Ελληνοτουρκικά: Η «αλήθεια» της Χάγης & η στρατηγική έντασης από τον Ταγίπ Ερντογάν

Ναρκοπέδιο θυμίζουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις  και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν πλέον στην εκτίμηση, ότι δρομολογούνται ραγδαίες και απρόβλεπτες εξελίξεις.

Η επιθετική στρατηγική που ακολουθεί η Άκυρα έναντι της Αθήνας,  προκαλεί έντονο προβληματισμό και το ερώτημα που τίθεται, είναι εάν ο Ερντογάν  θα προκαλέσει θερμό επεισόδιο.
Τα έως τώρα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η νέα κλιμάκωση της έντασης έχει ως στόχο τη δημιουργία τετελεσμένων, με επιλογές οι οποίες παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο.
Ζητούμενο λοιπόν είναι το πώς θα αντιδράσει η Αθήνα, με πρωτοβουλίες, που θα τονώσουν την εθνική αυτοπεποίθηση και θα οδηγούν την Τουρκία σε διεθνή απομόνωση.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα έμπειροι διπλωμάτες υπογραμμίζουν την ανάγκη για μια νέα εθνική στρατηγική, με το σκεπτικό ότι τα παλιά «όπλα», δεν αρκούν για την αντιμετώπιση ενός δύσκολου γείτονα.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε, ότι το «όπλο» της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, έπαψε εδώ και καιρό να τρομάζει τον Ερντογάν και πλέον, τον αφήνει παγερά αδιάφορο.
Εάν ο Τούρκος Πρόεδρος φοβόταν την ΕΕ, δεν θα αμφισβητούσε ποτέ το Καστελόριζο, δεν θα παραβίαζε την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν θα προχωρούσε σε μνημόνιο με την Λιβύη.
Ο κ. Ερντογάν, δείχνει να ασχολείται με την Ευρώπη, μόνον όταν πρόκειται να την πιέσει για να πάρει «ζεστό χρήμα», μέσω του υπερόπλου που διαθέτει και είναι τα 4 εκ. μετανάστες που βρίσκονται στην Τουρκία.
Εάν προσθέσει κανείς και το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να αναμένει βοήθεια από το ΝΑΤΟ σε περίπτωση που η Άγκυρα ξεπεράσει τα όρια, γίνεται σαφές, ότι βρισκόμαστε  μπροστά σε ένα δαιδαλώδες τοπίο.

Κρίσιμα ερωτήματα
Ας δούμε λοιπόν κάποια βασικά ερωτήματα που τίθενται και στα οποία θα πρέπει να υπάρξει άμεση απάντηση από την ελληνική διπλωματία:

• Ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» εάν ο Ερντογάν κάνει πράξη την απειλή του και στείλει ερευνητικά σκάφη, συνοδευόμενα από φρεγάτες, στην περιοχή της Κρήτης ή στο Καστελόριζο;
• Υπάρχουν χρήματα για ένα νέο εξοπλιστικό «πακέτο», προκειμένου η χώρα να θωρακιστεί έναντι της Τουρκίας και ποιες επιπτώσεις θα είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία από μια τέτοια επιλογή;
• Αρκεί πλέον η στρατηγική του «η Λευκωσία αποφασίζει, η Αθήνα συμπαρίσταται», όταν είναι σαφές ότι η Κύπρος δεν μπορεί να επιβληθεί έναντι της Τουρκίας;

Ενεργειακή σκακιέρα
Έμπειροι βουλευτές με μεγάλη εμπειρία στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής όπως η Ντόρα Μπακογιάννη τάσσονται υπέρ της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Η συζήτηση αυτή, ξεκίνησε μετά την κρίση στα Ίμια το 1996, με την ελληνική πλευρά να διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι η μόνη διαφορά με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Σε θεωρητικό επίπεδο, η συζήτηση για προσφυγή στη Χάγη είναι ακόμη σε εξέλιξη, αλλά η επιθετική στρατηγική της Άγκυρας το τελευταίο διάστημα έχει φέρει τα πάνω κάτω.
Τα δεδομένα στη διεθνή σκακιέρα είναι πλέον τελείως διαφορετικά και το Αιγαίο αντιμετωπίζεται ως ένα κομμάτι της ανατολικής Μεσογείου, όπου διαδραματίζεται το γεωπολιτικό και ενεργειακό παιχνίδι.
Με αυτό ως δεδομένο είναι ηλίου φαεινότερο ότι η ευθεία αμφισβήτηση του Καστελόριζου εντάσσεται στο παιχνίδι που επιχειρεί να παίξει η Τουρκία για να αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή.
Συμπεριφέρεται ως ταραξίας και χρησιμοποιεί την στρατιωτική της ισχύ για να υποχρεώσει τις χώρες της ευρύτερης περιοχής να της δώσουν μέρος της πίττας του νέου πλούτου.
Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ενταχθεί η στρατηγική της συνεκμετάλλευσης που επιδιώκει η Άγκυρα, μέσω του μνημονίου με τη Λιβύη με το οποίο εξαφάνισε νησιά, όπως η Κρήτη, η Κάρπαθος, η Ρόδος και η Κάσος.
Η χώρα μας ασφαλώς δεν πρόκειται να μπει σε λογικές «συνεκμετάλλευση ή σύγκρουση», αλλά η προσφυγή στη Χάγη με βάση τα σημερινά δεδομένα δείχνει από αδύνατη έως απίθανη.
Η Αθήνα δεν πρόκειται να υποχωρήσει στο θέμα της υφαλοκρηπίδας, κάτι που οδηγεί πολλούς στο συμπέρασμα ότι όσο συμβαίνει αυτό, η Τουρκία θα συνεχίζει προκλητική και επιθετική στρατηγική.
Σε όλα αυτά τα πρέπει να προσθέσουμε και το θέμα της επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, κάτι που η Αθήνα διαμηνύει ότι θα πράξει όταν κρίνει η ίδια.
Εάν σκεφτεί κανείς όμως ότι κάτι τέτοιο είναι για την Τουρκία απειλή πολέμου (casus belli) γίνεται αντιληπτό το γιατί οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται πλέον στην κόψη του ξυραφιού.

Συνυποσχετικό
Σε κάθε περίπτωση, ζητούμενο είναι και το περιεχόμενο του συνυποσχετικού για την προσφυγή στη Χάγη, όταν η Τουρκία αμφισβητεί ακόμα και τμήμα της ελληνικής επικράτειας στο Αιγαίο.
Και επειδή υπάρχουν πολλές αλήθειες και μύθοι, το ερώτημα είναι εάν το Διεθνές Δικαστήριο θα δικαιώσει τις ελληνικές θέσεις ή εάν θα προχωρήσει σε μια λύση που θα αφήνει ικανοποιημένες και τις δύο χώρες.
Η κατάσταση δείχνει εξαιρετικά μπερδεμένη και το μείζον ζήτημα πλέον για το σύνολο του πολιτικού κόσμου, είναι εάν θα γίνουν υποχωρήσεις ή εάν θα επιλεγεί η λύση του συμβιβασμού.
Ουδείς για παράδειγμα μπορεί στην παρούσα φάση να πει τι θα σήμαινε για τη χώρα συνεκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου και τι εξελίξεις θα δρομολογούσε για τη χώρα.
Το μόνο σίγουρο για την ώρα είναι το τετ α τετ του Κ. Μητσοτάκη με τον Ντ. Τραμπ στο Λευκό Οίκο στις 7 Ιανουαρίου, όπου θα γίνει σαφές το πώς διαμορφώνονται οι ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο.