Άγνωστες πτυχές του Παγκόσμιου Κυπέλου Μπάσκετ

Συνεχίζοντας το αφιέρωμα του xtypos.gr στο Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης που θα διεξαχθεί σε λίγες ημέρες στην Ισπανία θα αναφερθούμε στις απαρχές και ενδιαφέρονται ιστορικά στοιχεία της διοργάνωσης.

Είναι η σπουδαιότερη διοργάνωση της FIΒA και στην Ελλάδα είναι γνωστότερο ως Μουντομπάσκετ. Διεξάγεται κάθε τετραετία σε διαφορετική χώρα και συμμετέχουν Εθνικές ομάδες από όλο τον πλανήτη ενώ στις πρώτες τρεις απονέμονται μετάλλια με χρυσό για τον πρώτο, αργυρό για τον δεύτερο και χάλκινο για τον τρίτο ενώ το τρόπαιο αποκαλείτε Νέϊσμιθ προς τιμή του ανθρώπου που επινόησε το άθλημα. Η χρονιά της απόφασης έναρξης της διοργάνωσης-θεσμού ήταν το 1948 και τόπος το Λονδίνο όπου γίνονταν η 14η  Ολυμπιάδα και το συνέδριο της FIBA. Η πρώτη απόπειρα ανατέθηκε στην Αργεντινή που φάνηκε πρόθυμη να αναλάβει το οικονομικό κόστος του εγχειρήματος.                         

Το σύστημα διεξαγωγής                                       

H πρόκριση στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα γίνεται βάσει της θέσης των ομάδων στα Ηπειρωτικά πρωταθλήματα όπως το Ευρωμπάσκετ για την Ευρώπη τα οποία διεξάγονται τον προηγούμενο χρόνο με εξαίρεση τον προηγούμενο πρωταθλητή κόσμου. Βέβαια τα τελευταία χρόνια γίνονται και προκριματικοί αγώνες, αλλά δίνονται και wild cards για ομάδες που λόγω ειδικών συνθηκών δύνανται να παίρνουν μέρος και κρίνεται πως ανεβάζουν το αγωνιστικό η το εμπορικό ενδιαφέρον της διοργάνωσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι το 1990 απαγορευόταν να παίρνουν μέρος οι αθλητές που έπαιρναν μέρος στο ΝΒΑ και οι ΗΠΑ συμμετείχαν με άλλους από εταιρίες-χορηγούς και αργότερα με παίκτες από κολεγιακά πρωταθλήματα, ενώ και άλλες χώρες που είχαν παίκτες που έπαιζαν στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου εμφανίζονταν, χωρίς αυτούς, αρκετά αποδυναμωμένες.                 

Η πολιτική στο μπάσκετ                             

16 Παγκόσμια πρωταθλήματα  αναγνωρίζονται από τη FIBA ως επίσημα, αλλά στα τέσσερα πρώτα οι διοργανώσεις δεινοπάθησαν από τις ψυχροπολεμικές έριδες και τις διαφορές, ενώ και τα οικονομικά προβλήματα των ομάδων είχαν σαν αποτέλεσμα η συμμετοχή να είναι μειωμένη και όχι αντιπροσωπευτική.     

Χαρακτηριστικά:                          

– Στην Αργεντινή το 1950 δεν προβλεπόταν συμμετοχή ομάδων από την Ωκεανία, ενώ επίσης καμία χώρα από την Ασία δεν δέχθηκε να κάνει το μακρινό ταξίδι ως την Νότια Αμερική. Οι ΗΠΑ, σνομπάροντας τους διοργανωτές, έστειλαν την ομάδα μίας μεγάλης εταιρίας αυτοκινήτων (!), ενώ η Ουρουγουάη αποσύρθηκε πριν ξεκινήσουν τα παιχνίδια γιατί οι διοργανωτές είχαν δώσει βίζα στους δημοσιογράφους της. Ακόμα λίγο πριν την λήξη της διοργάνωσης οι Γιουγκοσλάβοι αρνήθηκαν να παίξουν κόντρα στης Ισπανία λόγω της δικτατορίας του Φράνκο και μηδενίσθηκαν, ενώ οι παίκτες τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο νεαρός τότε Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς που αργότερα ήταν η εμβληματική μορφή του Παγκόσμιου μπάσκετ σαν πρόεδρος της FIBA για 17 χρόνια.   

– Στο Ρίο ντε Τζανέϊρο της Βραζιλίας το 1954 η έδρα της διοργάνωσης ήταν το Σάο Πάολο στα πλαίσια των εορτασμών για τα 400 χρόνια ιστορίας από την ίδρυση της πόλης, αλλά κατάρρευση της οροφής του Σταδίου μετέφερε τους αγώνες στο Ρίο. Οι χώρες του σοσιαλιστικού μπλοκ αρνήθηκαν να πάρουν μέρος λόγω της άρνησης των Βραζιλιάνων να δώσουν βίζα σε Σοβιετικούς αξιωματούχους και δημοσιογράφους, ενώ οι ΗΠΑ έστειλαν και πάλι σαν ομάδα ένα σύνολο μίας κατασκευαστικής εταιρίας ενώ Ωκεανία, Αφρική και Ασία απουσίαζαν.                                                        

– Στο Σαντιάγκο της Χιλής έγινε το 1959 η τρίτη διοργάνωση και στον τελικό όμιλο η επικεφαλής Σοβιετική Ενωση αρνήθηκε να αντιμετωπίσει την Φορμόζα (Ταϊβάν) και υποβιβάσθηκε βαθμολογικά στην προτελευταία θέση χάνοντας τον τίτλο που φαινόταν εύκολα πως θα κατακτούσε. Το ίδιο έκανε η Βουλγαρία με τις ΗΠΑ να στέλνουν για ακόμη μία φορά μία ομάδα μεγάλης εταιρίας μηχανημάτων.                                   

– Η τέταρτη διοργάνωση έγινε το 1963 πάλι στο Ρίο ντε Τζανέϊρο, αφού οι Φιλιππίνες που είχαν αρχικά αναλάβει αρνήθηκαν να δεχθούν στο έδαφός τους παίκτες και παράγοντες ομάδων από το Σοσιαλιστικό μπλοκ. Οι ΗΠΑ έστειλαν και πάλι μία υποδεέστερη ομάδα που γνώρισε τρεις διαδοχικές ήττες και αποκλείσθηκε από πρώτη την φάση των ομίλων.        

 – Στην χώρα μας έγινε με επιτυχία η διοργάνωση του 1998 με την Εθνική μας ομάδα να παίρνει την τέταρτη θέση αλλά η καλύτερη μας παρουσία το 2006 στην Σαϊτάμα της Ιαπωνίας όπου νικώντας τις ΗΠΑ φτάσαμε στον τελικό και το αργυρό μετάλλιο καθώς ηττηθήκαμε από την Ισπανία. Είναι η μοναδική φορά που πλασαριστήκαμε  στην πρώτη τριάδα στις έξι διοργανώσεις που έχουμε πάρει μέρος.

– Να υπογραμμίσουμε πως η Γιουγκοσλαβία και Σοβιετική Ενωση, που δεν υπάρχουν πια με τη μορφή που είχαν, μαζί με τις ΗΠΑ αποτελούν τους πολυνίκες του Παγκόσμιου πρωταθλήματος.

– Αυτή είναι η έβδομη διοργάνωση που συμμετέχει η Ελλάδα που την κέρδισε για πρώτη φορά μέσω wild cart.                

Σκορ και Ρεκόρ                                                  

Στη διοργάνωση του 1978 που έγινε στις Φιλιππίνες είχαμε τον αγώνα με το μεγαλύτερο σκορ και ήταν στην νίκη της Βραζιλίας επί τη Κίνας με σκορ 154–97 ενώ το 1950 στην Αργεντινή το μικρότερο με την Βραζιλία να επικρατεί με 38-19 της Αιγύπτου. Το μεγαλύτερο σκορ ημιχρόνου σε όλα τα Παγκόσμια πρωταθλήματα το έχει πετύχει η Ελλάδα που προηγήθηκε με 79-21 της Νότιας Κορέας (με τελικό σκορ 119- 76) ενώ το μικρότερο σκορ ημιχρόνου ήταν το 1950 όταν η Αίγυπτος προηγήθηκε της Γαλλίας με 10-9 (τελικό σκορ 31-28). Ο αγώνας που είχε την μεγαλύτερη διαφορά σκορ ήταν αυτός της διοργάνωσης του 1974 του Πουέρτο Ρίκο όταν η Σοβιετική Ενωση κέρδισε την Κεντρική Αφρική ρίχνοντάς της στο κεφάλι 92 πόντους (140-48) ενώ κορυφαίος σκόρερ όλων των διοργανώσεων είναι ο Βραζιλιάνος Οσκαρ Σμίτ με 916 πόντους σε 35 αγώνες ενώ σε μέσο όρο πρώτος είναι ο Νίκος Γκάλης με 337 πόντους σε δέκα αγώνες (33,7). Τους περισσότερους πόντους σε ένα παιχνίδι έχει πετύχει ως τώρα στην διοργάνωση του 1990 στην Αργεντινή ο Κορεάτης Τζάε Χουρ με 62 κόντρα στην Αίγυπτο με ψηλότερο παίκτη που έχει αγωνιστεί να είναι ο Κινέζος Γιάο Μινγκ με 2,26 και πιο κοντός με 1.59 στην Μαδρίτη το 1986 τον Αμερικανό Τάϊρον Μπόγκς. Πιο μεγάλος σε ηλικία είναι ο Πορτορικάνος Χοσέ Πικουλίν Ορτιθ που το 2002 στην Ινδιανάπολη των ΗΠΑ αγωνίστηκε στα 38 του χρόνια ενώ νεώτερος παίκτης ήταν στην διοργάνωση του 1986 ο Αγκολέζος Μπαρτολομέο Ντίαζ και το 2002 ο βραζιλιάνος Τιάγκο Σπλίτερ που έπαιξαν στην ηλικία των 17 ετών.