Ελάτε στην παρέα μας

Ελλάδα

ΕΦΚΑ: 8 «κλειδιά» στη ρύθμιση οφειλών – Νέο τοπίο για χρεωμένους ελεύθερους επαγγελματίες

Δημοσιεύθηκε

στις

Νέο τοπίο για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενους που έχουν χρέη στον ΕΦΚΑ, επιχειρεί να δημιουργήσει το υπουργείο Εργασίας.

Το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να έρθει άμεσα προς ψήφιση στη Βουλή, με στόχο να δώσει τη δυνατότητα στους οφειλέτες να ρυθμίσουν τα χρέη τους και να κάνουν μια νέα αρχή απαλλαγμένοι από τα βάρη του παρελθόντος.

Πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα, με βάση την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, στην οποία κυριαρχεί το υψηλό ενεργειακό κόστος, που προκαλεί τεράστια προβλήματα σε μικρομεσαίους επαγγελματίες.

Στο πλαίσιο αυτό, οι δόσεις της πάγιας ρύθμισης οφειλών προς τον ΕΦΚΑ από 12 θα γίνουν 24 και παράλληλα η 20ετής παραγραφή των χρεών θα γίνει 10ετής, μετά και την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Πρόκειται όπως γίνεται αντιληπτό, για δύο σημαντικές  ρυθμίσεις που δίνουν μία μεγάλη ανάσα σε εκατοντάδες χιλιάδες εργοδότες, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολουμένους και αγρότες με οφειλές στον ΕΦΚΑ.

Με βάση τις διατάξεις του μίνι ασφαλιστικού νομοσχεδίου εκτιμάται ότι ο διπλασιασμός των δόσεων θα ωφελήσει:

– περίπου 95.000 οφειλέτες που είναι ενταγμένοι στις 12 δόσεις, καθώς θα τους μειώσει το ποσό της μηνιαίας δόσης, και

-περίπου 90.000 οι οποίοι έχασαν την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων το πρώτο τρίμηνο του 2022.

 

Μοντέλο ΑΑΔΕ

Στην ουσία δηλαδή, η νέα πάγια ρύθμιση οφειλών προς τα Ταμεία, ακολουθεί το μοντέλο της ρύθμισης της ΑΑΔΕ, που έχει αποδειχτεί σωτήρια, έχοντας ως βασική προϋπόθεση να είναι κανείς συνεπής στις υποχρεώσεις του.

Η ΑΑΔΕ μάλιστα επεξεργάζεται ήδη σχέδιο για την επιβράβευση των συνεπών οφειλετών του Δημοσίου και όσων έχουν βεβαιωμένες οφειλές και πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους ή τη ρύθμιση στην οποία έχουν υπαχθεί.

Κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει και στην περίπτωση του ΕΦΚΑ και να γίνουν πράξη ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες εφόσον οι δόσεις αποπληρώνονται κανονικά θα μειώνεται το ποσοστό της παρακράτησης.

 

Επιτόπιος έλεγχος

Στη νέα ρύθμιση εκτός από τις 24 δόσεις θα προβλέπονται και 48 δόσεις μόνο στην περίπτωση κατά την οποία η οφειλή καταλογίστηκε από τη διοίκηση μετά από καταγγελία ή επιτόπιο έλεγχο.

Μια τέτοια εξέλιξη θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη ανάσα στους οφειλέτες, λόγω του ότι πολλοί είναι αυτοί που βρίσκονται αντιμέτωποι με χρέη  που είναι αδύνατον να πληρώσουν λόγω των μεγάλων δυσκολιών από την ενεργειακή κρίση.

 

Ας δούμε αναλυτικά μέσα από 10 ερωτήσεις απαντήσεις το νέο τοπίο στη ρύθμιση οφειλών προς τον ΕΦΚΑ

1.     Τι ισχύει για την παραγραφή;

Σε κάθε περίπτωση, η νέα ρύθμιση οφειλών για τον ΕΦΚΑ, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, καθώς έχει πολλά «κλειδιά», τα οποία υπό προϋποθέσεις μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στην παραγραφή χρεών.

Για το λόγο αυτό απαιτείται πολύ μεγάλη προσοχή, καθώς δεν αποκλείεται να κρύβει παγίδες η διάταξη με την οποία θα παραγράφονται οι αξιώσεις προς τις επιχειρήσεις ή τους αυτοαπασχολούμενους με ασφαλιστικές οφειλές, στα 10 έτη.

