5 νέες παρεμβάσεις για μικρότερο φόρο – Απάντηση στον εφιάλτη της πανδημίας

Σειρά παρεμβάσεων που θα δώσουν ανάσες σε όλους όσοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τις μεγάλες επιπτώσεις της κρίσης του κορονοϊού σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η πανδημία, ανέτρεψε τα έως τώρα δεδομένα, με αποτέλεσμα να παραπεμφθούν στις καλένδες όσα είχαν σχεδιαστεί στο παρελθόν.
Αυτό σημαίνει ότι θα σχεδιαστούν με νέους ευνοϊκότερους όρους οι φόροι που αναλογούν στα εισοδήματα του 2020, για να μη βρεθούν τα νοικοκυριά με δυσάρεστες εκπλήξεις.
Τα περιοριστικά μέτρα άλλωστε τα οποία εφαρμόστηκαν από το Μάρτιο έως το Δεκέμβριο, έριξαν τον πήχη των εισοδημάτων που απέκτησε η μεγάλη πλειονότητα της κοινωνίας.
Κατά συνέπεια, δεν μπορούν να φορολογηθούν με τον τρόπο που έγινε τα προηγούμενα χρόνια, ενώ θα υπάρξουν και ρυθμίσεις για να ελαφρυνθούν.
Ας δούμε ποιες είναι οι παρεμβάσεις που θα γίνουν σε συνεργασία με τους δανειστές και οδηγούν σε μικρότερο φόρο.

Προκαταβολή φόρου
Βούληση της κυβέρνησης είναι και το 2021 να υπάρξει κλιμακωτή μείωση για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες όπως έγινε και για το 2020. Η απόφαση έχει σχέση με το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, αλλά και τα πολύ σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες με ανύπαρκτη κερδοφορία. Παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν ότι δεν θα υπάρξουν ανισορροπίες στο σύστημα και στο πλαίσιο αυτό θα εφαρμοστεί ο ίδιος τρόπος υπολογισμού της προκαταβολής φόρου, που θα περιορίζεται ανάλογα με το ύψος του τζίρου.

Ειδικότερα:

• Για πτώση τζίρου 5%-15%, το ποσοστό μείωσης θα ανέλθει στο 30%.
• Για πτώση τζίρου 15,01%-25%, το ποσοστό μείωσης θα ανέλθει στο 50%.
• Για πτώση τζίρου 25,01%-35%, το ποσοστό μείωσης θα ανέλθει στο 70%.
• Για πτώση τζίρου μεγαλύτερη του 35%, το ποσοστό μείωσης θα ανέλθει στο 100%, δηλαδή η προκαταβολή θα μηδενιστεί.

Για το 2020, η προκαταβολή φόρου που κατέβαλαν οι επιχειρήσεις για το 2021 ανήλθε σε 1,8 δισ., ενώ το 2019 η προκαταβολή φόρου για το 2020 ήταν υψηλότερη και συγκεκριμένα είχε φθάσει τα 3,34 δισ. ευρώ, μειώθηκε δηλαδή κατά 1,5 δισ. περίπου.
Το παράδειγμα που ακολουθεί είναι ενδεικτικό: Το 2020 μικρή επιχείρηση δήλωσε φορολογητέα κέρδη ύψους 50.000 ευρώ (αφορούν το 2019). Στο ποσό αυτό ο φόρος που αναλογεί ανέρχεται σε 12.000 ευρώ. Κανονικά θα έπρεπε να πληρώσει προκαταβολή φόρου για το 2021 ύψους 12.000 ευρώ. Ωστόσο, επειδή είχε μείωση τζίρου 20% (το πρώτο εξάμηνο του 2020 σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2019), η προκαταβολή φόρου περιορίσθηκε κατά 50%. Δηλαδή, για το 2021 η προκαταβολή φόρου ανήλθε σε 6.000 ευρώ.

Πέναλτι για αποδείξεις
Το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να βάλει στον πάγο ειδικά για φέτος το «πέναλτι» του φόρου για όσους δεν έχουν καταφέρει να κάνουν ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών ίσες με το 30% του εισοδήματός τους. Η απόφαση δεν έχει ακόμη ληφθεί αλλά είναι βέβαιο ότι το υπουργείο Οικονομικών θα αλλάξει ρότα λόγω των εξελίξεων που υπάρχουν στο μέτωπο του κορονοϊού, που άλλαξε τα δεδομένα στην κατανάλωση.

Ειδικότερα:

• Από τη μια περιορίστηκε η κατανάλωση λόγω της οικονομικής αβεβαιότητας, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι καταθέσεις στις τράπεζες.
• Από την άλλη, οι πολίτες εξοικειώθηκαν με την πληρωμή δαπανών ακόμα και για μικροποσά με τη χρήση καρτών για να αποφεύγουν τα… μικρόβια των μετρητών.

