Ο Γιάννης Μπαλάφας μιλά αποκλειστικά στον «ΧΤΥΠΟ»

Ανέκαθεν είχε ενεργό ρόλο στο χώρο της αριστεράς και πέρασε μια ζωή «δια πυρός και σιδήρου» με αποκορύφωμα την εξορία εν μέσω δικτατορίας.

Εν τούτοις, πάντα μαχητικός και αισιόδοξος έφτασε να αποτελεί κυρίαρχο «γρανάζι» της κυβέρνησης Τσίπρα και να διαχειρίζεται το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης.

Ο Κεφαλονίτης πολιτικός, Γιάννης Μπαλάφας, μιλά στον «ΧΤΥΠΟ» για τη μείζονα θέματα της τοπικής αυτοδιοίκησης και το προσφυγικό, αποκαλύπτει τις τακτικές της κεντρικής διοίκησης και αναλύει θέματα σχετικά με τη νέα μεταρρύθμιση και τα μοντέλα χρηματοδότησης.

1. Έχετε αναφέρει για τη Νέα Μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση ότι χρειάζεται ένα Τριετές Πρόγραμμα που να στηρίζεται στην «Τριετή Στρατηγική Μεταρρυθμίσεων της Ελληνικής Διοίκησης». Θα μας πείτε συνοπτικά τους άξονες πάνω στους οποίους θα κινείται;

«Βασικό ζητούμενο είναι να εξυπηρετεί τον πολίτη αυτής της χώρας. Να σταματήσει αυτή η κατάσταση που ο πολίτης σε πολλές περιπτώσεις αντιμετωπίζεται σαν εχθρός. Πρόθεσή μας είναι να προχωρήσουμε σε μια καλά προετοιμασμένη ριζική αλλαγή. Αυτή η αλλαγή στο πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν θα είναι μια απλή νομοθετική παρέμβαση. Οφείλει να αναβαθμίσει λειτουργικά τον πρώτο και τον δεύτερο βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά κυρίως να ενισχύσει την αυτοτέλειά τους και παράλληλα τον επιτελικό ρόλο του κράτους.

Η Νέα Μεταρρύθμιση δεν πρέπει να εξαντληθεί στην εκπόνηση ενός κανονιστικού πλαισίου (νόμου, προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων). Χρειάζεται ένα Τριετές Πρόγραμμα που να στηρίζεται στην «Τριετή Στρατηγική Μεταρρυθμίσεων της Ελληνικής Διοίκησης» και έχει ως στόχο το σχεδιασμό και την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που θα οδηγήσουν σε «μια σύγχρονη Δημόσια Διοίκηση, με σημαντική αναβάθμιση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».

Η Νέα Μεταρρύθμιση πρέπει να έχει, μεταξύ των άλλων, τις ακόλουθες καινοτομίες:

1. Πρέπει να αφορά και τα τρία επίπεδα της διακυβέρνησης (Κεντρική και Αποκεντρωμένη Διοίκηση – Περιφέρειες – Δήμους). Με επανοριοθέτηση των αρμοδιοτήτων κάθε επιπέδου διακυβέρνησης και με κατεύθυνση την Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση, την ενίσχυση των επιτελικών λειτουργιών της Κεντρικής Διοίκησης και την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

2. Να είναι σαφές σε όλους πως οι Δήμοι και οι Περιφέρειες:

• Υλοποιούν δημόσιες πολιτικές

• Παρέχουν υπηρεσίες στους πολίτες

• Προωθούν αναπτυξιακά προγράμματα

Συνεπώς, στη Νέα Μεταρρύθμιση δεν μπορούν παρά να εμπλέκονται και τα συναρμόδια υπουργεία ώστε να υπάρχει καλύτερος συντονισμός και η μέγιστη αποτελεσματικότητα.

3. Στη Νέα Μεταρρύθμιση, πρέπει να πετύχουμε την σταδιακή αποκατάσταση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κατ’ αναλογία της αύξησης των δημοσίων εσόδων της χώρας και να βρούμε καινοτομικούς τρόπους διεύρυνσης των πόρων της από αναπτυξιακές παρεμβάσεις, χωρίς επιβάρυνση των δημοτών.

