Ο Ramiro Torres de Miguel στο Χ-τύπο: “Η τέχνη δείχνει την καλύτερη πλευρά των ανθρώπων…”

Ο καταξιωμένος συγγραφέας μιλά για την “Ελευθερία Κινήσεων”

Πώς είναι να γεννιέσαι σε μία χώρα και να μεταναστεύεις σε μία άλλη; Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει ένας μετανάστης; Τι συνεπάγεται η προσαρμογή σε ένα νέο περιβάλλον, σε μια νέα χώρα, μια νέα γλώσσα και μια νέα πραγματικότητα όπου είσαι ξένος; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δίνει η παράσταση “Ελευθερία Κινήσεων” μέσα από ένα συνονθύλευμα αληθινών ιστοριών, αλλά και στοιχεία της καλλιτεχνικής ματιάς του πολυβραβευμένου Μεξικανού συγγραφέα Ramiro Torres de Miguel.

Το έργο που ανέβηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα στο Θέατρο Άβατον σε σκηνοθεσία του ιδίου και μετάφραση – ερμηνεία του Luis Gomezbeck, μετά από τη θερμή ανταπόκριση του κοινού επέστρεψε για λίγες μόνο παραστάσεις (31 Οκτωβρίου και 7 Νοεμβρίου 2023) και μας υπενθυμίζει πως το θέατρο έχει τη δύναμη να μιλά τις μεγαλύτερες αλήθειες. Στο πλαίσιο αυτό η εφημερίδα μας έχει τη χαρά να φιλοξενεί τον Ramiro Torres de Miguel σε μια αποκλειστική συνέντευξη που αξίζει να διαβάσετε.

 

Αρχικά, για να σε γνωρίσουμε λίγο καλύτερα, θα ήθελες να μας πεις μερικά πράγματα για σένα και πώς ξεκίνησες να γράφεις;

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γκουανταλαχάρα του Μεξικού, εκεί ξεκίνησα ως θεατρικός ηθοποιός σε ηλικία 17 ετών, μετά όταν ήμουν 24 χρονών μετακόμισα στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής για να κάνω μεταπτυχιακό στο Θέατρο στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες. Άρχισα να γράφω και να σκηνοθετώ θεατρικά έργα στα 29 μου και από εκείνη τη στιγμή σταμάτησα την υποκριτική και επικεντρώθηκα μόνο στη συγγραφή και τη σκηνοθεσία. Το πρώτο μου έργο Segengeti ανέβηκε αρχικά στο Μπουένος Άιρες το 2007. Αυτό το έργο τελικά πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αθήνα σε μετάφραση και σκηνοθεσία Luis Gomezbeck και ερμηνεία του Χάρη Χιώτη και της Δέσποινας Σαραφείδου. Η «Ελευθερία Κινήσεων» είναι το 4ο θεατρικό μου έργο που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και παίζεται εδώ.

 

 

 

 

 

Η παράσταση εστιάζει στο θέμα της μετανάστευσης. Ποιες πτυχές αυτού του ζητήματος επισημαίνονται και πώς;

Το έργο δημιουργήθηκε με πραγματικές μαρτυρίες μεταναστών, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας του ίδιου του ηθοποιού (Luis Gomezbeck), Περιλαμβάνει επίσης στοχασμούς για θέματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση, όπως οι φόβοι που ένα άτομο περνάει όταν ζει σε άλλη χώρα. Και περιλαμβάνει επίσης τέσσερα ποιήματα του Καβάφη. Το έργο περιγράφει τη μετανάστευση από τη σκοπιά του μετανάστη.

 

Σε ποιο επίπεδο είναι αυτοβιογραφικό το έργο;

Είμαι μετανάστης, αλλά δεν συμπεριλαμβάνω την προσωπική μου ιστορία. Πήρα συνέντευξη από περισσότερους από 15 μετανάστες με πολύ πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες από τη δική μου, αλλά σίγουρα έχω ζήσει τα περισσότερα πράγματα για τα οποία μιλάει το έργο.

