Ανάσα σε 300.000 δανειολήπτες: Τέλος οι πλειστηριασμοί έως το Σεπτέμβριο

Ανάσα σε περίπου 300.000 «κόκκινους» και «πράσινους» δανειολήπτες δίνει το σχέδιο της κυβέρνησης για παράταση στο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία της α’ κατοικίας.

Η απόφαση έχει άμεση σχέση με τις δραματικές εξελίξεις στο μέτωπο του κορονοϊού, που άλλαξε άρδην τα δεδομένα και οδηγεί σε βαθιά ύφεση την οικονομία.
Κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν την αγωνία και τον προβληματισμό τους και επισημαίνουν ότι απαιτούνται γενναίες πρωτοβουλίες, προκειμένου να μη βρεθούν εκ νέου σε αδιέξοδο όσοι έχουν πάρει δάνειο.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η οικονομία μπαίνει σε αχαρτογράφητα ύδατα, κάτι που σημαίνει ότι για μεγάλο διάστημα θα κυριαρχήσει τόσο η ανασφάλεια όσο και η αβεβαιότητα.
Το μεγάλο ζητούμενο στην παρούσα φάση είναι να υπάρξει χρόνος, ώστε να μη δημιουργηθούν συνθήκες στάσης πληρωμών, που οδήγησαν τη χώρα σε συνθήκες μνημονίων.
«Πρέπει να αποφύγουμε τα λάθη που κάναμε με τους δανειολήπτες», έλεγε στο «Χτύπο», έμπειρο κοινοβουλευτικό στέλεχος της Ν.Δ. και εξηγούσε, ότι δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις για την οικονομία.
Όπως γίνεται αντιληπτό, τέτοιες εκτιμήσεις, επιβεβαιώνουν την ανάγκη για νέες παρεμβάσεις που θα δώσουν χρόνο στους δανειολήπτες, προκειμένου να ξεπληρώσουν κανονικά τις οφειλές τους.
Το εγχείρημα σε καμία περίπτωση δεν είναι εύκολο, με δεδομένο ότι όσο διαρκεί η κρίση του κορονοϊού, ουδείς μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε η οικονομία θα επιστρέψει στα επίπεδα που ήταν το Φεβρουάριο.
Η απόφαση του πρωθυπουργού για παράταση του πλαισίου προστασίας της α’ κατοικίας έχει ως στόχο να καλύψει και τη νέα γενιά «κόκκινων» δανείων για να μην υπάρξουν προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα.
Άπαντες άλλωστε αντιλαμβάνονται ότι οποιοδήποτε χτύπημα στην παρούσα φάση στο τραπεζικό σύστημα θα είχε ολέθριες επιπτώσεις και θα οδηγούσε την οικονομία σε νέες περιπέτειες.

Πλειστηριασμοί
Σε κάθε περίπτωση η απόφαση για παράταση και βελτίωση του συστήματος προστασίας της α’ κατοικίας, βάζει τέλος στον εφιάλτη των πλειστηριασμών έως και τον Σεπτέμβριο.
Η κίνηση αυτή έχει ως στόχο να δοθεί χρόνος, αν και το ερώτημα που για την ώρα ουδείς μπορεί να απαντήσει είναι τι θα γίνει στην περίπτωση που η χώρα ζήσει ένα δεύτερο κύμα πανδημίας το φθινόπωρο.
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας θα ισχύσει έως τις 31 Ιουλίου ένα νέο σύστημα που θα προβλέπει και γενναία επιδότηση δόσεων για δάνεια με υποθήκη την κύρια κατοικία.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε, ότι η ανεργία θα φουντώσει τους επόμενους μήνες και όσοι βρεθούν χωρίς δουλειά πολύ δύσκολα θα είναι σε θέση να πληρώσουν τη δόση του δανείου τους.
Κυβερνητικά στελέχη εξηγούν ότι το παλαιό καθεστώς προστασίας κρίνεται ανεπαρκές σημειώνουν ότι στόχος είναι να καλυφθούν πολλαπλάσιοι δανειολήπτες που θα έχουν ανάγκη την κρατική στήριξη.
Το παλαιό σύστημα παρατείνεται μέχρι τέλος Ιουλίου και με δεδομένο ότι τον Αύγουστο δεν λειτουργούν τα δικαστήρια, τόσο οι παλιοί όσο και οι νέοι δανειολήπτες δεν κινδυνεύουν με πλειστηριασμό.

