Συντάξεις 2023: Οι αυξήσεις έρχονται, οι πρόωρες τελειώνουν – Αναλυτικά παραδείγματα με τις νέες αποδοχές

Νέο τοπίο διαμορφώνεται στις συντάξεις, με την κυβέρνηση να προχωρεί από τη μια σε αυξήσεις στους νυν συνταξιούχους και από την άλλη να κλείνει το «παράθυρο» στις πρόωρες.

Το 2023 θεωρείται χρονιά ορόσημο καθώς για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια οι συνταξιούχοι θα αρχίσουν να βλέπουν περισσότερα χρήματα στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.

Η κίνηση αυτή σχετίζεται με τις δραματικές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, με την κυβέρνηση να επιθυμεί να περάσει το μήνυμα ενόψει και των εκλογών ότι θα στηρίξει τα εισοδήματα μιας κρίσιμης μάζας ψηφοφόρων, όπως οι συνταξιούχοι.

Με βάση την επεξεργασία των στοιχείων και τον προγραμματισμό που έχει γίνει, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, προκύπτει ότι αύξηση θα λάβει το 94,6% των συνταξιούχων.

Επίσης:

-διπλή αύξηση θα δοθεί σε σχεδόν 1,3 εκατομμύρια συνταξιούχους,

-τριπλή αύξηση θα υπάρξει σε περίπου 100.000 και

-μια επιπλέον σύνταξη σε 1 στους 2 συνταξιούχους

Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα του «ξεπαγώματος» των τακτικών αυξήσεων, από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, την ενίσχυση των 250 ευρώ στα τέλη του τρέχοντος έτους.

Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς και την καταβολή της 4ης ετήσιας δόσης, που προβλέπεται στον ν. Βρούτση, για συνταξιούχους που υπέβαλλαν αίτηση πριν τον Μάιο του 2016 με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης.

 

Με δεδομένη τη δήλωση του πρωθυπουργού ότι οι αυξήσεις θα είναι άνω του 7% τα δεδομένα έχουν ως εξής:

Ειδικότερα:

Α. Από την οριζόντια αύξηση του 7,5% θα ωφεληθούν 1.682.116 συνταξιούχοι.

Β. Διπλή αύξηση (αύξηση της τάξεως του 7,5% και αύξηση μέσω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης) θα δουν 244.124 συνταξιούχοι.

Γ. Διπλή αύξηση (αύξηση της τάξεως του 7,5% και καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ) θα δουν 904.161 συνταξιούχοι.

Δ. Τριπλή αύξηση (αύξηση της τάξεως του 7,5%, καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ και 4η ετήσια αύξηση του ν. Βρούτση) θα δουν 25.278 συνταξιούχοι.

Ε. Τριπλή αύξηση (αύξηση της τάξεως του 7,5%, αύξηση μέσω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και 4η ετήσια αύξηση του ν. Βρούτση) θα δουν 72.137 συνταξιούχοι.

Το τελικό ποσό σχετίζεται με την προσωπική διαφορά, αλλά και την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις η αύξηση να είναι λογιστική.

 

Τα παραδείγματα που ακολουθούν είναι ενδεικτικά:

• Παράδειγμα 1

Συνταξιούχος χωρίς προσωπική διαφορά που σήμερα λαμβάνει 750 ευρώ στη τσέπη τον μήνα, από 1/1/2023 σε περίπτωση που η αύξηση είναι στο 7,5%, η σύνταξη του αυξάνεται κατά 56 ευρώ τον μήνα φτάνοντας στα 806 ευρώ. Ετήσιο όφελος 672 ευρώ.

• Παράδειγμα 2

Συνταξιούχος ο οποίος, το 2021 έχει μια μικρή προσωπική διαφορά 21 ευρώ και λαμβάνει 1000 ευρώ στη τσέπη του μηνιαίως. Εάν η αύξηση των συντάξεων φτάσει στο 7,5%, τότε θα έχει μηνιαία αύξηση 54 ευρώ (ετήσια αύξηση 648 ευρώ).

