σαλαμοποίησης. «Φέτα-φέτα» επιχειρεί να μεταβάλει το καθεστώς του Βαρωσίου, ακυρώνοντας ένα βασικό θέλγητρο προς τους Ελληνοκυπρίους για λύση, καθώς η επιστροφή της περιοχής στην ελληνοκυπριακή κυριαρχία αποτελούσε τη βάση κάθε σχεδίου επίλυσης του Κυπριακού. Η σαλαμοποίηση δεν καθιστά την απόφαση του Ερντογάν λιγότερο παράνομη. Τουναντίον, απαιτεί την πιο σκληρή απάντηση της διεθνούς κοινότητας, της οποίας τις αντιστάσεις δοκιμάζει και ζυγίζει ο Ερντογάν.

Θα πρέπει να είναι πια κατανοητό, και στον πλέον δύσπιστο, ότι η Τουρκία δεν έχει καμία πρόθεση να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Και πως αν δεν υπάρξει αντίδραση τώρα, οι προκλήσεις της θα κλιμακωθούν. Είναι, λοιπόν, για τον λόγο αυτό απαραίτητο να αξιοποιηθεί στο έπακρο το αρνητικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην Ουάσιγκτον και διαμορφώνεται και στις Βρυξέλλες. Κατ’ ελάχιστον, δεν υπάρχουν περιθώρια για θετική ατζέντα στις ευρω-τουρκικές σχέσεις.

Τέλος, θα πρέπει να αξιοποιηθεί και να προβληθεί διεθνώς η αντίδραση πολλών Τουρκοκυπρίων, ο ηγέτης των οποίων, Μουσταφά Ακιντζί, δεν παρέστη στη φιέστα Ερντογάν και συνεχίζει να καταγγέλλει την Τουρκία για ωμή παρέμβαση στα εσωτερικά των κατεχομένων. Οι περισσότεροι των Τουρκοκυπρίων, όχι οι έποικοι, δεν θέλουν της ισλαμοποίηση, τον αυταρχισμό, τη διαφθορά και τη χειραγώγηση της Τουρκία και προτιμούν την ευρωπαϊκή προοπτική που μόνο η επανένωση μπορεί να εγγυηθεί.