Κρατική στήριξη
Το νέο  για την α’ κατοικία θα δώσει τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να κερδίσουν χρόνο, καθώς όλα μπορούν να αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη στην περίπτωση που βρεθεί εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
Σε καμία περίπτωση πάντως τα πράγματα δεν είναι εύκολα, και το μόνο σίγουρο είναι ότι η κρατική στήριξη και παρέμβαση είναι αναγκαία για να μην ξαναζήσει η χώρα τον εφιάλτη των μνημονίων.

Με βάση τα όσα έγιναν γνωστά:

• Θα επιδοτούνται πληρωμές δανείων που έχουν εγγύηση κατοικίας, τουλάχιστον 50% ή 70%-90% της δόσεως στις περισσότερες των περιπτώσεων.
• Δικαιούχοι θα είναι δανειολήπτες με πρόβλημα που, σε αντίθεση με την προστασία που ως τώρα παρατείνεται, «κοκκίνισαν» όχι μόνο πριν αλλά και μετά το 2018, δηλαδή το 2020 λόγω κορονοϊού.

Μονόδρομος
Η δεύτερη αυτή παράμετρος κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντική, λόγω του ότι περιλαμβάνει πολύ περισσότερα δάνεια και βάζει φρένο τουλάχιστον έως τα τέλη Ιουλία στην ανασφάλεια των δανειοληπτών.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών επιτελείο τονίζουν ότι η προστασία της α’ κατοικίας είναι μονόδρομος, λόγω του ότι η χώρα θα μπει το 2020 σε βαριά ύφεση και η ανάκαμψη θα έρθει από την επόμενη χρονιά.

Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ αναφέρει τα εξής για την προστασία της α’ κατοικίας:

• Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 72 του ν. 4605/2019 (Α’ 52) αντικαθίσταται ως εξής: «1. Κάθε φυσικό πρόσωπο, στο οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας της παρ. 1 του άρθρου 68, μπορεί έως την 31η Ιουλίου 2020 να υποβάλει αίτηση για ρύθμιση των οφειλών των παρ. 2 και 3 του άρθρου 68, με σκοπό την προστασία της κύριας κατοικίας του από την αναγκαστική ρευστοποίηση».
• Η ισχύς της παρ. 1 αρχίζει από τις 30 Απριλίου 2020.

Α’ φάση
Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι το σχέδιο για την προστασίας της α’ κατοικίας θα εξελιχθεί σε δύο φάσεις με την πρώτη να έχει ως στόχο την κάλυψη όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού δανειοληπτών.
Στο πλαίσιο αυτό, παρατείνεται η προστασία της α’ κατοικίας, με τα ίδια χαρακτηριστικά του υφιστάμενου νόμου, για ακόμη 2,5 μήνες, δηλαδή έως τις 31 Ιουλίου του 2020.
Το συγκεκριμένο καθεστώς που ψηφίστηκε την 1η Απριλίου 2019 και ενεργοποιήθηκε τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, προστατεύει την α’ κατοικία όσων είχαν «κόκκινο δάνειο» μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2018.
Κατά συνέπεια, δεν προστατεύει όλους τους υπόλοιπους, δηλαδή τους «κόκκινους» δανειολήπτες μετά το 2018 και η κυβέρνηση έρχεται πλέον να δώσει λύση και γι’ αυτούς.
Κοινό μυστικό είναι επίσης ότι ο νόμος δεν είχε βρει ανταπόκριση από τους δανειολήπτες, καθώς ήταν λιγότεροι από 3.500 αυτοί που είχαν υποβάλλει αίτηση ως τον Μάρτιο στην ειδική πλατφόρμα.
Το μέγεθος του προβλήματος γίνεται αντιληπτό εάν σκεφτεί κανείς ότι οι δυνητικοί δικαιούχοι, σύμφωνα με στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες μπορεί και να αγγίζουν τις 900.000.
Με αυτό ως δεδομένο η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που προβλέπει την παράταση του προστατευτικού πλαισίου είναι μια ακόμη μικρή ανάσα προς τους δανειολήπτες.
Κάποιοι ήδη υποστηρίζουν η περίοδος χάριτος έως τα τέλη Ιουλίου ή και τις αρχές Σεπτεμβρίου είναι η τελευταία ευκαιρία, αλλά ουδείς αποκλείει την έκπληξη εάν συνεχιστεί η κρίση του κορονοίού.

Β’ φάση
Στο οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζουν ότι τα πρόβλημα των δανείων που έχουν «κοκκινήσει» ή θα «κοκκινήσουν» είναι πολύ σοβαρό και αναζητούν νέα εργαλεία για να το περιορίσουν.
Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να υλοποιηθεί μέσα στο επόμενο διάστημα νέο πρόγραμμα στήριξης των δανειοληπτών, που θα δίνει τη δυνατότητα για αποπληρωμή των οφειλών με καλύτερους όρους
Στη β’ βάση κυρίαρχο ρόλο θα διαδραματίζει το Κράτος  που θα επιδοτεί, για ορισμένο χρονικό διάστημα, σημαντικό μέρος των μηνιαίων δόσεων των δανειοληπτών.
Στόχος της κίνησης αυτής είναι να προστατευτούν όλοι οι δανειολήπτες που  πλήττονται από την πανδημία του κορονοϊού, και έχουν λάβει δάνεια με υποθήκη στην α’  κατοικία.

Ειδικότερα, το κράτος θα καλύπτει:

• Τα «κόκκινα δάνεια», που δημιουργήθηκαν πριν από το τέλος του 2018
• Τα «κόκκινα» δάνεια που προέκυψαν στη συνέχεις έως και σήμερα λόγω της υγειονομικής κρίσης.
• Τα εξυπηρετούμενα δάνεια όσων επλήγησαν από την πανδημία.

Στρατηγικοί κακοπληρωτές
Το νέο σύστημα θα θέτει δικλείδες ασφαλείας, για να μην ωφεληθούν για άλλη μια φορά οι λεγόμενοι στρατηγικοί κακοπληρωτές, αυτοί δηλαδή που έχουν αλλά αρνούνται να πληρώσουν.
Έτσι, το κράτος θα αναλαμβάνει, για ένα χρονικό διάστημα, ένα σημαντικό μέρος των υποχρεώσεων των δανειοληπτών που βρίσκονται σε δυσχερή θέση λόγω της κρίσης του κορονοϊού.

Συνεπείς δανειολήπτες
Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι οι συνθήκες είναι ώριμες, προκειμένου να διευκολυνθούν και οι συνεπείς δανειολήπτες, αυτοί δηλαδή που παρά την κρίση πληρώνουν κανονικά τη μηνιαία τους δόση.
Άλλωστε είναι οι μόνοι οι οποίοι από τα χρόνια των μνημονίων έως και σήμερα δεν είδαν – παρά τις υποσχέσεις που δόθηκαν-, να αλλάζει κάτι το ουσιαστικό στην τσέπη τους.

Κριτήρια
Στο ερώτημα ποιοι δανειολήπτες μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση, η απάντηση έχει σχέση με το νόμο 4605 που εξειδικεύει τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ο δανειολήπτης

Με βάση τα κριτήρια αυτά οι δανειολήπτες πρέπει να έχουν οφειλή από στεγαστικό δάνειο έως 130.000 ευρώ.

Επίσης:

• η αξία της α’ κατοικίας δεν πρέπει να ξεπερνά τις 250.000 ευρώ και
• η περιουσία του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις 80.000 ευρώ.

Το νέο πρόγραμμα όπως είχε δηλώσει πρόσφατα στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει τριπλάσια περίμετρο σε σχέση με το νόμο 4605 στον οποίο  μπορούσαν να ενταχθούν 90.000 οφειλέτες.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορούν να ενταχθούν περί τους 300.000 οφειλέτες που έχουν δάνειο με υποθήκη την α’ κατοικία και οι οποίοι πλήττονται από επιπτώσεις της πανδημίας.

Νέα φιλοσοφία
Τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί αλλάζουν ριζικά το τοπίο στην οικονομία και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση θέλει να εμπεδώσει μια νέα φιλοσοφία όσον αφορά στα δάνεια.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι να στηριχθεί το σύνολο των δανειοληπτών που βρίσκονται σε δυσχερή θέση λόγω της πανδημίας και έχουν «κόκκινο» δάνειο ακόμη και μετά το τέλος του 2018.
Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε μια νέα κουλτούρα «στάσης πληρωμών» και κυρίως να δημιουργηθούν συνθήκες που θα ευνοήσουν για άλλη μια φορά τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
«Θέλουμε να ενισχύσουμε την κοινωνική συνοχή και να περιορίσουμε τη δημιουργία μιας νέας γενιάς «κόκκινων δανείων», είναι το μήνυμα που εκπέμπει το οικονομικό επιτελείο.