4. Η Νέα Μεταρρύθμιση είναι αναγκαίο όχι μόνο να βελτιώσει τις νομικές ρυθμίσεις που αφορούν την καταστατική θέση των αιρετών, αλλά να συνδέσει λειτουργικά την ενημέρωση των αιρετών, την κατάρτιση των υπαλλήλων και γενικότερα την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της με τις αλλαγές του εργασιακού περιβάλλοντος

5. Όλες οι παραπάνω νομικές ρυθμίσεις πρέπει να ενσωματωθούν σε ένα νέο ενιαίο Κώδικα Δήμων και Περιφερειών. Με χωριστά κεφάλαια για τους μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους, τις νησιωτικές Περιφέρειες και τη Μητροπολιτική Διακυβέρνηση, που δεν θα εξειδικεύουν μόνο τις αρμοδιότητες, αλλά και τα διοικητικά εργαλεία για την άσκησή τους.

6. Και φυσικά όλα τα παραπάνω δεν αρκεί να νομοθετηθούν, χρειάζεται να θεσμοποιηθούν, δηλαδή να γίνουν πολιτικά και κοινωνικά αποδεκτοί θεσμοί. Αυτό προϋποθέτει όχι μόνο διαβούλευση με τους θεσμικούς φορείς (ΚΕΔΕ, ΕΝΠΕ), αλλά και με τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, τους κοινωνικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών».

2. Όσον αφορά στο προσφυγικό, σε τι ενέργειες θα προχωρήσετε σε συνεργασία με τους δήμους και τις περιφέρειες;

«Αρχικά να δηλώσω ότι είμαι περήφανος για τη συνεργασία και την συμπεριφορά στο προσφυγικό της μεγάλης πλειοψηφίας των εκπροσώπων Δήμων και Περιφερειών. Προσέφεραν καθοριστική βοήθεια είτε δημιουργώντας δομές φιλοξενίας, είτε συνδράμοντας τις δομές που δημιούργησαν άλλοι φορείς. Δυστυχώς, το βάρος δεν κατανεμήθηκε ομοιόμορφα, με κάποιους δήμους να επωμίζονται τεράστιο βάρος. Οι δομές φιλοξενίας Δήμων και Περιφερειών αξιοποιήθηκαν ως προσωρινές και αυτήν τη στιγμή λειτουργούν λίγες υπό την εποπτεία των ΟΤΑ. Το έργο των ΟΤΑ δεν σταματά όμως στην φιλοξενία. Οι δομές που δημιουργούνται από το κεντρικό κράτος χρειάζονται τη στήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι δήμοι φροντίζουν για την καθαριότητα των χώρων, ενισχύουν τους εθελοντές, βοηθούν σε καθημερινά προβλήματα που παρουσιάζονται. Οι περιφέρειες από την άλλη, έχουν υπηρεσίες πολιτικής προστασίας και ενισχύουν με υλικά τις δομές που δημιουργούνται».

3. Ένα μόνιμο πρόβλημα της αυτοδιοίκησης είναι η έλλειψη προσωπικού. Έχετε κάποια ευχάριστη είδηση σχετικά;

«Ξέρετε καλά ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας (αυτή που παραλάβαμε) δεν μας επιτρέπει να κινηθούμε στην κατεύθυνση που θα θέλαμε άμεσα. Δυστυχώς υπάρχουν δεσμεύσεις, υπάρχουν προβλήματα τα οποία ελπίζουμε ότι σύντομα θα ξεπεραστούν. Όμως δεν μένουμε με σταυρωμένα χέρια. Παρά τις δυσκολίες με διάταξη του νόμου 4368/16, απελευθερώθηκαν οι προσλήψεις ΥΕ (Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης) και ΔΕ (Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) στις υπηρεσίες καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού των δήμων και στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ). Συνεχίζεται η κατανομή θέσεων για πρόσληψη συμβασιούχων Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ) σε δήμους και νομικά πρόσωπα αυτών. Επεκτάθηκαν έως 31.21.16 οι συμβάσεις μίσθωσης έργου και ορισμένου χρόνου των εργαζόμενων στην καθαριότητα. Προγραμματίζονται οι προσλήψεις προσωπικού των κατηγοριών ΤΕ (Τεχνολογικής Εκπαίδευσης) και ΠΕ (Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης) (απεστάλη σχετική εγκύκλιος στους δήμους)».

