ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: 5+1 μεγάλες ανατροπές

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις μεγάλες αλλαγές στο ασφαλιστικό που θα διαμορφώσουν ένα νέο χάρτη, τόσο στις κύριες, όσο και στις   επικουρικές συντάξεις εντός του 2020.

Στα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών έχει σημάνει συναγερμός και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι οι αλλαγές πολύ σύντομα θα γίνουν Νόμος του Κράτους.
Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν, ότι βασικός στόχος είναι να διορθωθούν οι αδικίες που υπάρχουν, σημειώνουν όμως, ότι σε καμία περίπτωση δεν θα διασαλευτεί η δημοσιονομική σταθερότητα.
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι δεν θα θιγούν τα σημερινά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων, ενώ η εθνική σύνταξη παραμένει στα  ίδια επίπεδα.
Οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα είναι σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, για να μην υπάρξουν προσφυγές στη δικαιοσύνη, λόγω του ότι οι ρυθμίσεις του νέου νόμου δεν έχουν συνταγματική κάλυψη.
Στο πλαίσιο αυτό, γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος στις διατάξεις του  νέου ασφαλιστικού νόμου, που αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή στις αρχές του νέου έτους.

Φιλοσοφία νόμου
Οι επίσημες ανακοινώσεις θα γίνουν μόλις ολοκληρωθούν η αναλογιστική μελέτη που συντάσσεται αυτές τις ημέρες και θα σηματοδοτήσει το οριστικό ξήλωμα του νόμου Κατρούγκαλου.
Βασική φιλοσοφία του νέου νόμου είναι το ύψος της σύνταξης να βγαίνει με βάση τα χρόνια εργασίας, κάτι που σημαίνει πως θα είναι μεγαλύτερη για όσους δεν εγκαταλείπουν πρόωρα τον ασφαλιστικό τους βίο.
Οι αποφάσεις για το ύψος των αυξήσεων στα ποσοστά αναπλήρωσης έχουν «κλειδώσει» και οι μεγάλοι κερδισμένοι θα είναι οι νέοι συνταξιούχοι που έχουν πολλά χρόνια δουλειάς.

Με βάση αυτά τα δεδομένα γίνεται σαφές ότι:

• Τα ποσοστά αναπλήρωσης θα κλιμακώνονται όσο προστίθενται χρόνια με πληρωμένες εισφορές άνω της 30ετίας.
• Η ανταποδοτικότητα θα φτάνει για τα 40 χρόνια δουλειάς στα επίπεδα του 50% από 42,80% που είναι σήμερα.

Φρένο στις πρόωρες
Στην ουσία με τον τρόπο αυτό μπαίνει φρένο στις πρόωρες συντάξεις, λόγω του ότι με τον προηγούμενο νόμο ακόμη και να δούλευε κανείς για 40 χρόνια δεν θα έπαιρνε μεγαλύτερη σύνταξη.
Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης τονίζουν ότι μπαίνει τέλος σε μια μεγάλη αδικία και εξηγούν ότι δίνονται πλέον κίνητρα για να παραμείνει κανείς στην εργασία του με δέλεαρ τη μεγαλύτερη σύνταξη.

Νέες κλίμακες
Σύμφωνα με πληροφορίες η λύση που προκρίνεται είναι αυτή της αύξησης των σημερινών συντελεστών του νόμου Κατρούγκαλου κατά 8%-10% μετά τα 30 έτη ασφάλισης.
Σε αυτές τις κατηγορίες εργαζομένων  άλλωστε υπάρχουν οι μεγαλύτερες μειώσεις συντάξεων σε σχέση με τα ποσά συντάξεων πριν την εφαρμογή του νόμου, ο οποίος ψηφίστηκε το 2016.

Ας δούμε στην πράξη τι σημαίνουν οι αλλαγές που έρχονται:

• Η αύξηση στις συντάξεις θα είναι κλιμακωτή και θα εξαρτάται από τα χρόνια του ασφαλιστικού βίου κάθε εργαζόμενου.
• Η αύξηση που θα προκύψει και η οποία επηρεάζει χιλιάδες παλιές και νέες συντάξεις, θα έχει αναδρομική ημερομηνία έναρξης από τις 4 Οκτωβρίου 2019.
• Οι παλαιές επανυπολογισμένες συντάξεις θα επανυπολογιστούν από την αρχή με τα νέα ποσοστά.

