Η ηθοποιός Αθηνά Ασημάκη στον ρόλο του ανθρωπόμορφου αρουραίου – Συνέντευξη

Σε μια συνέντευξη όπου μιλάει για τον ρόλο της ως Γέττε στην παράσταση “Αρουραίοι”, για το δίπολο έρωτα και θανάτου, για τις προσπάθειες των ανθρώπων να επιβιώσουν σε μια κοινωνία σαθρή καθώς και άλλα.

Ο λόγος για τη θεατρική παράσταση «Αρουραίοι», βασισμένη στο βιβλίο του Γκέρχαρντ Χάουπμαν, σε μετάφραση Αλέξανδρου Κοέν και σκηνοθεσία Γιάννη Παπαδογιάννη. Η Αθηνά Ασημάκη είναι βοηθός σκηνοθέτη στο θεατρικό έργο, το οποίο θα παίζεται στον πολυχώρο Vault (Μελενίκου 26 Γκάζι, Βοτανικός) από τις 23 Φεβρουαρίου και κάθε Παρασκευή.

Οι αρουραίοι είναι πλάσματα που δρουν με βάση την ανάγκη τους για επιβίωση, κάνοντας ό,τι χρειαστεί προκειμένου να μην αφανιστούν. Έτσι και οι ήρωες του έργου, ως ανθρωπόμορφοι αρουραίοι, βιώνουν την απώλεια, την ανάγκη για τη μητρότητα, τον θάνατο, τον έρωτα και τη βαναυσότητα των επιθυμιών τους, επιδιώκοντας κι εκείνοι να επιβιώσουν με όποιο μέσο και κόστος.

Το έργο έχει ξαναπαιχτεί άλλη μία φορά στην Ελλάδα και βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Πρόκειται για έντονο κοινωνικό νατουραλιστικό δράμα, το οποίο αντικατοπτρίζει τα σαθρά θεμέλια της κοινωνίας του Βερολίνου στην πραγματικότητα του σήμερα, καθιστώντας το έργο απόλυτα επίκαιρο. Η Αθηνά Ασημάκη μοιράζεται με τον Χτύπο τη δική της οπτική.

Πρωταγωνιστείτε στην παράσταση «Οι αρουραίοι». Πώς είναι οι πρόβες μέχρι στιγμής;

Μου αρέσει πολύ το έργο και η ομάδα που έχουμε φτιάξει, η «Κατά το εικός», οπότε είναι πολύ δημιουργικές και οι πρόβες. Σίγουρα προκύπτουν δυσκολίες γιατί είναι ένα δύσκολο έργο, αλλά λόγω πολύ καλής σχέσης με τον σκηνοθέτη το βρίσκουμε στο τέλος. Είναι σημαντικό να υπάρχει όμορφο κλίμα και να μπορείς να μιλήσεις ελεύθερα στην ομάδα ή να προτείνεις κάτι, όπως γίνεται τώρα στη δική μας.

Τι σας αρέσει περισσότερο στο έργο; Υπάρχουν στοιχεία με τα οποία να ταυτίζεστε;

Πρόκειται για ένα αρκετά έντονο έργο, δηλαδή σχεδόν σε κάθε σκηνή υπάρχει και κάποια ανατροπή. Από την πρώτη στιγμή που διάβασα το σενάριο, μου τράβηξε το ενδιαφέρον. Αυτό που μου αρέσει είναι πως τα θέματα που αγγίζει είναι πολύ επίκαιρα, αφορούν δηλαδή πολύ τον κόσμο, ενώ συγχρόνως δίνεται βάση και στους χαρακτήρες. Στην ουσία βασική θεματική είναι η προσπάθεια επιβίωσης, που δεν γίνεται πάντα με ηθικά μέσα. Ο κάθε χαρακτήρας του έργου είναι πολύπλευρος και έχει ως γνώμονα το ότι δρα με βάση το συμφέρον του, κάτι που συμβαίνει έτσι κι αλλιώς στις κοινωνίες. Ένας ηθοποιός, λοιπόν, θέλει να παίξει έναν τέτοιον χαρακτήρα γιατί έχει πολύ υλικό να αντλήσει. Κάτι άλλο που με κέρδισε είναι ο τρόπος γραφής του θεατρικού έργου και η πολύ καλή μετάφραση.

Πείτε μας δυο λόγια για τον ρόλο σας.

Υποδύομαι τη Γέττε, μια γυναίκα πολύ δυναμική και έξυπνη, που θέλει απεγνωσμένα να ξαναγίνει μητέρα . Έχει χάσει το πρώτο της παιδί και κουβαλάει το τραύμα αυτής της απώλειας (όπως και ο άντρας της), σε ένα έργο που κάνει τον θεατή να συνειδητοποιεί μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτή η γυναίκα για να αποκτήσει πάλι απόγονο. Ο λόγος της ύπαρξής της είναι στην ουσία να γίνει πάλι μάνα. Σίγουρα η Γέττε αποτελεί έναν αρουραίο – όπως αποτελούν και οι υπόλοιποι χαρακτήρες- γιατί έχει μεγαλώσει μέσα σε μια σαθρή κοινωνία και μέσα σε αυτή την κοινωνία κινείται. Η μοναξιά που νιώθει την παρακινεί να πάρει κάποιες αποφάσεις, τις οποίες βέβαια δεν μπορώ να αποκαλύψω ακόμα.

Στην παράσταση ένας από τους κεντρικούς άξονες είναι η σύγκρουση της ηθικής με την επιθυμία. Έχετε ποτέ βρεθεί σε τέτοιο δίλημμα; Πώς το μεταφράζετε εσείς;

Νομίζω πως ο τρόπος που έχει μεγαλώσει κάποιος, οι προσλαμβάνουσές του, καθορίζουν το αν θα επιλέξει τον δρόμο της ηθικής ή εκείνον των θέλω του, με όποιο ρίσκο και αν υπάρχει. Είναι φανερό αυτό στο έργο. Προσωπικά εγώ δεν έχω βρεθεί σε τέτοιο δίλημμα, τουλάχιστον όχι στον βαθμό που παρουσιάζεται στην παράσταση (κι ευτυχώς δηλαδή). Σίγουρα σε μικροδιλήμματα που άπτονται αυτού του διπόλου όλοι μας έχουμε βρεθεί. Ακόμα και με τις πράξεις των χαρακτήρων το κοινό θεωρώ ότι θα βρει σημεία ταύτισης, επειδή η καθημερινότητα, οι ανθρώπινες σχέσεις μας φέρνουν συχνά αντιμέτωπους με το ερώτημα αν πρέπει να κάνουμε αυτό που εμείς θέλουμε ή το επιβεβλημένο «σωστό», ακόμα και αν αυτό δεν μας αρέσει.

Τι συμβολίζουν οι αρουραίοι για σας;

Οι αρουραίοι «κατατρώνε» την κοινωνία , και το κάνουν σιγά σιγά, από τις ρίζες. Συμβολίζουν τους ανθρώπους που δεν τοποθετούν τίποτα άλλο πάνω από τον ίδιο τους τον εαυτό. Επειδή αυτοί οι άνθρωποι υπάρχουν γύρω μας σε όλους τους χώρους, το έργο έχει επίκαιρο χαρακτήρα.

Πώς σας φαίνεται το ότι συμμετέχετε σε νατουραλιστικό δράμα;

Μου φαίνεται πολύ ωραίο. Όπως ανέφερα, το περιεχόμενο είναι έντονο και εξαιρετικά γραμμένο στο βιβλίο, γι΄ αυτό άλλωστε και ο συγγραφέας πήρε Νόμπελ (Γκέρχαρτ Χάουπτμαν, «Οι αρουραίοι»). Ως ηθοποιούς μας ενδιαφέρει να αποδώσουμε τη «φέτα ζωής» όπως λέει και ο Εμίλ Ζολά, μεγάλος νατουραλιστής συγγραφέας. Μας ενδιαφέρει να ανοίξουμε την πόρτα ενός σπιτιού και να δει ο κόσμος πολύ ρεαλιστικά το εσωτερικό του, με μια απλότητα στην απόδοση των ρόλων και με μεγάλη έμφαση στην ψυχολογία του κάθε ήρωα, όπως αυτή διαμορφώνεται με βάση τα γεγονότα της ζωής του.