Η διάταξη πάντως έρχεται σε συνέχεια απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που έκρινε πως ο κανόνας της 20ετούς παραγραφής, όπως όριζε ο νόμος Κατρούγκαλου, είναι αντισυνταγματικός.

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά πως θα γίνεται η παραγραφή των χρεών, προκειμένου οι οφειλέτες να κατανοήσουν τα συν και τα πλην μιας ρύθμισης, η οποία αλλάζει άρδην το έως τώρα τοπίο για τον ΕΦΚΑ

Με την προτεινόμενη ρύθμιση μειώνεται ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο ΕΦΚΑ για να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές σε 10 χρόνια, από 20 χρόνια που είναι σήμερα.

Στην περίπτωση κατά την οποία η απαίτηση δεν βεβαιωθεί μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, τότε παραγράφεται, με αποτέλεσμα να «εξαφανίζονται» και τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ.

Επί της ουσίας δηλαδή, με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται η συμμόρφωση με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Η απόφαση είχε κρίνει ότι η ενιαία 20ετία για την παραγραφή των απαιτήσεων του ΕΦΚΑ που είχε θεσπιστεί με τον νόμο Κατρούγκαλου είναι υπερβολικός χρόνος και αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, με το ανώτατο δικαστήριο να θέτει τη δεκαετία ως εύλογο χρόνο παραγραφής.

Το νομοθετικό πλαίσιο δηλαδή προσαρμόζεται κατ’ αρχάς στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Στη συνέχεια, από 1ης Ιανουαρίου 2027, η παραγραφή γίνεται πενταετής, ώστε να είναι αντίστοιχη με αυτή που ισχύει για τη φορολογική διοίκηση, συνεπώς και ο ΕΦΚΑ θα οφείλει να βεβαιώνει εντός πενταετίας.

 

2.      Ποιους αφορά η ρύθμιση;

Με βάση αυτό ως δεδομένο, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η διάταξη αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες).

Η ρύθμιση, αφορά και τον ΕΦΚΑ, στον βαθμό που θα πρέπει να βεβαιώνει τις απαιτήσεις πιο κοντά στην ημερομηνία γένεσης των οφειλών.

Η εξέλιξη αυτή, εκτιμάται ότι ενισχύει τα ασφαλιστικά έσοδα και αποθαρρύνει κακές πρακτικές υπερβολικών καθυστερήσεων, οι οποίες θεωρούνται πολύ συνηθισμένες.

Σε καμία περίπτωση πάντως, οι μισθωτοί δεν θίγονται από την παραγραφή οφειλών του εργοδότη, καθώς η ασφάλιση που αντιστοιχεί στις παραγεγραμμένες οφειλές αυτές εξακολουθεί να τους αναγνωρίζεται.

 

3.     Γιατί απαιτείται προσοχή για τον χρόνο ασφάλισης;

Η ρύθμιση μπορεί να θεωρείται ευνοϊκή αλλά πολλοί μπορεί να πέσουν στην «παγίδα», καθώς ναι μεν δεν θα πληρώσουν, αλλά θα χάσουν χρόνια από την   ασφάλιση τους και κατά συνέπεια θα πάρουν μικρότερη σύνταξη.

Για να μην υπάρξουν τέτοια προβλήματα, το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα στους αυτοπαασχολούμενους να μπορούν να καταβάλλουν τις οφειλές τους, παρά την παραγραφή, εφόσον το επιθυμούν.

Με τον τρόπο αυτό θα μπορούν εάν το επιθυμούν να αναγνωρίσουν ως ασφαλιστικό χρόνο το διάστημα που παραγράφηκε.

 

4.     Τι ισχύει πέραν της δεκαετίας;

Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για όλους εκείνους τους οφειλέτες που ρύθμισαν χρέη πέραν της δεκαετίας και ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις που είχαν αναλάβει, για να μην αδικηθούν.

Στις περιπτώσεις αυτές και έπειτα από αίτηση του ενδιαφερόμενου, το παραγεγραμμένο ποσό αφαιρείται από τη ρύθμιση και τα ποσά που έχουν καταβληθεί καλύπτουν την υπόλοιπη οφειλή.

Το παράδειγμα με αυτοαπασχολούμενο που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης το 2022 οφείλει εισφορές για τα έτη 2002-2011, τις οποίες ο ΕΦΚΑ δεν του έχει καταλογίσει μέχρι τη στιγμή της αίτησης του, είναι χαρακτηριστικό.

