Χρέη στο δημόσιο: Λύσεις – ανάσα για οφειλέτες

Ανάσες σε χιλιάδες οφειλέτες που αναζητούν μια δεύτερη ευκαιρία, επιχειρεί να δώσει η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα στην ελληνική οικονομία.

Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που κάνουν λόγο για θηλιά στον λαιμό όσων έχουν χρέη, με αποτέλεσμα να βρίσκονται εγκλωβισμένοι και να βιώνουν ένα απίστευτο προσωπικό και οικογενειακό αδιέξοδο.
Λύσεις ναι μεν υπάρχουν, είναι όμως σαφές ότι οι κινήσεις που θα γίνουν εκ μέρους τους πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές για να μην μπουν σε έναν νέο φαύλο κύκλο ρυθμίσεων που δεν μπορούν να υπηρετήσουν.
Στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν το πρόβλημα και το μήνυμα που εκπέμπουν είναι ότι γίνεται το καλύτερο δυνατό, προκειμένου είτε να μειωθούν είτε να μηδενιστούν τα χρέη των οφειλετών.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει τεθεί σε ισχύ η βελτιωμένη πλατφόρμα του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών που ενσωματώνει τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις του υπουργείου Οικονομικών.
Μέσω αυτού του Μηχανισμού όσοι έχουν χρέη μπορούν να ρυθμίσουν το σύνολο των οφειλών τους εξασφαλίζοντας μία αυτοματοποιημένη λύση και αποφεύγοντας τις δικαστικές διαδικασίες.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, τονίζουν ότι στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι η προστασία των ευάλωτων και η βελτίωση της λειτουργίας του Μηχανισμού προς όφελος των οφειλετών.

Ειδικότερα, η νέα πλατφόρμα δίνει τις εξής δυνατότητες:

Α. Επιπλέον «κούρεμα»: Στην πλατφόρμα έχουν πραγματοποιηθεί οι απαραίτητες βελτιώσεις του αλγόριθμου, οι οποίες εφαρμόζονται αυτόματα σε αιτήσεις που προχωρούν εφεξής σε αξιολόγηση από τους πιστωτές. Το επιπλέον κούρεμα φτάνει έως 28% της οφειλής σε δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση. Η βελτιωμένη πρόταση παράγεται αυτόματα από το σύστημα και υποβάλλεται σε ψηφοφορία από τους χρηματοδοτικούς φορείς.

Β. Πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους: Η πρόταση προς οφειλέτες οι οποίοι θεωρούνται ευάλωτοι -για τους οποίους έχει εκδοθεί και υποβληθεί η σχετική Βεβαίωση – γίνεται καταρχήν υποχρεωτικά αποδεκτή από τις Τράπεζες, τους servicers και το Δημόσιο. Στο πλαίσιο αυτό, ο δανειολήπτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση. Από την πλευρά τους οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, θα πρέπει να προσφύγουν δικαστικά (αναλαμβάνοντας και το κόστος της διαδικασίας) για να αμφισβητήσουν την πρόταση, για να αποδείξουν ότι δεν ισχύει ότι ένας δανειολήπτης είναι ευάλωτος.

Γ. Ύψος επιτοκίου: Το επιτόκιο για όλες τις ρυθμίσεις οφειλών προς Δημόσιο, Τράπεζες και εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων ορίζεται σε 3% σταθερό για 3 έτη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το επιτόκιο για τα χρέη προς τους χρηματοπιστωτικούς φορείς ήταν έως τώρα euribor συν 2,5 μονάδες για εξασφαλισμένες οφειλές και συν 3 μονάδες για μη εξασφαλισμένες οφειλές. Για τις ρυθμίσεις χρεών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης είχε ήδη καθοριστεί σε 3% σταθερό. Το νέο σταθερό επιτόκιο 3% για τις οφειλές που είναι εμπραγμάτως εξασφαλισμένες ή καλύπτονται με άλλα προνόμια και 4% για τις ανεξασφάλιστες οφειλές, για τα επόμενα 3 έτη εφαρμόζεται εφεξής στις αιτήσεις που τυγχάνουν αξιολόγησης από τους πιστωτές και παρέχεται στον οφειλέτη η πρόταση του αλγορίθμου.