Στο ερώτημα πότε θα κλειδώσουν οι αποφάσεις, όλα δείχνουν ότι η απάντηση έχει σχέση με το χρόνο υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.
Μες τον τρόπο αυτό οι πολίτες θα μπορούν να κάνουν εγκαίρως τις αναγκαίες προσαρμογές στην εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, πριν την έκδοση των πρώτων «λογαριασμών» φόρου.
Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει φόρο με συντελεστή 22% στη διαφορά ανάμεσα στο απαιτούμενο ύψος δαπανών (30% επί του εισοδήματος) με ηλεκτρονικό τρόπο πληρωμής και στο ύψος των δαπανών που έγιναν με αυτό τον τρόπο.
Για παράδειγμα, φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ χρειάζεται δαπάνες εξοφλημένες με πλαστικό χρήμα συνολικού ύψους 6.000 ευρώ.
Εάν όμως εμφανίσει λιγότερες, π.χ. 5.000 ευρώ, τότε στη διαφορά των 1.000 ευρώ θα επιβληθεί φόρος 22%, δηλαδή θα επιβαρυνθεί με έξτρα φόρο 220 ευρώ (1.000 Χ 22%). Αν όμως ο παραπάνω φορολογούμενος καταβάλλει πάνω από το 60% του εισοδήματός του σε δόσεις δανείου, ενοίκια ή φόρους, θα πρέπει να έχει συγκεντρώσει ηλεκτρονικές πληρωμές 4.000 ευρώ.

Τεκμήρια
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αρνήθηκε πρόσφατα ότι η κυβέρνηση εξετάζει το «πάγωμα» στα τεκμήρια διαβίωσης ειδικά για το 2021.
«Αυτή τη στιγμή με τα δεδομένα που υπάρχουν στην οικονομία δεν υπάρχει τέτοια σκέψη, ούτε το έχουμε εξετάσει ως οικονομικό επιτελείο» υπογράμμισε. Ωστόσο, οι φήμες δίνουν και παίρνουν και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι δεν θα ισχύσουν για όλους όσοι αποδεδειγμένα έχουν πληγεί από την κρίση. Μέχρι σήμερα τα τεκμήρια ήταν μαχητά, δηλαδή θα μπορούσε ο καθένας να τα αμφισβητήσει υπό την προϋπόθεση να αποδείξει ότι έκανε κατανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών.
Στην περίπτωση που ισχύσει και φέτος, όπου είναι προφανές ότι ένα μεγάλο μέρος των φορολογουμένων «έφαγαν από τα έτοιμα» για να τα βγάλουν πέρα, τότε θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα.
Κι αυτό, γιατί μια τέτοια εξέλιξη θα έχει ως αποτέλεσμα να γεμίσουν οι εφορίες αιτήματα που θα είναι αδύνατο να διαχειριστούν, ενώ δεν θα υπάρξει κανένα όφελος για τα δημόσια ταμεία.

Μείωση ΕΝΦΙΑ
Εντός του έτους οι αντικειμενικές αξίες θα αναπροσαρμοσθούν και θα χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ του 2021.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών δεν θα επηρεάσει τις εισπράξεις του ΕΝΦΙΑ οι οποίες θα διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα και συγκεκριμένα στα 2,6 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, «κλειδί» για τις εξελίξεις που θα δρομολογηθούν είναι οι νέες εντάξεις περίπου 2.900 περιοχών που αναμένεται να εισφέρουν από 300 έως 500 εκατ. ευρώ.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι με την ένταξη στο αντικειμενικό προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων περιοχών που σήμερα βρίσκονται στις ακριβότερες και δημοφιλείς τουριστικές περιοχές τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ θα αυξηθούν σημαντικά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περιοχές όπως για παράδειγμα η Σαντορίνη ή η Πάρος καταβάλλεται ΕΝΦΙΑ της τάξης των 50 ή 100 ευρώ για πολυτελή ακίνητα.
Στις περιοχές αυτές ο φόρος θα ανέβει στα ύψη προκειμένου να έρθει σε φυσιολογικά επίπεδα και να ανταποκρίνεται σε πραγματικά δεδομένα.
Ένα από τα σενάρια που εξετάζεται για τον ΕΝΦΙΑ είναι να μειωθεί  μεσοσταθμικά κατά 8% ο φόρος που πληρώνουν οι φορολογούμενοι.
Αυτό σημαίνει ότι σε κάποιες περιοχές και για κάποιους ιδιοκτήτες μπορεί η πραγματική μείωση να είναι 12% ή 15% και σε άλλους 5%.
Ωστόσο το τελευταίο διάστημα έχει προστεθεί μία νέα παράμετρος σύμφωνα με την οποία δεν αποκλείεται να μειωθεί ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ που πληρώνουν περίπου 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων με ακίνητη περιουσία άνω των 250.000 ευρώ.
Ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ ανέρχεται στο ποσό των 630 εκατ. ευρώ και καταβάλλεται από 450.000 φυσικά πρόσωπα και περίπου 50.000 επιχειρήσεις. Η συνολική αξία των ακινήτων που κατέχουν οι ανωτέρω ξεπερνάει τα 600 δισ. ευρώ.
Εάν η κυβέρνηση επιλέξει τη μείωση του κύριου φόρου κατά 8% μεσοσταθμικά, ωφελημένοι θα βγουν κυρίως οι έχοντες μικρή ακίνητη περιουσία.
Αντιθέτως ο ΕΝΦΙΑ θα αυξηθεί για όσους μέχρι σήμερα η περιουσία τους υποφορολογούνταν.
Αυτό θα γίνει όπως προαναφέρθηκε μέσω της ένταξης στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων 2.900 περιοχών.