Παράδειγμα
Για παράδειγμα, τα ποσοστά Κατρούγκαλου προέβλεπαν αύξηση 1,42% στην ανταποδοτική σύνταξη από τα 31 ως τα 33 έτη.
Στον νέο νόμο ο ασφαλισμένος θα παίρνει αύξηση 1,5% από τα 31 ως τα 32 έτη, που θα κλιμακώνεται όσο θα αυξάνεται ο εργασιακός βίος, δηλαδή +1,6% από τα 32 ως τα 33 έτη, +1,7% από τα 33 στα 34 κ.ο.κ.
Στην πράξη για κάθε επιπλέον έτος ασφάλισης θα προβλέπεται διαφορετικό ποσοστό αύξησης, ενώ τώρα για κάθε επιπλέον έτος δίδεται το ίδιο ποσοστό αύξησης στους συντελεστές αναπλήρωσης.
Αμετάβλητοι θα μείνουν οι συντελεστές ως τα 29 έτη, καθώς κοινή είναι η εκτίμηση ότι η αναπλήρωση που δίνουν τα ισχύοντα ποσοστά και τα τελικά ποσά σύνταξης ,είναι επαρκή σε σχέση με τον μισθό.

Τα παραδείγματα που ακολουθούν είναι ενδεικτικά:

• Ασφαλισμένος με μέσο όρο αποδοχών 1.300 ευρώ και 30 έτη παίρνει 727 ευρώ σύνταξη με τα ισχύοντα ποσοστά που ακύρωσε το ΣτΕ. Με τα νέα ποσοστά είναι πιθανό να δει αύξηση σύνταξης, στα 747 ευρώ, στα 753 ευρώ ή στα 758 ευρώ. Αν έχει 40 έτη, η νέα σύνταξη μπορεί να φτάσει στα 1.026 ευρώ, με αύξηση από 42 ως 86 ευρώ.
• Ασφαλισμένος με μέσο όρο αποδοχών 1.600 ευρώ και 38 έτη θα έπαιρνε 1.008 ευρώ σύνταξη. Με τα νέα ποσοστά, είναι πιθανό η σύνταξη να φτάσει στα 1.096 ευρώ, με αύξηση κατά 88 ευρώ.

Μικρό καλάθι
Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης πάντως υπογραμμίζουν την ανάγκη, οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι να κρατούν μικρό καλάθι ως προς τον επανυπολογισμούς  που θα γίνουν.
Όπως επισημαίνουν κάποιοι είναι πολύ πιθανό να δουν ακόμη και μείωση στην προσωπική τους διαφοράς και αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης και  άλλοι ακόμη και καθαρή αύξηση στην τσέπη.
Εξηγούν επίσης ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και για το λόγο αυτό τονίζουν ότι άπαντες πρέπει να περιμένουν το νέο νόμο, στον οποίο και θα αποτυπώνεται ο νέος χάρτης των συντάξεων.

Ελεύθεροι επαγγελματίες
Μια δεύτερη σημαντική αλλαγή του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου αφορά στις αλλαγές που θα υπάρξουν γύρω από τις εισφορές που θα πληρώνουν περίπου 950.000 ελεύθεροι επαγγελματίες.
Το σχέδιο νόμου δίνει τη δυνατότητα σε ασφαλισμένους από τα πρώην Ταμεία ΕΤΑΑ, ΟΑΕΕ κλπ  να επιλέξουν τη μηνιαία εισφορά τους ανάμεσα σε 7 κλίμακες εισφορών.

Οι νέες εισφορές θα είναι οι εξής:

• Έως 5 έτη: 126 ευρώ
• Α επίπεδο: 210 ευρώ
• Β επίπεδο: 252 ευρώ
• Γ επίπεδο: 302 ευρώ
• Δ επίπεδο: 363 ευρώ
• Ε επίπεδο: 435 ευρώ
• ΣΤ επίπεδο: 566 ευρώ

Κάτι ανάλογο θα γίνει και με τους 495.283 ασφαλισμένους από τον πρώην ΟΓΑ, οι οποίοι θα πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα σε 6 κλίμακες εισφορών για την τελική σύνταξη που θα λάβουν.

