Ποια “Εξοικονομώ” μπορείτε να προλάβετε – Οι προθεσμίες και τα χρονοδιαγράμματα

Νέα δεδομένα διαμορφώνονται στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της αποδοτικότητας κτιρίων μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων του “εξοικονομώ” που αποτελούν ευκαιρία για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος υπογραμμίζουν ότι τα προγράμματα αυτά αποτελούν βασικό πυλώνα της ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης για την ενεργειακή μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η παλαιότητα των περισσότερων κτιρίων στη χώρα μας διαμορφώνει συνθήκες ενεργειακής φτώχειας με θύματα τους πλέον ευάλωτους που δεν μπορούν να αναβαθμίσαν ενεργειακά τα σπίτια τους.

Στην παρούσα φάση υπάρχουν αρκετά προγράμματα “εξοικονομώ” τα οποία “τραβάνε” χρονικά και δίνουν την ευκαιρία στους πολίτες να τα αξιοποιήσουν καθώς “τρέχουν” με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ.

Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να εξηγηθεί ο ηλεκτρονικός αγώνας δρόμου που γίνεται προκειμένου να πάρει κανείς έγκριση για να προχωρήσει στην εγκατάσταση των συσκευών εξοικονόμησης ενέργειας.

Τα συγκεκριμένα προγράμματα ήταν πάντα δημοφιλή, η συμμετοχή σε αυτά άρχισε να εκτοξεύεται από το φθινόπωρο του 2021, όταν η ενεργειακή κρίση κλιμακώθηκε και “χτύπησε” και την Ελλάδα.

Σε κάθε περίπτωση στόχος της κυβέρνησης είναι τα συγκεκριμένα προγράμματα όχι μόνο να συνεχιστούν, αλλά να αξιοποιηθούν και από τις επιχειρήσεις, με στόχο να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας.

Με δεδομένο μάλιστα ότι το ΕΣΠΑ προσφέρει το χρονικό περιθώριο αξιοποίησης των πόρων μέχρι το 2030, στο τραπέζι των συζητήσεων έχει τεθεί η χρονική μετάθεση προκήρυξης νέων προγραμμάτων για νοικοκυριά για το 2025.

Τα διαθέσιμα προγράμματα ναι μεν καλύπτουν την υπάρχουσα ζήτηση, αλλά το ευρύ χρονικό περιθώριο του ΕΣΠΑ είναι αφορμή για να επωφεληθούν από τις επιδοτήσεις νοικοκυριά τα οποία θα θέλουν να καλύψουν μελλοντικές ανάγκες εξοικονόμησης.

 

Τα εν εξελίξει προγράμματα

Στην παρούσα φάση σε εξέλιξη είναι το πρόγραμμα για νοικοκυριά “Εξοικονομώ 2023” καθώς και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για Νέους», τα οποία είναι άκρως δημοφιλή και γίνονται ανάρπαστα.

Οι αιτήσεις για τις δύο δράσεις μπορούν να υποβάλλονται μέχρι τις 15 Νοεμβρίου ύστερα από την παράταση που δόθηκε, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει ακόμη χρόνος για τους ενδιαφερόμενους.

Παράταση παράταση μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων έχει πάρει και το πρόγραμμα για τα δημόσια κτίρια «ΗΛΕΚΤΡΑ».

 

Εξοικονομώ 2023

Ένα από τα πλέον δημοφιλή προγράμματα είναι το “Εξοικονομώ 2023”, το οποίο έχει συνολικό προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να διεκδικήσουν επιχορήγηση που κυμαίνεται από 40% έως 75% για έργα εξοικονόμησης τα οποία θα εξασφαλίσουν αναβάθμιση κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες, ώστε να εξασφαλίζεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%.

Οι παρεμβάσεις που επιδοτούνται είναι:

-η αντικατάσταση κουφωμάτων,

-η τοποθέτηση και η αναβάθμιση θερμομόνωσης,

-η αναβάθμιση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης και συστημάτων ζεστού νερού με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Άλλες εργασίες που περιλαμβάνονται στις επιλέξιμες δαπάνες είναι η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smart home), έξυπνα συστήματα διαχείρισης ηλεκτρικών φορτίων, Έξυπνα συστήματα ελέγχου της θέρμανσης/ψύξης, έξυπνα συστήματα απομακρυσμένου ελέγχου και παρακολούθησης).

Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που διατηρούν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία.