Ρύθμιση των οφειλών
Η κρίση της πανδημίας έχει προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα και το ζητούμενο πλέον είναι να μην υπάρξουν «λουκέτα» και να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας.
Το βασικό σχέδιο είναι η ρύθμιση οφειλών, να αφορά όλες αυτές που δημιουργήθηκαν στην περίοδο της πανδημίας και μόνον όσους είναι αποδεδειγμένα πληττόμενοι.
Το μέτρο που κερδίζει έδαφος και θεωρείται ως το πλέον πιθανό σενάριο, είναι ότι θα έχει τα χαρακτηριστικά των προηγουμένων ρυθμίσεων για τις 100 και 120 δόσεις.

Οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι ενδιαφερόμενοι και να αναφέρονται στην αίτηση είναι οι εξής:

• Είναι πληγέντες από την πανδημία.
• Έχουν απολέσει τις ρυθμίσεις στο διάστημα από Μάρτιο έως και Νοέμβριο.
• Έχουν υποβάλει όλες τις δηλώσεις Ε1 και ΦΠΑ σύμφωνα με τον νόμο.

Ζητούμενο είναι τι συμβαίνει στην περίπτωση που κατά την ημερομηνία αίτησης επανένταξης υφίστανται τυχόν λοιπές ληξιπρόθεσμες οφειλές μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο.
Σε αυτή την περίπτωση, ο οφειλέτης πρέπει, πριν την υποβολή αίτησης επανένταξης να έχει εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο, ήτοι με αναστολή πληρωμής ή άλλη ρύθμιση τμηματικής καταβολής βάσει νόμου, που έχασαν τη ρύθμιση των 100 και 120 δόσεων, από τον Μάρτιο έως και τον Νοέμβριο.
Η ρύθμιση χάνεται εάν ο οφειλέτης δεν καταβάλλει δύο συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης ή καθυστερήσει την καταβολή των δύο  τελευταίων δόσεων της ρύθμισης για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα για ρύθμιση με τον ν.4611/2019.

Η ρύθμιση χάνεται επίσης όταν ο οφειλέτης:

• Δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και του φόρου προστιθέμενης αξίας, καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή της, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους.
• Δεν εξοφλεί ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο τις νέες οφειλές του μετά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση του νόμου 4611/2019 εντός διμήνου από τη λήξη προθεσμίας καταβολής τους.
• Υποπέσει σε παραβάσεις υποτροπής, που διαπιστώνεται με την έκδοση πράξης επιβολής προστίμου.

Παράταση πληρωμών
Ο Χρήστος Σταϊκούρας άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να παραταθούν οι αναστολές πληρωμών για φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις και μετά τον Απρίλιο, εάν δεν έχει επανέλθει η οικονομία.
Όπως επισήμανε η κυβέρνηση θα συνεχίσει να ενισχύει και να στηρίζει επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση αλλά και αμέσως μετά, ώστε να ξεπεραστεί η κρίση με τις μικρότερες δυνατές συνέπειες.

Ο ρόλος των δανειστών
Σε αυτή την εξαιρετικά κρίσιμη για τη χώρα συγκυρία, το ερώτημα είναι πως θα διαπραγματευτεί η κυβέρνηση με τους δανειστές για να μην υπάρξει πρόβλημα.
Το βέβαιο είναι ότι τα δεδομένα στην παγκόσμια οικονομία είναι πλέον τελείως διαφορετικά και υπ’ αυτή την έννοια δεν θα υπάρξει πρόβλημα στα «θέλω» της Ελλάδας.
Ωστόσο, οι δανειστές δεν θέλουν να διαταραχθεί η κουλτούρα των πληρωμών, κάτι που σημαίνει ότι η διαπραγμάτευση θα βαδίσει για άλλη μια φορά σε τεντωμένο σχοινί.
Στο οικονομικό επιτελείο πάντως εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά, καθώς οι δανειστές κατανοούν ότι όσοι έχουν πληγεί μπορούν να εξοφλήσουν μόνον με δόσεις και όχι εφάπαξ.