• Παράδειγμα 3

Συνταξιούχος που το 2021 έχει μια σημαντική προσωπική διαφορά 150 ευρώ και λαμβάνει στη τσέπη του 1.500 ευρώ τον μήνα. Με αύξηση κατά 7,5% τότε η προσωπική διαφορά μειώνεται ακόμα περισσότερο στα 38 ευρώ το μήνα.

• Παράδειγμα 4

Συνταξιούχος με συνολικό δηλωθέν εισόδημα 15.000 ευρώ, 8.000 από συντάξεις και 7.000 από ενοίκια, θα έχει συνολικό ετήσιο όφελος 66 ευρώ λόγω κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

• Παράδειγμα 5

Συνταξιούχος με συνολικό δηλωθέν εισόδημα 22.000 ευρώ από δύο πηγές, 17.000 ευρώ από συντάξεις και 5.000 ευρώ από ενοίκια, θα έχει συνολικό ετήσιο όφελος 276 ευρώ.

• Παράδειγμα 6

Συνταξιούχος με συνολικό δηλωθέν εισόδημα 24.000 ευρώ -14.000 από συντάξεις και 10.000 από ενοίκια-, θα έχει ετήσιο όφελος της τάξης των 376 ευρώ.

• Παράδειγμα 7

Συνταξιούχος με συνολικό δηλωθέν εισόδημα 30.000 ευρώ, 16.000 ευρώ από συντάξεις και 14.000 από ενοίκια, με την κατάργηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης θα έχει ετήσιο όφελος 676 ευρώ.

• Παράδειγμα 8

Συνταξιούχος με καθαρές αποδοχές 1.157 ευρώ, από 1/1/2023 αν η τελική αύξηση φτάσει το 7,5% τότε το ετήσιο όφελος φτάνει τα 946 ευρώ. Από το ποσό αυτό, τα  873 ευρώ είναι από την αύξηση των συντάξεων και τα άλλα 73 ευρώ από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.

• Παράδειγμα 9

Συνταξιούχος ο οποίος έχει ετήσιο μεικτό ποσό σύνταξης 2.500 ευρώ εκ των οποίων 200 ευρώ αποτελεί προσωπική διαφορά. Το 2022 λάμβανε καθαρά στο χέρι μετά την παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών, εισφοράς αλληλεγγύης και φόρων, 1.822 ευρώ. Το 2023, αν η αύξηση είναι της τάξης του 7,5%, τότε η προσωπική του διαφορά, μειώνεται ακόμα περισσότερο στα 27,50 ευρώ, ενώ το καθαρό ποσό που λαμβάνει θα είναι 1.864 ευρώ.

Στην περίπτωση πάντως που η αύξηση είναι της τάξης του 7% οι αυξήσεις θα διαμορφωθούν ως εξής:

-Συνταξιούχος που λαμβάνει τον μήνα 850 ευρώ θα έχει μηνιαίο όφελος 59,5 ευρώ, ενώ το ετήσιο 714 ευρώ.

-Με διπλή αύξηση, συνταξιούχος που λαμβάνει σήμερα σύνταξη 900 ευρώ και δηλώνει εισοδήματα από άλλες πηγές 6.200 ευρώ συνολικά το έτος θα έχει συνολικό ετήσιο όφελος 822 ευρώ. Τα 756 ευρώ είναι από την αύξηση 7% και τα 66 ευρώ από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς. Το ετήσιο όφελος ξεπερνά δηλαδή το 90% μιας επιπλέον σύνταξης.

-Με διπλή αύξηση, συνταξιούχος λαμβάνει τον μήνα 750 ευρώ με αύξηση  7%, το μηνιαίο όφελος που θα έχει θα είναι περίπου 52,5 ευρώ, ενώ το ετήσιο 630 ευρώ. Ο ίδιος συνταξιούχος δικαιούται και την έκτακτη ενίσχυση 250 ευρώ καθώς οι συντάξιμες αποδοχές του δεν ξεπερνούν τις 9.600 ευρώ τον χρόνο. Με τον συνυπολογισμό και των δυο αυξήσεων στις αποδοχές του προκύπτει πως το συνολικό ετήσιο όφελος ανέρχεται στα 880 ευρώ ξεπερνώντας κατά πολύ μια επιπλέον σύνταξη.

