Άρθρο του Θανάση Μπούρα για την Παγκόσμια ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία

Να θωρακίσουμε την αναπηρία από την ανεργία,

τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό

Η 3η του Δεκέμβρη έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα των Ατόμων με Αναπηρία. Η ανακήρυξη αυτή δηλώνει την βαρύτητα που αποδίδει η παγκόσμια κοινότητα σε δράσεις που στοχεύουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης αλλά και την αναγκαιότητα ουσιαστικών παρεμβάσεων στα ζητήματα της αναπηρίας.

Οι παρεμβάσεις αυτές στοχεύουν στην άρση των προκαταλήψεων και του κινδύνου της περιθωριοποίησης και ενθαρρύνουν την κοινωνική συμμετοχή  την κοινωνική προστασία και τη μέριμνα για την ενεργή κοινωνική ένταξη των ατόμων  με αναπηρία. Μπορεί όμως πράγματι αυτή η ημέρα να αποτελέσει την αφετηρία για την προώθηση των ζητημάτων που αφορούν τα Άτομα με Αναπηρία στην Ελληνική Κοινωνία;
Είναι αρκετή μια μόνο ημέρα για να δώσει την  ευκαιρία στην πολιτεία και στην κοινωνία των πολιτών να εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρία ;
Το αναπηρικό κίνημα επισημαίνει τα τελευταία χρόνια τόσο στους αρμόδιους πολιτειακούς φορείς όσο και στους κοινωνικούς εταίρους ότι οι δυσλειτουργίες και η ανυπαρξία των δημόσιων πολιτικών στήριξης των αναπήρων και η ολιγωρία της Πολιτείας να εφαρμόσει, όπως το Σύνταγμα επιτάσσει, προστατευτικές πολιτικές και μέτρα έχουν οδηγήσει:
•Στην εκτίναξη του ποσοστού ανεργίας, που αποτελεί την πιο σκληρή μορφή «κοινωνικής αναπηρίας».
•Στην κατάρρευση του δημόσιου συστήματος πρόνοιας.
•Στην υποβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας .
•Στην ανεπαρκή χρηματοδότηση και στον κίνδυνο διακοπής της λειτουργίας των Κέντρων Υποστήριξης που έχουν δημιουργήσει με κόπο και θυσίες τα σωματεία γονέων και κηδεμόνων ατόμων με αναπηρία και έχουν χαρακτήρα μη κερδοσκοπικό.
Σήμερα, σε συνθήκες έντονης οικονομικής κρίσης, τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις κινδυνεύουν περισσότερο από ποτέ από την ανεργία, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Ο κίνδυνος μίας βαθειάς και διαρθρωτικής περιθωριοποίησης των ατόμων με αναπηρία είναι ορατός εάν συνυπολογίσει κανείς  το γεγονός ότι τα άτομα με αναπηρία ακόμα και σε συνθήκες ευημερίας βιώνουν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους δυσμενή μεταχείριση, αποκλεισμό και ανισότητα.
Μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ευρώπη έχουν δείξει τρεις βασικούς παράγοντες, οι οποίοι καθιστούν τα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειές τους ως μία από τις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που απειλείται με κοινωνικό αποκλεισμό. Οι παράγοντες αυτοί είναι:
•Το χαμηλότερο εισόδημα, λόγω ανεργίας, υποαπασχόλησης, ή της γενικότερης αδυναμίας να εργαστεί το ίδιο αλλά και λόγω της αδυναμίας του γονιού να εργαστεί λόγω της  αναπηρίας του παιδιού.
•Οι επιπρόσθετες οικονομικές δαπάνες λόγω αναπηρίας για υπηρεσίες και τεχνικά βοηθήματα που δεν παρέχονται ή δεν καλύπτονται επαρκώς από την Πολιτεία ή τα ασφαλιστικά ταμεία .
•Τα πάσης φύσεως εμπόδια στην προσβασιμότητα, που επιφέρουν την περιθωριοποίηση και τον αποκλεισμό από υπηρεσίες ,κοινωνικές δραστηριότητες και κοινωνικά αγαθά.
Παρ’ όλες τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στους τρείς αυτούς παράγοντες υπάρχει μεταξύ τους ένα κοινό βασικό γνώρισμα που είναι η διάκριση που υφίσταται το άτομο με αναπηρία αλλά και η οικογένειά του σε καθημερινή βάση.
Σήμερα λοιπόν, περισσότερο από ποτέ, είναι αναγκαία η αναβάθμιση, η θεσμική μεταβολή και η προσαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών που ασκούνται στην Ελλάδα για τα ζητήματα της αναπηρίας. Για να επιτευχθούν όλα αυτά απαιτείται τόσο η συνολική αλλαγή των πολιτικών που ασκούνται σήμερα για την αναπηρία σε όλους τους τομείς,υγεία, πρόνοια, εκπαίδευση, απασχόληση, προσβασιμότητα, όσο και η δημόσια χρηματοδότηση αυτών των πολιτικών.
Εγγύηση για όλα τα παραπάνω δεν μπορεί παρά να είναι ένα αληθινά  κοινωνικό κράτος ,η σωστή λειτουργία του οποίου  μπορεί να διασφαλίσει τα κοινωνικά δικαιώματα και να παρέχει σε όλους ίσες ευκαιρίες, ποιοτικές υπηρεσίες και δομές υποστήριξης. 
Ένα αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος πρέπει να αποσκοπεί στο να αποδώσει και στα άτομα με αναπηρία την αναγκαία αυτονομία στον τρόπο ζωής τους και να εγγυάται το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια.
Η ελληνική πολιτεία λοιπόν όχι μόνον δεν πρέπει να επιτρέψει την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής και στη φτώχεια, αλλά αντίθετα οφείλει να προστατεύσει και να ενισχύσει το αναπηρικό κίνημα στη βάση των αρχών του ανθρώπινου και κοινωνικού δικαίου. 

*Ο Θανάσης Μπούρας είναι Διευθυντής του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου.