Περισσότερα λεφτά στην τσέπη: Πρωτομαγιά με υψηλότερο κατώτατο μισθό – Το σχέδιο ενίσχυσης των εισοδημάτων

Όλα τα «όπλα» που έχει στη διάθεσή της βγάζει στο τραπέζι η κυβέρνηση σε μια ύστατη προσπάθεια να περιορίσει τις εισοδηματικές απώλειες που έχουν οι εργαζόμενοι λόγω του κύματος ακρίβειας.

Η εκτόξευση του πληθωρισμού που προκαλεί το ενεργειακό τσουνάμι έχει φέρει σε οριακή κατάσταση τη συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών και ειδικά τους πλέον ευάλωτους.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναζητά λύσεις μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνει όμως αποφασισμένος να υλοποιήσει και τις κυβερνητικές του δεσμεύσεις, ώστε αυξηθεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός.

Κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν τον προβληματισμό και την αγωνία τους για τις εξελίξεις που κυοφορούνται, διαβεβαιώνουν όμως ότι υπάρχει σχέδιο, το οποίο θα βγάλει τη χώρα από την κρίση.

Στο πλαίσιο αυτό, αρχίζει να υλοποιείται το σχέδιο για «περισσότερα λεφτά στην τσέπη», μέσω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και της αύξησης του κατώτατου μισθού.

Η διπλή αυτή κυβερνητική παρέμβαση έχει τεράστια σημασία, καθώς υλοποιείται σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, όπου στην οικονομία κυριαρχούν ο φόβος και η ανασφάλεια για το αύριο. Κυβερνητικά στελέχη υπογραμμίζουν ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού σε συνδυασμό με τα μέτρα στήριξης στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεων θα αποτελέσουν τα βασικά «εργαλεία» για την αντιμετώπιση της ακρίβειας

Η εκτίμηση μάλιστα που κυριαρχεί, είναι ότι οι δύο αυτές κινήσεις, θα στείλουν το μήνυμα ότι η οικονομία δεν πρόκειται να μπει στα αχαρτογράφητα ύδατα της βαθιάς ύφεσης, όπως συνέβη στην εποχή των μνημονίων.

 

Πάνω από τον πληθωρισμό

Οι ανακοινώσεις για τον κατώτατο μισθό που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Μαΐου, έγιναν την Τετάρτη με το Μαξίμου να διαβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση έχει ως πρώτη προτεραιότητα τη στήριξη των ασθενέστερων.

Ο πρωθυπουργός με τη δήλωσή του κατέστησε ότι πρόκειται για γενναία αύξηση, και σημείωσε ότι με τον τρόπο αυτό οι εργαζόμενοι οι οποίοι αμείβονται με τον κατώτατο, κερδίσουν έναν 15ο μισθό.

Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι η όλη διαδικασία κινείται σε θεσμικό επίπεδο και εξηγούν ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν δείχνουν ότι η κυβέρνηση έχει ως πρώτη προτεραιότητα τις ανάγκες της κοινωνίας.

 

Αναφορικά με το παρασκήνιο της απόφασης, δύο ήταν οι παράγοντες οι οποίοι έκριναν τις κινήσεις του πρωθυπουργού:

Α. Αντοχές της οικονομίας: Ήταν σίγουρα ο καθοριστικός παράγοντας ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Κυβερνητικές πηγές εξηγούν ότι η όποια αύξηση έπρεπε να είναι στα όρια των αντοχών της οικονομίας, προκειμένου να μη βρεθούν οι επιχειρήσεων σε δυσχερή θέση. Σημείωναν μάλιστα ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία, οι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό, είναι εργαζόμενοι σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και όχι σε μεγάλες ελληνικές ή πολυεθνικές, οι οποίες ως επί το πλείστον απασχολούν ιδιαίτερα εξειδικευμένο προσωπικό που δεν αμείβεται με τον κατώτατο μισθό.

Β. Στήριξη χαμηλών εισοδημάτων: Άπαντες έχουν πλέον αντιληφθεί ότι είναι αδήριτη ανάγκη η στήριξη των εργαζομένων με χαμηλά εισοδήματα. Πρόκειται για ανθρώπους που ανήκουν στην αποκαλούμενη κοινωνική ομάδα των ευάλωτων νοικοκυριών που πλήττονται περισσότερο από τον υψηλό πληθωρισμό.

 

Η εισήγηση

Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι ελήφθησαν σοβαρά υπόψη οι εισηγήσεις των αρμόδιων φορέων προκειμένου να βρεθεί η χρυσή τομή ως προς τις αυξήσεις που θα δοθούν σε όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Η εισήγηση του υπουργού Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη στον πρωθυπουργό έγινε την Τετάρτη το μεσημέρι, γεγονός που επιβεβαιώνει τον πυρετός διαβουλεύσεων έως την τελευταία στιγμή.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι ο βασικός μισθός αυξάνεται κατά 50 ευρώ τον μήνα, κάτι που σημαίνει ότι από τα 663 ανεβαίνει στα 713 ευρώ.