4. Επίσης, η αυτοδιοίκηση έχει ταλαιπωρηθεί από τη μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς τους αντίστοιχους πόρους. Ποια είναι η θέση σας, θα συνεχιστεί αυτή η τακτική εκ μέρους της κεντρικής διοίκησης;

«Όχι, δεν θα συνεχιστεί. Με το νόμο 4368/16 δόθηκε η εξουσιοδότηση για την συγκρότηση επιτροπής για τις αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, η οποία θα μελετήσει και το θέμα των αρμοδιοτήτων. Βασική μας θέση είναι, ότι θα είναι υποχρεωτική η μεταφορά των πόρων για κάθε αρμοδιότητα. Θα εξεταστεί και η διενεργηθείσα μεταφορά αρμοδιοτήτων που έχουν ήδη συντελεστεί από προηγούμενες κυβερνήσεις χωρίς τη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων».

5. Σε τι επίπεδο βρίσκεται η συνεργασία σας με την ΚΕΔΕ, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ) και την Περιφέρεια Αττικής;

«Επιδίωξη μας είναι η καλύτερη δυνατή συνεργασία. Εμείς στηρίζουμε τη θεσμική λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης. Κάθε αίτημα που μας έρχεται και βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση, γίνεται προσπάθεια να βοηθηθεί η ικανοποίηση του. Δυστυχώς δεν διαθέτουμε τα απαιτούμενα κονδύλια, για να μπορέσουμε να ικανοποιήσουμε το σύνολο των αιτημάτων αυτών. Πρέπει βεβαίως να σημειώσω και ότι ορισμένες τοποθετήσεις ορισμένων στελεχών, μας δημιουργούν την εικόνα ότι μπορεί και να εκπορεύονται από αντιπολιτευτική διάθεση και όχι από γνήσιο ενδιαφέρον για την επίλυση προβλημάτων. Αναφέρομαι βεβαίως σε όσους άλλαξαν τοποθετήσεις τώρα που άλλαξε η κυβέρνηση και όχι σε όσους τα ίδια υποστηρίζουν ανεξαρτήτως κυβερνήσεων».

6. Θα μπορέσει να βρεθεί ένα μοντέλο πιο σταθερής χρηματοδότησης των Κοινωνικών Δομών που υλοποιούν οι δήμοι;

«Αν δεν βελτιωθεί συνολικά η οικονομία της χώρας, αν δεν υπάρξει ανάπτυξη τίποτα δεν μπορεί να γίνει με σταθερότητα και συνέπεια. Βεβαίως όμως, αναγνωρίζουμε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση και οι υπηρεσίες της είναι η πιο άμεση σχέση που έχει ο πολίτης με την διοίκηση. Θεωρώ πως η ενίσχυση αυτής της σχέσης είναι επιτακτική προκειμένου να μειωθεί η ταλαιπωρία της συναναστροφής των πολιτών με το δημόσιο τομέα. Η ένταξη στα ευρωπαϊκά προγράμματα δεν προσφέρει μόνο χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά επιτάσσει και υψηλά στάνταρ ποιοτικών υπηρεσιών. Από την πλευρά μας, πρέπει να ενισχύσουμε μέσα από τους ΚΑΠ τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων».

7. Στις συναντήσεις σας με τους δημάρχους της Αττικής ποιο είναι το πιο συχνό αίτημα που έχουν;

«Τα συχνότερα αιτήματα των επικεφαλής των δήμων, είναι, όπως μπορείτε να φανταστείτε, η οικονομική ενίσχυση των δήμων τους, οι ελλείψεις σε προσωπικό αλλά και η αναγνώριση του σημαντικού ρόλου που παίζουν ή θα πρέπει να παίζουν οι ΟΤΑ στα πλαίσια του δημοκρατικού προγραμματισμού και της τοπικής ανάπτυξης».

Μην ξεχνάτε την εφημερίδα “ΧΤΥΠΟΣ”. Κυκλοφορεί από το Σάββατο στα περίπτερα της Αθήνας και του Πειραιά. Με αποκλειστικές ειδήσεις ρεπορτάζ και άρθρα. Επίσης, με μεγάλες χρήσιμες προσφορές και δώρα.