Ελάτε στην παρέα μας

Κεντρικό Θέμα

Α΄ ΚΑΤΟΙΚΙΑ: Τα «κλειδιά» της σωτηρίας – Λύσεις για ευάλωτους δανειολήπτες

Δημοσιεύθηκε

στις

Στην κόψη του ξυραφιού ακροβατούν χιλιάδες ευάλωτοι δανειολήπτες που αναζητούν σανίδα σωτηρίας, προκειμένου να μη χάσουν το βασικό περιουσιακό τους στοιχείο, που είναι το σπίτι τους.

Η εκεχειρία του καλοκαιριού δεν πρέπει να εφησυχάζει κανέναν, καθώς από το φθινόπωρο το τοπίο αλλάζει και αναμένεται «τσουνάμι» πλειστηριασμών που θα φέρει τα πάνω κάτω.

Τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης (funds) αναμένεται να σφίξουν τη θηλιά την οποία επί μήνες είχαν αφήσει χαλαρή, λόγω της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού.

Μέσα σ’ αυτό το εξαιρετικά δυσμενές κλίμα, λύση μπορεί να δώσει η νέα  ηλεκτρονική πλατφόρμα,  για την επιδότηση δανείων σε νοικοκυριά που ανήκουν στις λεγόμενες ευάλωτες κατηγορίες.

Το άνοιγμα της μπορεί να αποδειχτεί σωτήριο, καθώς μέσω αυτής οι δανειολήπτες θα μπορούν να εκδίδουν βεβαίωση που θα πιστοποιεί ότι ανήκουν στην κατηγορία των «ευάλωτων».

Με τον τρόπο αυτό θα μπορούν κρατήσουν «ζωντανό» το όνειρο της α’ κατοικίας, καθώς αποκτούν το δικαίωμα να ζητήσουν 5ετή επιδότηση του στεγαστικού τους δανείου.

Η εξέλιξη αυτή, είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη που θα δώσει σε χιλιάδες υπερχρεωμένους τις αναγκαίες ανάσες, σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία όσο η σημερινή.

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια νέα και πρωτόγνωρη διαδικασία, αλλά οι ευάλωτοι δανειολήπτες είναι υποχρεωμένοι να σκεφτούν και άμεσα να αποφασίσουν εάν θα την αποδεχτούν.

 

Η… απόδειξη

Παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν ότι μέσω της νέας ρύθμισης μπορεί να καλυφθεί έως και το 80% της μηνιαίας δόσης, που αποτελεί ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας για την πρώτη κατοικία.

Όπως υποστηρίζουν, με τη λειτουργία της πλατφόρμας:

  • οι δανειολήπτες θα παίρνουν αμέσως στα χέρια τους απόδειξη που θα επιβεβαιώνει ότι ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων,
  • ο πλειστηριασμός θα «παγώνει» μέχρι την άνοιξη του 2022, όταν θα λειτουργήσει – βάσει του νέου χρονοδιαγράμματος – η λειτουργία του νέου Φορέα.

 

Το σχέδιο

Το σχέδιο προβλέπει μεταξύ άλλων την επιδότηση από το Δημόσιο της δόσης των στεγαστικών δανείων κατά το πρότυπο της προστασίας που θα ισχύσει όταν τεθεί σε λειτουργία ο Φορέας απόκτησης ακινήτων.

Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι με τον τρόπο αυτό θα προστατευθεί η πρώτη κατοικία από ενέργειες αναγκαστικής εκτέλεσης από τράπεζες ή εταιρείες διαχείρισης έως ότου συσταθεί ο νέος Φορέας.

Ο νέος Φορέας που θα αγοράζει τα ακίνητα των ευάλωτων νοικοκυριών επιτρέποντάς τους να διαμένουν σε αυτά έναντι ενοικίου, προβλέπεται στον νέο πτωχευτικό νόμο για την παροχή β’ ευκαιρίας.

 

Η ενίσχυση

Με δεδομένες τις δυσκολίες που υπάρχουν λόγω της κρίσης της πανδημίας, το κράτος έρχεται για να ενισχύει το ευάλωτο νοικοκυριό δίνοντας επίδομα ενοικίου για την πρώτη του κατοικία.

Όσον αφορά στο ποσό του επιδόματος, αυτό θα κυμαίνεται από 70 έως 210 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του νοικοκυριού.

Στην ουσία δηλαδή, το κράτος δίνει ένα σημαντικό ποσοστό της δόσης στα ευάλωτα νοικοκυριά, τα οποία εάν αποδεχτούν τη λύση, δεν θα βρίσκονται  αντιμέτωπα με τον εφιάλτη του πλειστηριασμού.

Για να γίνει αντιληπτό σε κάθε ευάλωτο νοικοκυριό εάν το συμφέρει αυτή η λύση θα πρέπει να σκεφτεί ότι το μέσο στεγαστικό δάνειο είναι περίπου στα 80.000 ευρώ.

Εάν προσθέσει κανείς ότι η μηνιαία δόση ανέρχεται σχεδόν στα 300 ευρώ και η επιδότηση είναι από 70 έως 210 ευρώ, εύκολα μπορεί να υπολογίσει ποιο είναι το όφελος.

 

Αυστηρά κριτήρια

Για να μην υπάρχουν πάντως παρερμηνείες, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών διαμηνύουν σε όλους τους τόνους ότι τα κριτήρια θα είναι πολύ αυστηρά και το σύστημα δεν κάνει καμία διάκριση.

Τα «κλειδιά» για την ένταξη στη ρύθμιση και την κρατική στήριξη είναι μόλις τρία και σχετίζονται με το ύψος του εισοδήματος, την περιουσία του και τις καταθέσεις του νοικοκυριού.

 

Ύψος εισοδήματος

Στο απυρόβλητο πάντως δεν θα βρίσκεται κανείς και όλοι οι δανειολήπτες θα περνάνε από κόσκινο, προκειμένου να είναι σαφές ότι ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων και έχουν ανάγκη προστασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, για να χαρακτηριστεί κάποιος οφειλέτης ευάλωτος θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, που βάζουν οριστικό τέλος στη δράση των στρατηγικών κακοπληρωτών.

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ευάλωτου δανειολήπτη είναι τα εξής:

1.Το συνολικό του εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ εάν πρόκειται για μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

  1. Το ποσό προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού.
  2. Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ.
  3. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
  4. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

 

Περιουσία

Όσον αφορά στα περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας να μην υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

Το ποσό αυτό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως τις 180.000 ευρώ.

 

Καταθέσεις

Αναφορικά με τις καταθέσεις, το συνολικό ύψος για το νοικοκυριό ή και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.λπ. δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού, ενώ στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ.

Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

 

Η καθυστέρηση

Ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι τι θα γίνει με το νέο Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, η σύσταση του οποίου θα καθυστερήσει και αναμένεται να γίνει πράξη την άνοιξη του 2022.

Όπως γίνεται αντιληπτό υπάρχει ένα μεγάλο κενό στο θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας ιδίως για τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Πρόκειται για νοικοκυριά που έχουν χαμηλό εισόδημα από 7.000 έως 21.000 ανάλογα και με τα προστατευόμενα μέλη και το κενό επιχειρεί να καλύψει η κυβέρνηση μέσω του Φορέα.

 

Ενδιάμεση λύση

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση αναζήτησε μία λύση, η οποία να είναι μεν προσωρινού χαρακτήρα μέχρι τη λειτουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που αναμένεται στο β’ τρίμηνο του 2022.

Η λύση αυτή προβλέπει ότι τον ρόλο του Φορέα, μέχρι τη λειτουργία του, θα τον παίζουν οι τράπεζες.

Αυτό σημαίνει ότι θα είναι υποχρεωμένες να τηρούν τις ίδιες υποχρεώσεις και να έχουν τα ίδια δικαιώματα ως προς την απόκτηση και επαναμίσθωση ακινήτων ευάλωτων δανειοληπτών, όπως αναφέρεται στον νόμο.

Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας θα είναι 100% ιδιωτικός, θα προκύψει μετά από διεθνή διαγωνιστική διαδικασία, θα είναι μοναδικός στη χώρα και θα πρέπει να λειτουργεί βάσει των διατάξεων του νέου κώδικα.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να αποκτά το ακίνητο ευάλωτου δανειολήπτη με τα έξοδα μεταβίβασης και τους φόρους να επιβαρύνουν τον ίδιο τον Φορέα.

Επίσης, δεν θα μπορεί να αρνηθεί την απόκτηση του ακινήτου, αν για παράδειγμα, είναι μικρής αξίας ή δεν ρευστοποιείται εύκολα ή αν συντρέχουν άλλα εμπορικά κριτήρια.

Με δεδομένο ότι στόχος είναι να διαφυλαχθεί η κουλτούρα πληρωμών, ο οφειλέτης θα καταβάλει ένα μέρος του ενοικίου, π.χ. το ένα τρίτο, ώστε να μη δημιουργηθεί η αίσθηση ότι υπάρχει ασυδοσία.

 

Στο… νοίκι

Σε κάθε περίπτωση, ο Φορέας θα αποκτά την πρώτη κατοικία των ευάλωτων ομάδων που έχουν αποτύχει να ρυθμίσουν τα χρέη τους μέσα από τον νέο πτωχευτικό πριν ξεκινήσει η διαδικασία του πλειστηριασμού.

Αμέσως μετά, θα αρχίζουν τα δύσκολα για τους δανειολήπτες, καθώς από ιδιοκτήτες που ήταν θα μπορούν να έρχονται σε συνεννόηση με τον Φορέα, προκειμένου να ενοικιάσουν το παλιό τους ακίνητο για 12 έτη.

Ο πρώην πλέον ιδιοκτήτης, θα πρέπει να κάνει μεγάλη υπομονή, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένει τη λήξη των 12 ετών προκειμένου να πάρει πίσω το σπίτι του έχοντας πληρώσει την αναπόσβεστη αξία.

Ο πρώην ιδιοκτήτης θα μπορεί επίσης:

  • να αποκτά το ακίνητό του πριν από τη λήξη της 12ετίας με την πληρωμή όλων των ενοικίων και της αναπόσβεστης αξίας,
  • κατά τη διάρκεια της πληρωμής των ενοικίων, να λαμβάνει στεγαστικά επιδόματα ενοικίου.

 

Οι αφερέγγυοι

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι ο δανειολήπτης δεν θα έχει καμία υποχρέωση έναντι του νέου Φορέα.

Το νέο καθεστώς θα είναι πολύ πιο αυστηρό σε σχέση με αυτό που υπήρχε με τις τράπεζες και θα αποκλείει περιπτώσεις που έχουν δείξει στο παρελθόν ότι μοναδική τους επιδίωξη είναι να κερδίσουν χρόνο.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο δανειολήπτης θα βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο, δηλαδή με «ξαφνικό θάνατο», εάν είναι αφερέγγυος και θα χάνει οριστικά  το ακίνητό του στην περίπτωση κατά την οποία δεν πληρώσει τρία ενοίκια.

 

Προς… πώληση

Μέσα σε κλίμα έντονης ανασφάλειας για τους δανειολήπτες, οι τράπεζες ανεβάζουν στροφές για να μειώσουν το ποσοστό των κόκκινων δανείων σε μονοψήφιο ποσοστό ακόμα και από φέτος.

Η εκτίμηση που κυριαρχεί σε τραπεζικούς κύκλους είναι ότι με τη μείωση των κόκκινων δανείων, θα υπάρξουν μεγαλύτερα περιθώρια χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.

Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από το πρόγραμμα «Ηρακλής», όπου στο επόμενο 18μηνο θα τιτλοποιηθούν κόκκινα δάνεια 32 δισ. ευρώ, οι τράπεζες δημιουργούν ειδικά πακέτα δανείων με στόχο να προσελκύσουν το ενδιαφέρον εξειδικευμένων funds.

Δεν είναι μάλιστα λίγοι αυτοί που εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι μέσω της απευθείας πώλησης με διαγωνιστική διαδικασία, θα υπάρξουν και καλύτερες τιμές λόγω του «μείγματος» των χαρτοφυλακίων.

Στο «παιχνίδι» αναμένεται να πάρουν μέρος όλες οι συστημικές τράπεζες, κάτι που εάν πράγματι επιβεβαιωθεί θα ανεβάσει τον πήχη πώλησης κόκκινων δανείων ίσως και στα 8 δις ευρώ, εντός του 2022.

 

 

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