Εάν προστεθεί η αύξηση του 2%, γίνεται αντιληπτό ότι πρόκειται για μια συνολική αύξηση της τάξης του 9,7% σε σχέση με τον κατώτατο μισθό του 2021

Με τον τρόπο αυτό οι σχεδόν 650.000 εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας θα κερδίσουν παραπάνω από έναν επιπλέον καθαρό μισθό ετησίως.

 

Οι φορείς

Πάντως, οι φορείς εργοδοτών και εργαζομένων εξέφρασαν θέσεις οι οποίες απέχουν και μάλιστα σημαντικά μεταξύ τους, αναφορικά με το ύψος της αύξησης στον κατώτατο μισθό.

Ισχυρές εργοδοτικές οργανώσεις όπως ο ΣΕΒ και ο ΣΕΤΕ επέμειναν σε αυξήσεις της τάξης του 3% ή 4%, κατ’ ανώτατο όριο, ενώ φόβους για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων τους εκφράζουν οι εκπρόσωποι των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Από την πλευρά της Η ΓΣΕΕ επέμεινε στην επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ από τα 663 ευρώ -γεγονός που αντιστοιχεί σε αύξηση περίπου 13%.

Η Τράπεζα της Ελλάδος μιλούσε για επιπλέον αυξήσεις από 2,7% έως 3,4%, λόγω της «αυξημένης αβεβαιότητας που προκαλούν οι διεθνείς τιμές ενέργειας, ο πληθωρισμός και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία».

 

Γυναίκες και νέοι

Ο κατώτατος μισθός αφορά συχνότερα τις γυναίκες από τους άνδρες, καθώς περίπου μία στις τρεις αμείβεται με αποδοχές ίσες ή χαμηλότερες των 663 ευρώ (28,8%), όταν το αντίστοιχο μερίδιο των ανδρών δεν ξεπερνά το 13,7%.

Σχεδόν με διπλάσια συχνότητα αμείβονται οι γυναίκες από τους άνδρες με αποδοχές χαμηλότερες των 730 ευρώ, ενώ η «ψαλίδα» μειώνεται στην κατηγορία κάτω των 795 ευρώ.

Η σχέση της ηλικίας με τις κατώτατες αποδοχές φαίνεται να έχει μορφή ανεστραμμένης καμπάνας. Οι νεότεροι αμείβονται συχνότερα με χαμηλότερες αποδοχές, οι μισοί με χαμηλότερες ή ίσες του κατώτατου μισθού, ενώ σχεδόν επτά στους δέκα βρίσκονται κάτω από τα 795 ευρώ μικτά τον μήνα.

 

Ταμεία

Εκτός από τους εργαζόμενους με τον κατώτατο μισθό, θα αυξηθεί έστω και λίγο από την 1η Ιουνίου, το διαθέσιμο εισόδημα περίπου 2 εκ. μισθωτών αλλά και αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων. Η εξέλιξη αυτή έχει σχέση με τη μείωση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα των εισφορών προς τα επικουρικά ταμεία (ΕΤΕΑΕΠ, ΤΕΚΑ), ενώ θα μειωθεί και το μη μισθολογικό κόστος για τους εργοδότες.

Ειδικότερα από την 1η Ιουνίου οι εισφορές για επικούρηση θα μειωθούν στο 3% για τους εργοδότες και σε 3% για τους εργαζόμενους, από 3,25% που είναι σήμερα για την κάθε πλευρά. Επίσης, θα μειωθούν και τα ποσά των εισφορών που προβλέπονται για τις τρεις κλίμακες εισφορών για τους μη μισθωτούς.

Έως τώρα οι εισφορές μειώθηκαν κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες τον Ιούνιο του 2020 και κατά άλλες 3 τον Ιανουάριο του 2021.

Συνεπώς υπολείπεται μια μείωση κατά 0,60% από τη συνολική μείωση των πέντε ποσοστιαίων μονάδων έως το 2023 που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, ανάλογα με τις αντοχές του προϋπολογισμού και τη γενικότερη οικονομική κατάσταση.

 

Από 1η Ιουνίου

Στο πλαίσιο αυτό οι εισφορές για την επικούρηση μειώνονται από την 1η Ιουνίου, κάτι που σημαίνει περισσότερα χρήματα στην τσέπη.

Για τους μισθωτούς, η εισφορά επιμερίζεται σε 3% για τον ασφαλισμένο και 3% για τον εργοδότη με βάση τον μεικτό του μισθό, έναντι 3,25% και 3,25% που ισχύει έως 31.5.2022.