 

Έχεις μιλήσει για το ιδιαίτερο δέσιμο που έχεις με τον Λουίς Γκόμεζμπεκ. Πώς ήταν αυτό το ταξίδι (του έργου που δημιουργήσατε και που το “αγκάλιασε” το κοινό) μέχρι τώρα και για τους δυο σας;

Γνωρίζω τον Luis Gomezbeck από τα 20 μου όταν ζούσα στο Μεξικό και γνωριστήκαμε εκεί κάνοντας θέατρο, από τότε είμαστε φίλοι. Όσον αφορά το “Freedom of Movement” ήμουν στην Αθήνα για τις 3 πρώτες παραστάσεις και δεν μπορούσα να πιστέψω την αντίδραση του κοινού, Ήταν συγκινητικό το ότι μετά από κάθε παράσταση ο κόσμος ερχόταν στον Λούις ή σε εμένα για να μας μιλήσει για τις δικές τους ιστορίες ή τι έχουν βιώσει οι γονείς τους ως μετανάστες. Στην τελευταία παράσταση που θυμάμαι, σε ένα μέρος της παράστασης που ο Λούις μιλάει για όλα τα χαρτιά που χρειαζόταν για να πάρει την κάρτα διαμονής, κάποιος από το κοινό είπε «αυτή είναι η ιστορία της ζωής μου». Ακόμα κι όταν δεν είμαι μεγάλος θαυμαστής των ανθρώπων που μιλούσαν κατά τη διάρκεια της παράστασης, αυτή η αυθόρμητη αντίδραση ήταν πολύ συγκινητική για ‘μένα, έχω γράψει πολλά έργα και αυτό είναι που έχει συνδεθεί περισσότερο με το κοινό, σε σημείο που θέλει να μας μιλήσει μετά από κάθε παράσταση. Ίσως επειδή δεν προσποιούμαστε ότι είμαστε κήρυκες ή επειδή δεν δείχνουμε στους μετανάστες θύματα, δείχνουμε ιστορίες μετανάστευσης που δεν ήταν τόσο εύκολες, αλλά κατέληξαν να είναι επιτυχημένες.

 

 

 

 

 

Έχει η τέχνη τη δύναμη να αλλάζει καταστάσεις και να «διορθώνει» τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας;

Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση, πάντα γινόταν, ωστόσο αυτές τις μέρες ανταγωνιζόμαστε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έχουν τεράστιο αντίκτυπο στον τρόπο που σκέφτονται οι άνθρωποι, προάγοντας πολλές φορές το μίσος, στο “Freedom of Movement”, για παράδειγμα, μια από τις σκηνές είναι η μαρτυρία ενός Εβραίου που μετανάστευσε στο Ισραήλ με την οικογένειά του από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με σκοπό να έχει μια πιο ουσιαστική ζωή σε ένα μέρος όπου θα έπαυαν να είναι μειονότητα. Στη μαρτυρία του μιλά για το πώς η δεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ δημιουργεί μεγάλο διχασμό και αβεβαιότητα προωθώντας το μίσος για τους Άραβες. Το έργο έκανε πρεμιέρα μόλις λίγες μέρες πριν ξεκινήσει ο πόλεμος και όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει στο Ισραήλ. Τώρα, νομίζω ότι είναι σημαντικό να δείξουμε ότι πολλοί Εβραίοι δεν υποστηρίζουν αυτό που κάνει η κυβέρνησή τους και υπήρξαν πολλές διαδηλώσεις κατά της αυταρχικής κυβέρνησης του Ισραήλ από τους ίδιους τους πολίτες. Δεν είναι ακριβώς αυτό που δείχνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκεί βρίσκουμε μια αποκρουστική προώθηση του αντισημιτισμού ή της ισλαμοφοβίας. Η τέχνη δείχνει την καλύτερη πλευρά των ανθρώπων και τα social media το χειρότερο.

 

Έχετε άλλα καλλιτεχνικά σχέδια για το μέλλον;

Να δείξω όσο το δυνατόν περισσότερο αυτό το έργο και έπειτα θέλω να συνεχίσω να γράφω νέα έργα. Επίσης ετοιμάζουμε ένα νέο έργο στην Αθήνα για την επόμενη χρονιά!