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι δεν μπορούν να κάνουν αίτηση οι λεγόμενοι δυνητικοί δικαιούχοι του προγράμματος “Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους”.

Μεγάλη προσοχή απαιτείται στις προθεσμίες και τα χρονικά περιθώρια τα οποία αποτελούν ένα ακόμη σημαντικό κριτήριο.

Από την στιγμή υπαγωγής στο πρόγραμμα, οι δικαιούχοι είναι υποχρεωμένοι να ολοκληρώσουν μέσα σε διάστημα 12 μηνών τις παρεμβάσεις, δηλαδή να έχουν τιμολογηθεί και να έχει γίνει και η δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση.

Η κάλυψη των δαπανών ενεργειακής αναβάθμισης, μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, είτε με ιδία κεφάλαια και επιδότηση είτε με τραπεζικό δανεισμό και επιδότηση.

Στη δεύτερη περίπτωση ο ενδιαφερόμενος δεν βάζει ούτε ένα ευρώ από την τσέπη του, καθώς τα χρήματα που πληρώνει τόσο για αμοιβές όσο και πιστοποιητικά του επιστρέφονται.

Όταν υπάρχει και τραπεζικός δανεισμός, αυτός θα πρέπει να υπολογίζεται στα χρονοδιαγράμματα και ο χρόνος έγκρισης του δανείου, ενώ και σε αυτή τη φάση ο πολίτης βρίσκεται σε συνεργασία με τον σύμβουλο έργου.

“Εξοικονομώ -Ανακαινίζω για Νέους”

Το πρόγραμμα “Εξοικονομώ -Ανακαινίζω για Νέους”, έχει συνολικό προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ και απευθύνεται σε νέους ηλικίας από 18 έως 39 ετών οι οποίοι επιθυμούν να αναβαθμίσουν ενεργειακά και να ανακαινίσουν την κατοικία τους.

Ειδικότερα, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν όλοι οι νέοι που έχουν γεννηθεί από 01/01/1984 έως και 31/12/2005.

Οι δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν οικογενειακό εισόδημα

-έως 50.000 ευρώ για την ένταξή τους στο “Εξοικονομώ” και

-έως 20.000 ευρώ για την ένταξή τους στο “Ανακαινίζω”.

Σημαντική παράμετρος για την ένταξη στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι ότι οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι ιδιοκτήτες του ακινήτου.

Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να έχουν οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα και να το ιδιοκατοικούν, ή να είναι πλήρεις κύριοι, ή επικαρπωτές και το εκμισθώνουν, για να ενταχθούν στο “Εξοικονομώ για Νέους”.

Αναφορικά με το πρόγραμμα “Ανακαινίζω” οι δικαιούχοι πρέπει να είναι ιδιοκτήτες του ακινήτου κατά πλήρη κυριότητα και ποσοστού 100%.

Το πρόγραμμα καλύπτει επιλέξιμες δαπάνες έως 35.000 ευρώ, για την ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικίας και το σκέλος που αφορά στην εξοικονόμηση ενέργειας περιλαμβάνει παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως: -αντικατάσταση κουφωμάτων,

-θερμομόνωση,

συστήματα θέρμανσης – ψύξης,

-συστήματα παροχής ζεστού νερού χρήσης και smart home.

Το δεύτερο σκέλος περιλαμβάνει παρεμβάσεις ανακαίνισης, όπως ανακαίνιση χώρων μπάνιου και κουζίνας, αντικατάσταση πόρτας εισόδου, αντικατάσταση και επισκευή ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων αλλά και πατωμάτων.

Το πρόγραμμα καλύπτει από 45% έως 90% του ποσού των επιλέξιμων ενεργειακών παρεμβάσεων, ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορεί να καλυφθεί από άτοκο δάνειο.

Για το δεύτερο σκέλος, το “Ανακαινίζω για Νέους”, ο επιλέξιμος προϋπολογισμός φθάνει τα 10.000 ευρώ.

Σε αυτή την περίπτωση, το πρόγραμμα καλύπτει έως και το 30% του ποσού των επιλέξιμων παρεμβάσεων ανακαίνισης ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορεί να καλυφθεί από χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ.