Δ. «Κληρονομιά οφειλών»: Δίνεται η δυνατότητα ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό σε πρόσωπα τα οποία έχουν «κληρονομήσει» οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, από επιχειρήσεις που έχουν τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση.

Ε. Ύψος προκαταβολής: Υπάρχει η δυνατότητα για προκαταβολή ποσού έως 10% επί της οφειλής μετά την πρόταση του  όπως αυτή αναδιαρθρώθηκε από τον αλγόριθμο, εφόσον έχει κοινοποιηθεί στον οφειλέτη πρόγραμμα πλειστηριασμού. Η ρύθμιση αυτή πάντως δεν αφορά στους ευάλωτους οφειλέτες.

Οφέλη ένταξης
Δικηγόροι που ασχολούνται με υποθέσεις Εξωδικαστικού κάνουν λόγο για έναν μηχανισμό που δίνει βιώσιμες λύσεις σε όσους έχουν οφειλές οι οποίες ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ.
Όπως εξηγούν πρόκειται για μια ολιστική ρύθμιση που αφορά σε χρέη προς το Δημόσιο, Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τράπεζες, servicers και οφειλές υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση.
Σημειώνουν μάλιστα ότι ένα από τα μεγάλα οφέλη της ένταξης είναι η αναστολή των μέτρων ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη, υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται η ρύθμιση.

Μεταξύ των κερδών που έχουν όσοι οφειλέτες μπουν στον Μηχανισμό είναι τα εξής:

-Έκδοση αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας.

-Ρύθμιση των δανείων που έχουν εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.

-Δυνατότητα διαγραφής βασικής οφειλής, τόκων, προστίμων & προσαυξήσεων.

-Μερική διαγραφή χρέους ενώ αποφεύγεται η προσφυγή σε δικαστικές λύσεις. Προϋπόθεση είναι η απόδειξη πραγματικής οικονομικής αδυναμίας από την πλευρά του οφειλέτη, των συνοφειλετών καθώς και των εγγυητών.

-Αποπληρωμή οφειλών που φθάνουν έως τις 240 δόσεις για οφειλές προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και έως 420 δόσεις προς χρηματοπιστωτικούς φορείς.

Καθυστέρηση πληρωμής
Όσοι πάντως έχουν ενταχθεί σε ρυθμίσεις οφειλών προς το δημόσιο, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, καθώς η καθυστέρηση πληρωμής έστω και μίας δόσης, εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους.
Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, όσοι δεν πληρώσουν εμπρόθεσμα τις δόσεις των ρυθμίσεων επιβαρύνονται με προσαυξήσεις που ξεκινούν από 0,25% και μπορεί να φτάσουν έως και 15% για κάθε καθυστερημένη δόση.
Το κυριότερο όμως είναι ότι η μη πληρωμή τριών δόσεων οδηγεί σε οριστική απώλεια της ρύθμισης και ευεργετημάτων, όπως είναι η προστασία από αναγκαστικά μέτρα είσπραξης ή χαμηλότερα επιτόκια.

Με βάση αυτά τα δεδομένα γίνεται αντιληπτό ότι για να διατηρήσει ένας οφειλέτης ρυθμίσεις που αφορούν σε 72, 100 ή 120 δόσεις θα πρέπει:

-να πληρώνει εμπρόθεσμα τις δόσεις του,

– να έχει τακτοποιήσει τις τρέχουσες φορολογικές του υποχρεώσεις και

-να έχει υποβάλλει τις απαιτούμενες φορολογικές δηλώσεις μέσα στις προθεσμίες που προβλέπει ο νόμος.

Ειδικότερα:

Η πάγια ρύθμιση των 24/48 δόσεων χάνεται εάν ο οφειλέτης:

-δεν καταβάλει εμπρόθεσμα μία δόση της ρύθμισης πέραν της μίας φοράς,

-καθυστερήσει την καταβολή της τελευταίας δόσης της ρύθμισης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός μηνός,

-δεν καταβάλει την τυχόν μία εκπρόθεσμη δόση της ρύθμισης με την αναλογούσα προσαύξηση αυτής (15%) μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής της επόμενης δόσης,

-δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ, καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης καταβολής των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή τους, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους ,

-δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής τους,

Η ρύθμιση των 100 δόσεων χάνεται όταν ο οφειλέτης:

-δεν καταβάλει μετά την πάροδο του πρώτου οκταμήνου της ρύθμισης τρεις (3) συνεχόμενες δόσεις ή καθυστερήσει την καταβολή των τριών (3) τελευταίων δόσεων της ρύθμισης για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα,

-δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισοδήματος και του ΦΠΑ, καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή τους, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους,

-δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής τους.

Η ρύθμιση των 120 δόσεων, χάνεται όταν ο οφειλέτης:

-δεν καταβάλει δύο (2) συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης ή καθυστερήσει την καταβολή των δύο (2) τελευταίων δόσεων της ρύθμισης για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα,

-δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισοδήματος και ΦΠΑ, καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή της, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους ,

-δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής τους.

Οι οφειλέτες που έχουν ενταχθεί στις 120 δόσεις χάνουν τη ρύθμιση εάν μετά την παρέλευση ενός μήνα από την επανένταξή δεν έχουν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει οφειλές που είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμες κατά την ημερομηνία της επανένταξης.

«Ραβασάκια»
Η ΑΑΔΕ απειλεί όσους έχουν οφειλές άνω των 150.000 ευρώ στο δημόσιο με «μαύρη λίστα», δηλαδή με δημοσιοποίηση των ονομάτων τους, εάν δεν προχωρήσουν που δεν ρυθμίσουν τα χρέη τους.
Τα ειδοποιητήρια έχουν στους οφειλέτες της Εφορίας και του ΕΦΚΑ έχουν ημερομηνία λήξης την 20 Ιουνίου, καθώς η μαύρη λίστα τα αναρτηθεί στο τέλος του μήνα.
Η δημοσιοποίηση ονομάτων μεγαλοοφειλετών έχει ως στόχο να ενταθεί η πίεση για πληρωμή ή ένταξη σε ρύθμιση προκειμένου να αυξηθούν οι εισπράξεις από τα ληξιπρόθεσμα χρέη.

Στη λίστα θα περιληφθούν και φέτος όσοι έχουν:

–βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή προς την Εφορία που υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ και η καταβολή της καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους κατά την ημερομηνία άντλησης των στοιχείων αυτών από τα πληροφοριακά συστήματα Φορολογίας και Τελωνείων.

-Βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης προς τον ΕΦΚΑ που υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ και η καταβολή της καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους κατά την ημερομηνία άντλησης των στοιχείων αυτών από το πληροφοριακό σύστημα του ΚΕΑΟ.

Οι λίστες θα αναγράφουν: τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, επώνυμο, όνομα, όνομα πατέρα, βασική οφειλή και συνεισπραττόμενα προς Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες/Ελεγκτικά Κέντρα, Τελωνεία και μερικό σύνολο οφειλής για κάθε ομάδα υπηρεσιών ή φορέων.
Για τις εταιρείες (νομικά πρόσωπα) θα δημοσιοποιηθούν: ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου, επωνυμία, διεύθυνση έδρας, βασική οφειλή και συνεισπραττόμενα προς Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες/Ελεγκτικά Κέντρα, Τελωνεία, Ε.Φ.Κ.Α., μερικό σύνολο οφειλής για κάθε ομάδα υπηρεσιών ή φορέων και ειδικές παρατηρήσεις.