Οι εισφορές αυτές αφορούν διάστημα πέραν της δεκαετίας και άρα είναι παραγεγραμμένες. Ας υποθέσουμε ότι, για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ο αυτοαπασχολούμενος χρειάζεται ακόμη 5 χρόνια ενσήμων.

Σε αυτή την περίπτωση, έχει τη δυνατότητα να πληρώσει τα 5 από τα 10 παραγεγραμμένα χρόνια, ώστε να τα αναγνωρίσει ως ασφαλιστικό χρόνο.

Τα δεδομένα όμως είναι διαφορετικά στην περίπτωση που ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της.

Το γεγονός αυτό είναι αρκετό για να διακόψει τον χρόνο παραγραφής και κατά συνέπεια ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.

 

5.     Ποιος είναι ο χρόνος της παραγραφής;

Όσον αφορά στο χρόνο της παραγραφής αυτός ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου του έτους που ακολουθεί το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία/υπηρεσία που υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση.

Στην περίπτωση που περάσουν 10 χρόνια, εάν δηλαδή παρέλθει η 31η Δεκεμβρίου του δέκατου έτους έπειτα από το έτος στο οποίο παρασχέθηκε η εργασία ή η/υπηρεσία, χωρίς να έχει ειδοποιηθεί με κάποιον τρόπο για την οφειλή του, αυτή παραγράφεται.

 

6.     Τι αλλάζει από το 2026;

Όσον αφορά στις οφειλές πάντως οι οποίες θα δημιουργούνται από το 2026 και μετά θα παραγράφονται στα 5 χρόνια.

Το ερώτημα που τίθεται σε αυτή την περίπτωση, είναι εάν θα «σβήνονται» οι οφειλές όποιου δεν πληρώσει μέσα στη δεκαετία.

Η απάντηση είναι «όχι», επειδή η παραγραφή διακόπτεται κάθε φορά που ο ασφαλισμένος ειδοποιείται ότι οφείλει ασφαλιστικές εισφορές.

Σε μια τέτοια περίπτωση, η δεκαετία ξεκινά εκ νέου από την ειδοποίηση.

Ας δούμε το παράδειγμα κάποιου που οφείλει ασφαλιστικές εισφορές για την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος το 2018 και δεν τις έχει καταβάλει, η παραγραφή της οφειλής του ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου 2019.

Στην περίπτωση που δεν έχει ειδοποιηθεί ότι χρωστά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2029, η απαίτηση παραγράφεται.

Επίσης:

-εάν όμως βεβαιωθεί η οφειλή και του έλθει ατομική ειδοποίηση στις 5 Οκτωβρίου 2021, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2032,

-εάν στη συνέχεια γίνει κάποια πράξη διοικητικής εκτέλεσης όπως η κατάσχεση κάποιου περιουσιακού στοιχείου στις 10 Μαρτίου 2030, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2041.

 

7.  Πώς διακόπτεται η παραγραφή;

Ένα από τα πλέον κρίσιμα στοιχεία, είναι το πώς διακόπτεται η παραγραφή στην περίπτωση που ο ΕΦΚΑ ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή που έχει.

Αυτό μπορεί να γίνεται με δικαστικό επιμελητή/ κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση ή λάβει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής βεβαίωσης, κατάσχεση, πλειστηριασμός κ.λπ.).

 

8.     Τι ισχύει με τον αριθμό των δόσεων;

Το βασικό στοιχείο του νομοσχεδίου είναι ότι αυξάνονται από 12 σε 24 οι μηνιαίες δόσεις των υπό ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών, ενώ το ελάχιστο μηνιαίο ποσό είναι στα 50 ευρώ.

Όσον αφορά στην αίτηση της ρύθμισης αυτή πρέπει να γίνεται ηλεκτρονικά στο ΚΕΑΟ, με στόχο να εναρμονιστούν οι κανόνες για τη φορολογική και ασφαλιστική διοίκηση.

Στην ουσία δηλαδή επιτυγχάνεται ο ίδιος αριθμός δόσεων για ρύθμιση χρεών σε ΔΟΥ και ΕΦΚΑ, ενώ παράλληλα διευκολύνονται οι οφειλέτες ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στην τήρηση της ρύθμισης.

 

 

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