Πιστεύετε πως ο έρωτας υπερνικάει τον θάνατο;

Θα έλεγα πως ναι, το πιστεύω. Ο έρωτας είναι ένα τόσο ζωτικό συναίσθημα που θα μπορούσε να υπερνικήσει τον θάνατο. Στο κάτω-κάτω όταν πεθάνουμε θα μείνουν ως αποδείξεις τα συναισθήματα που νιώσαμε, ειδικά όταν είναι τόσο δυνατά. Όντας ερωτευμένος ξεχνάς, επιπλέον, ότι κάποια στιγμή θα πεθάνεις.

Πώς σας φαίνεται η συνεργασία με τον κ. Παπαδογιάννη (τον σκηνοθέτη);

Είναι μια πολύ γόνιμη συνεργασία. Όλη η ομάδα, συμπεριλαμβανομένου του σκηνοθέτη ακολουθούμε την ίδια γραμμή, αλλά και ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει εξαρχής, από τις πρώτες μας συναντήσεις, σαφές όραμα και παραμένει πιστός σ’ αυτό. Έτσι ξέρουμε κι εμείς ακριβώς πού οδεύουμε, δεν υπάρχει καμία σύγχυση. Με τον κ. Παπαδογιάννη νιώθουμε μια ελευθερία, χωρίς να υπάρχει καθόλου το άγχος μην πούμε κάτι που δεν θα βοηθήσει. Ο κ. Παπαδογιάννης δίνει πολύ βάση στον άνθρωπο που έχει απέναντί του, δηλαδή με διαφορετικό τρόπο θα σκηνοθετήσει τον εκάστοτε ηθοποιό, έτσι ώστε να τονιστεί και η προσωπικότητα του καθενός μέσα από τον ρόλο.

Πότε αποφασίσατε ότι θέλετε να ακολουθήσετε τον δρόμο της Υποκριτικής; Είχατε κάποιο έναυσμα;

Θα πω κάτι που μπορεί να ακούγεται κοινότοπο αλλά είναι αληθινό, ότι δηλαδή από πολύ μικρή μου άρεσε η ηθοποιία. Όταν ήμουν παιδί θυμάμαι να στήνουμε σκηνές με τα υπόλοιπα παιδάκια στο σπίτι και να φτιάχνουμε κοστούμια με ό,τι ρούχα είχαμε. Δημιουργούσαμε κάτι από το τίποτα και περνούσαμε ωραία. Σίγουρα στη συνέχεια έπαιξε ρόλο το ότι συμμετείχα σε μια σχολική παράσταση στο Λύκειο. Με γέμισε τόσο πολύ η διαδικασία αυτή, από τότε δηλαδή μπήκε για τα καλά το «μικρόβιο», που πήρα την απόφαση. Αισθανόμουν πολύ όμορφα μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Περίμενα πώς και πώς να έρθει η μέρα της πρόβας κι έτσι κατάλαβα ότι αυτό θέλω να ακολουθήσω. Είναι σημαντικό να συνεχίσουν να γίνονται τέτοιες καλλιτεχνικές δράσεις στα σχολεία, όχι μόνο όσον αφορά το θέατρο αλλά κάθε είδος τέχνης. Έτσι τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν αυτό που τους αρέσει περισσότερο, αβίαστα, χωρίς να νιώθουν πίεση.

Τι μήνυμα θα θέλατε να αποκομίσουν οι θεατές της παράστασης «Οι αρουραίοι;»

Μολονότι υπάρχουν στο έργο χαρακτήρες που οι συνθήκες της ζωής τους και η ξεπεσμένη κοινωνία τους ωθούν να λειτουργούν ως ανθρωπόμορφοι αρουραίοι, θα ήθελα το κοινό να αισθανθεί ότι υπάρχει φως. Παρουσιάζονται, άλλωστε, και χαρακτήρες που δρουν βάσει της δικής τους αλήθειας, κυνηγώντας τα όνειρά και τα ιδανικά τους. Υπάρχει, δηλαδή, πάντα η ελπίδα.