Επικουρική, εφάπαξ
Η τρίτη μεγάλη αλλαγή αφορά στην επικουρική ασφάλιση και το εφάπαξ, ενώ θα υπάρξει και ένα σταθερό ποσό για την υγεία.
Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις θα ισχύσουν αναδρομικά από τις 4 Οκτωβρίου 2019, κάτι που σημαίνει ότι πολλοί συνταξιούχοι μέσα στους πρώτους μήνες του νέου έτους θα πάρουν επιπλέον χρήματα.
Για παράδειγμα, εάν ο νέος νόμος τεθεί σε εφαρμογή από τον Φεβρουάριο του 2020, οι συνταξιούχοι θα πάρουν αναδρομικά 4 μηνών και εάν τεθεί από το Μάρτιο, αναδρομικά πέντε μηνών .
Σε κάθε περίπτωση, οι αυξήσεις και τα αναδρομικά αφορούν αποκλειστικά και μόνο τις επικουρικές συντάξεις που είχαν υποστεί μείωση – λόγω του ορίου των 1.300 ευρώ ως άθροισμα κύριας και επικουρικής.
Επίσης, περίπου 250.000 μη μισθωτοί μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε τρεις κλίμακες για επικουρική σύνταξη και τρεις κλίμακες για εφάπαξ
Επίσης, θεσμοθετείται ενιαίο ποσό για την υγεία από τη 2η ασφαλιστική κατηγορία και πάνω στα 60 ευρώ τον μήνα για τους μη μισθωτούς και στα 35 ευρώ για τους αγρότες για το 2020.

Εισφορές
Η τέταρτη μεγάλη αλλαγή αφορά στις εισφορές, καθώς στο νέο κρατικό προϋπολογισμό έχει ενσωματωθεί μείωση τους κατά 0,9% για τους  μισθωτούς που έχουν σύμβαση πλήρους απασχόλησης.
Η συγκεκριμένη μείωση θα ισχύσει από 1ης Ιουλίου 2020 και θα αφορά πάνω από 1,6 εκατομμύριο εργαζομένους και τους περίπου 260.000 εργοδότες τους.

Ειδικότερα:

• Οι εισφορές για τους πλήρως απασχολούμενους μισθωτούς θα πέσουν από περίπου 41% σε περίπου 40% από τον ερχόμενο Ιούλιο.
• Θα ακολουθήσει νέα σταδιακή μείωση εισφορές που καταβάλλουν οι μισθωτοί έως το 2023 και θα είναι συνολικά 5 μονάδες.

Επαγγελματικά ταμεία
Η πέμπτη  μεγάλη αλλαγή αφορά στις επικουρικές συντάξεις οι οποίες θα υλοποιηθούν μέσω των λεγόμενων επαγγελματικών ταμείων που θα έχουν κεφαλαιοποιητικά χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εργασίας στόχος είναι να αυξηθούν οι επικουρικές συντάξεις κατά 35% σε σχέση με τις σημερινές προκειμένου να εξασφαλίζουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα.
Τα ίδια στελέχη εξηγούν ότι η μείωση κατά 25% των εισφορών μέσα στο 2ο εξάμηνο του 2020 θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα προκειμένου μέρους του να κατευθυνθεί στον τρίτο πυλώνα, αυτόν της ιδιωτικής ασφάλισης.
Ωστόσο, για να γίνει πράξη κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρξουν από την κυβέρνηση σοβαρά φορολογικά κίνητρα, προκειμένου ο ασφαλισμένος να έχει λόγο να κατευθυνθεί στην ιδιωτική ασφάλιση.
Σε κάθε περίπτωση το νέο ασφαλιστικό θα είναι ευθυγραμμισμένο με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), προκειμένου να μην υπάρξουν νέα προβλήματα αντισυνταγματικότητας.
Η εκτίμηση που κυριαρχεί ως προς την ανταποδοτικότητα του νέου επικουρικού συστήματος, είναι ότι θα είναι αυξημένη σε σχέση με το 1,2% που είναι σήμερα η απόδοση με το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης.

Παλαιά αναδρομικά
Μια από τις πλέον κρίσιμες δίκες στην ιστορία της Ελλάδας θα γίνει στις 10 Ιανουαρίου του 2020 στο Συμβούλιο της Επικρατείας και θα κρίνει το ύψος των αναδρομικών για 2,5 εκατ. συνταξιούχους.

Τα ποσά των αναδρομικών που είναι υπό διεκδίκηση είναι τα εξής:

• Έως 15.790 ευρώ για συνταξιούχους δικαστικούς
• Έως 11.000 ευρώ για απόστρατους και συνταξιούχους άλλων ειδικών μισθολογίων, όπως καθηγητών, γιατρών.
• Έως 7.940 ευρώ για πολιτικούς συνταξιούχους.

Τα αναδρομικά  «κλειδώνουν» σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις για ένα 10μηνο και αφορούν τις μειώσεις της ΕΑΣ στις κύριες συντάξεις τους και των νόμων 4051 και 4093 σε κύριες και επικουρικές
Η «μητέρα των μαχών» θα διεξαχθεί στην Ολομέλεια του ΣτΕ μετά από αίτηση που υπέβαλε ο ΕΦΚΑ, ο οποίος επιχειρεί να ξεκαθαρίσει όλα τα «παράθυρα» των διεκδικήσεων από 1/1/2013 έως 31/12/2018.