Ο Χαφτάρ, η Λιβύη και οι «καραβιές» μεταναστών στην Κρήτη

Νέα δεδομένα διαμορφώνονται για τη χώρα μας, μετά την «εισβολή» χιλιάδων μεταναστών μέσω της Λιβύης, σε μια κρίσιμη συγκυρία για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι ειδικοί κάνουν λόγο για μια υβριδικού χαρακτήρα απειλή για την Ελλάδα, που είναι πιθανό να «δοκιμάσουν» τις σχέσεις Ελλάδας και της Ε.Ε. με τη Λιβύη και τον στρατηγό Χαφτάρ.
Όπως εξηγούν, οι υβριδικές τακτικές χρησιμοποιούνται από κρατικούς και από μη κρατικούς φορείς και γίνονται ολοένα και πιο σύνθετες και πολύπλοκες.
Εκτός από τον κίνδυνο για την ασφάλεια, συνιστούν απειλή για τη δημοκρατία, καθώς αποσκοπούν στον κατακερματισμό της κοινωνίας και στην υπονόμευση της λήψης πολιτικών αποφάσεων.
Αντιμέτωπη με μια τέτοια υβριδική απειλή βρίσκεται και η Ελλάδα, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει τη δραστική αύξηση μεταναστευτικών ροών προς την Κρήτη.
Ζητούμενο σ’ αυτό την κρίσιμη συγκυρία είναι να γίνει αντιληπτό ότι οι ελληνο-λιβυκές σχέσεις δεν μπορούν να εξεταστούν χωρίς να ληφθεί υπόψιν ο στρατηγικός ρόλος της Τουρκίας.

Ο «Χτύπος» θα επιχειρήσει να προσεγγίσει τη νέα πραγματικότητα μέσα από επτά συγκεκριμένες ερωτήσεις – απαντήσεις.

Ειδικότερα:

1. Πώς η Αθήνα μπορεί να προσεγγίσει τη Λιβύη; Όσοι γνωρίζουν τις λεπτές ισορροπίες, τονίζουν ότι η ελληνική διπλωματία θα πρέπει να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζει τη Λιβύη. Χρειάζονται νέα «εργαλεία» και κυρίως στρατηγική διαύλων επικοινωνίας τόσο με την κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και με αυτή της Βεγγάζης του στρατηγού Χαφτάρ. Η στρατηγική της Αθήνας αποτυπώνεται στην αντίδραση της σε σχέση με την Ρηματική Διακοίνωση της Λιβύης στον ΟΗΕ με την οποία αμφισβητεί τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα, ήταν άμεση. «Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας», τόνισαν διπλωματικές πηγές.
2. Πώς ερμηνεύεται η στροφή 180 μοιρών του Χαφτάρ; Η αλήθεια είναι ότι ο κ. Χαφτάρ έχει το πάνω χέρι στη Λιβύη. Ο στρατηγός επιδιώκει να καταστεί κυρίαρχος των εξελίξεων και να στείλει το μήνυμα ότι η Δύση πρέπει να «επενδύσει» σ’ αυτόν. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ερμηνευτεί και το πρόσφατο διπλωματικό επεισόδιο στη Βεγγάζη, με την κήρυξη της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας ως persona non grata. Ο κ. Χαφτάρ, στέλνει το μήνυμα, ότι δεν κάνει αποδεκτή ούτε νομιμοποιεί οποιαδήποτε ξένη αποστολή που δεν αναγνωρίζει επίσημα και δεν αποδέχεται τη θεσμική εκπροσώπηση της κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης.
3. Τι πραγματικά θέλει ο Χαφτάρ; Ο στρατηγός έχει ανάγκη από «ζεστό» χρήμα, δηλαδή από ευρωπαϊκά κονδύλια προκειμένου να εδραιώσει την ηγεμονία του στη Λιβύη. Στο πλαίσιο αυτό, δεν διστάσει να «εργαλειοποιεί» τους χιλιάδες απελπισμένους που βρίσκονται στη Λιβύη και αναζητούν διέξοδο στην Ευρώπη για να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή.
4. Γιατί ελήφθησαν τόσο σκληρά μέτρα από την κυβέρνηση; Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα μέτρα αποτροπής αποτελούν μονόδρομο προκειμένου να περιοριστούν οι «καραβιές» μεταναστών προς την Κρήτη. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργού Μετανάστευσης Θάνου Πλεύρη κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση για την ανάσχεση των ροών.
5. Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα; Η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να διεθνοποιήσει το πρόβλημα. Μια πρώτη κίνηση στο πλαίσιο αυτό, είναι να αναζητήσει λύσεις μέσω της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Τα ελληνικά σύνορα άλλωστε είναι και ευρωπαϊκά και οι Βρυξέλες είναι υποχρεωμένες να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή του. Κάτι ανάλογο ισχύει και με το ΝΑΤΟ, όπου η χώρα μας είναι μέλος της ατλαντικής συμμαχίας, η οποία είναι υποχρεωμένη να συνδράμει σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τεχνολογικό επίπεδο, για την αποτροπή και διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Διεθνολόγοι τονίζουν ότι απαιτείται άμεση συνεργασία με χώρες πρώτης εισόδου όπως είναι για παράδειγμα η Ιταλία, η Μάλτα και η Κύπρος, όπου έχουν αντιμετωπίσει ανάλογα προβλήματα.
6. Πόσο εφικτό είναι ένα θαλάσσιο φράγμα στα νότια της Κρήτης; Πρόκειται ασφαλώς για μια δύσκολη υπόθεση, καθώς απαιτεί μόνιμα τεχνικά μέσα επιτήρησης και δημιουργία Μόνιμου Θαλάσσιου Επιχειρησιακού Κέντρου, σε συνεργασία με τη FRONTEX. Η αποτροπή απαιτεί προηγμένα μέτρα επιτήρησης, όπως ραντάρ δορυφορικής παρακολούθησης, θερμικές κάμερες και drones, που είναι δύσκολο να υλοποιηθούν άμεσα.
7. Τι άλλα μέτρα αποτροπής μπορούν να ληφθούν; Οι διάφοροι δουλέμποροι τάζουν λαγούς με πετραχήλια στους χιλιάδες απελπισμένους και πληρώνονται αδρά για να τους μεταφέρουν σε κάποια ακτή της Νότιας Ευρώπης. Αυτή η ασύμμετρη απειλή, μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνον μέσω της πειθούς, κάτι όμως που έχει ως προϋπόθεση μια στοχευμένη αποτρεπτική εκστρατεία, με βάση τις ιδιαιτερότητες του μεταναστευτικού φαινομένου. Αυτό στην πράξη σημαίνει, ότι πρέπει να γίνει σαφές το μήνυμα, ότι η είσοδος στην Ελλάδα δεν είναι εφικτή και ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμία ανοχή σε παράνομες ροές. Ειδικοί υπογραμμίζουν μάλιστα την ανάγκη για μια στοχευμένη διαφημιστική καμπάνια από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η καμπάνια αυτή σε γλώσσες όπως είναι τα αγγλικά και τα αραβικά θα ξεκαθαρίζει το τοπίο, καθιστώντας σαφές ότι τα σύνορα της Ευρώπης είναι κλειστά για όσους την αντιμετωπίζουν ως γη της Επαγγελίας.