Ουσιαστικά οι εργοδότες και αντίστοιχα οι εργαζόμενοι κερδίζουν ετησίως τις εισφορές ενός μήνα για την επικουρική ασφάλιση.

Ειδικότερα:

-Για μικτό μισθό 663 ευρώ η εισφορά για επικουρική ασφάλιση σήμερα είναι 21,54 ευρώ, ενώ από την 1η Ιουνίου θα είναι 19,84 ευρώ. Ετήσιο όφελος για εργοδότη 20,40 ευρώ και αντίστοιχο ποσό για τον εργαζόμενο.

-Για μικτό μισθό 800 ευρώ η εισφορά για επικουρική ασφάλιση σήμερα είναι 26 ευρώ, ενώ από την 1η Ιουνίου θα είναι 24 ευρώ. Ετήσιο όφελος 24 ευρώ για την εκάστοτε πλευρά.

-Για μικτό μισθό 1.000 ευρώ η εισφορά για επικουρική ασφάλιση σήμερα είναι 32,5 ευρώ, ενώ από την 1η Ιουνίου θα είναι 30 ευρώ. Ετήσιο όφελος 30 ευρώ για την εκάστοτε πλευρά.

-Για μικτό μισθό 1.500 ευρώ η εισφορά για επικουρική ασφάλιση σήμερα είναι 48,75 ευρώ, ενώ από την 1η Ιουνίου θα είναι 45 ευρώ. Ετήσιο όφελος 45 ευρώ για την εκάστοτε πλευρά.

-Για μικτό μισθό 2.000 ευρώ η εισφορά για επικουρική ασφάλιση σήμερα είναι 65 ευρώ, ενώ από την 1η Ιουνίου θα είναι 60 ευρώ. Ετήσιο όφελος 60 ευρώ για την εκάστοτε πλευρά.

Όσον αφορά στο ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών επί του οποίου γίνεται ο υπολογισμός της ασφαλιστικής εισφοράς, ορίζεται μηνιαίως στο ποσό των 6.500 ευρώ.

 

Για τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες που έχουν επικουρική ασφάλιση μειώνονται τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών που προβλέπονται ως εξής:

• Στην 1η κατηγορία από 42 ευρώ το μήνα, η εισφορά διαμορφώνεται σε 39 ευρώ.
• Στην 2η κατηγορία από 51 ευρώ το μήνα, η εισφορά διαμορφώνεται σε 47 ευρώ.
• Στην 3η κατηγορία από 61 ευρώ το μήνα, η εισφορά διαμορφώνεται σε 56 ευρώ.

 

 

ΕΤΕΑΕΠ

Οι ασφαλιστικές εισφορές για την επικουρική ασφάλιση στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) αυξήθηκαν το 2016 με τη μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου.

Έτσι, από 3% για εργοδότες και 3% για εργαζόμενους, σε 3,5% και 3,5% αντίστοιχα, για μία τριετία, από την 1η Ιουνίου 2016 έως και τις 31 Μαΐου 2019.

Στη συνέχεια από την 1η Ιουνίου του 2019 ξεκίνησε η αποκλιμάκωσή τους, προκειμένου να επανέλθουν στο 3% + 3% από την 1η Ιουνίου και εφεξής.

 

Σύγκριση με χώρες ΟΟΣΑ

Σε πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ αναφέρεται ότι, παρά τις δρομολογημένες μειώσεις, το σύνολο των υποχρεωτικών εισφορών παραμένει υψηλό και σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.

Είναι συνεπώς σκόπιμο να δοθεί προτεραιότητα αξιοποίησης ενδεχόμενου δημοσιονομικού χώρου στη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, ειδικά σε σχέση με τη φορολογία της εργασίας και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, με μέτρα μόνιμης διάρκειας. Αυτό θα έχει άμεσα θετικές συνέπειες στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, βελτιώνοντας την σχετική αγοραστική δύναμη των χαμηλόμισθων εισοδηματικών κλιμακίων.

Ωστόσο παρά το επίμονο αίτημα των εργοδοτικών φορέων για περαιτέρω μείωση των εισφορών το αμέσως επόμενο διάστημα και όχι σε βάθος χρόνου, η κυβέρνηση δεν συζητά προς το παρόν αυτό το ενδεχόμενο.

Ο υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγου δήλωσε πρόσφατα πως ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρέασε αρνητικά κάποιες αποφάσεις της κυβέρνησης σε ότι αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές. «Θα θέλαμε να προχωρήσουμε στην περαιτέρω μείωσή τους», είπε, σημείωσε όμως ότι η διεθνής αβεβαιότητα και οι επιπτώσεις της στην ελληνική οικονομία δεν επιτρέπουν αυτή τη στιγμή παρόμοιες πρωτοβουλίες.