Το ποσοστό της επιδότησης είναι κλιμακωτό, ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία που εντάσσεται ο αιτών και ορίζεται ως εξής:

 

“Εξοικονομώ” για επιχειρήσεις

Στην εξίσωση των προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας μπαίνουν άμεσα και οι επιχειρήσεις καθώς άπαντες πλέον αντιλαμβάνονται ότι αποτελεί αναγκαιότητα η μείωση του κόστους

Στο πλαίσιο αυτό, μέχρι το τέλος του έτους έρχονται το “Εξοικονομώ Επιχειρώ”, το “Αλλάζω Συσκευή για Επιχειρήσεις” και το πρόγραμμα “Φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης για Επιχειρήσεις”.

Τα τρία αυτά προγράμματα έχουν συνολικό προϋπολογισμό 450 εκατ. ευρώ και θα δώσουν σημαντικές ανάσες στις επιχειρήσεις σε μια κρίσιμη συγκυρία όπως αυτή που διανύει σήμερα η χώρα μας.

Τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας για τις επιχειρήσεις αναμένεται να τρέξουν το αργότερο μέχρι το τέλος του έτους, κάτι που σημαίνει μεγάλες ευκαιρίες που πρέπει να αναζητηθούν.

Ειδικότερα:

–“Εξοικονομώ – Επιχειρώ”: Έχει προϋπολογισμό της τάξης των 200 εκατ. ευρώ και απευθύνεται σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις από τους κλάδους του Τουρισμού, του Εμπορίου και Υπηρεσιών. Το ποσοστό της δημόσιας επιχορήγησης διαμορφώνεται στο 40% για τις μεσαίες επιχειρήσεις και στο 50% για τις μικρές και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Επίσης, προβλέπεται ότι θα υπάρχει δυνατότητα για την καταβολή προκαταβολής μέχρι και το 40% της αναλογούσας δημόσιας δαπάνης έναντι ισόποσης εγγυητικής επιστολής, από τραπεζικό ή άλλο δημόσιο χρηματοδοτικό ίδρυμα εγκατεστημένο στην Ελλάδα. Οι επιλέξιμες επεμβάσεις αφορούν στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακού κελύφους (όπως θερμομόνωση αδιαφανών δομικών στοιχείων, αντικατάσταση διαφανών δομικών στοιχείων και εγκατάσταση συστημάτων σκίασης), την εγκατάσταση συστημάτων σκίασης, την αναβάθμιση συστήματος φωτισμού (εσωτερικού και εξωτερικού) και επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα θέρμανσης χώρων. Βασικός στόχος όλων των παρεμβάσεων που γίνεται με τη δράση “Εξοικονομώ-Επιχειρώ” είναι η μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων (CO2) τουλάχιστον κατά 35%, η εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 35% και αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας βάσει ΠΕΑ τουλάχιστον κατά τρείς ενεργειακές τάξεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη.

-“Αλλάζω Συσκευή για Επιχειρήσεις”: Οι δράσεις του συγκεκριμένου προγράμματος αφορούν στην αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης και εξοπλισμού ειδικά σε επιχειρήσεις και στην ανακύκλωση των αποσυρόμενων συσκευών μέσω συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης και ανακύκλωσης από πιστοποιημένους φορείς.

– “Φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης για Επιχειρήσεις”: Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που αναμένεται να προσφέρει τη δυνατότητα σε εταιρείες και βιομηχανίες να παράγουν την ενέργεια που καταναλώνουν από ανανεώσιμες πηγές και να μειώσουν ορατά το ενεργειακό κόστος.

 

ΗΛΕΚΤΡΑ

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα πρόγραμμα το οποίο είναι σε εξέλιξη αλλά δεν αφορά στα νοικοκυριά είναι το ΗΛΕΚΤΡΑ που χρηματοδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του Δημόσιου τομέα

Τα συνολικά κεφάλαια που θα χρησιμοποιηθούν αναμένεται να φτάσουν στα 920 εκ. ευρώ και στόχος είναι να αναβαθμιστούν ενεργειακά 2.5 εκατ. τ.μ. κτιρίων του δημοσίου τομέα.

Οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα αφορούν σε:

-αντικατάσταση κουφωμάτων,

-θερμομόνωση,

-συστήματα θέρμανσης,

-ψύξης και αερισμού,

-συστήματα φωτισμού χώρων,

-συστήματα αυτοματισμού,-συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας,

-εγκατάσταση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί, κατ’ ελάχιστον, 30% εξοικονόμηση ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας που απαιτείται για τις ανάγκες των τεχνικών συστημάτων που εξυπηρετούν το κτίριο και 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.