 

Τέλος εποχής

Οι αυξήσεις στις συντάξεις είναι η μια όψη του νομίσματος, καθώς η άλλη έχει σχέση με το τέλος εποχής έως το τέλος του έτους των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων πριν από τα 62 και για τους δημοσίους υπαλλήλους.

Η σχετική διάταξη κλείνει την πόρτα εξόδου για τους δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι θα αποχωρούν από την εργασία τους όπως και στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή μετά τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους.

 

 

Οι τυχεροί

Οι τελευταίοι τυχεροί είναι όσοι ασφαλισμένοι έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2022 έχουν συμπληρώσει 25 έτη προϋπηρεσίας τα έτη 2010, 2011 και 2012.

Η συγκεκριμένη κατηγορία θα μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης και να αποχωρήσει από την εργασία πριν την συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας τους και συγκεκριμένα στα 56 και στα 58.

Αυτό σημαίνει ότι όσοι από τους δημοσίους υπαλλήλους συμπληρώσουν τα μειωμένα όρια μέχρι και 31/12/2022, θα μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους για πρόωρη συνταξιοδότηση οποτεδήποτε, δηλαδή ακόμη και μετά την 1/1/2023.

Η πρόβλεψη αυτή είναι αντίστοιχη της πρόβλεψης και για όσους έπιασαν τα μεταβατικά όρια ηλικίας του 2015 σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα έως το 2021.

 

 

Νέα όρια ηλικίας

Με βάση τα νέα δεδομένα, ασφαλισμένοι οι οποίοι δεν συμπλήρωσαν αυτά τα ηλικιακά όρια μέχρι και το τέλος του έτους, είναι υποχρεωμένοι να παραμείνουν για περισσότερα χρόνια στην εργασία τους. Στην καλύτερη περίπτωση γι’ αυτούς, για να βγουν στη σύνταξη θα πρέπει να συμπληρώνουν από την 1/1/2023 το 62ο έτος της ηλικίας τους.

Όσοι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν ήδη υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης για τη λήψη μειωμένης σύνταξης, οι αρμόδιες υπηρεσίες μετά την ψήφιση του νόμου θα προχωρήσουν στην έκδοση της.

Δημόσιος υπάλληλος που είχε συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας το 2011 αλλά δεν συμπληρώνει τα 56 έτη μέχρι και τον ερχόμενο Δεκέμβριο, δεν δικαιούται μειωμένη σύνταξη το 2022.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να ξαναδεί τις όποιες δυνατότητες συνταξιοδότησης έχει ύστερα από τουλάχιστον έξι χρόνια και αφού προηγουμένως έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του. Εάν πάντως ο ίδιος υπάλληλος συμπληρώσει, το 56ο της ηλικίας του εντός του Νοεμβρίου, θεμελιώνει δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη.

Σε αυτή την περίπτωση δεν είναι υποχρεωμένος να ασκήσει το δικαίωμά του έως το τέλος του έτους καθώς μπορεί να το υλοποιήσει οποτεδήποτε κρίνει ο ίδιος ότι τον συμφέρει.

 

 

Εργασιακός χρόνος

Κρίσιμος επίσης παράγοντας για να μην υπάρξει αύξηση των ορίων εκτός από την ηλικία -55 ως 60 μέχρι το2022-, είναι και η συμπλήρωση 25 ετών υπηρεσίας ως το 2012.

Εάν υπάρχουν λιγότερα από 25 έτη έως το 2012, τότε θα επιβαρυνθούν με αύξηση του ορίου ηλικίας στο 62ο έτος για μειωμένη σύνταξη από το 2023, ανεξάρτητα από το αν έκλεισαν τα 55 ως 60 τους χρόνια μέχρι το 2022.

 

 

Διαδοχική ασφάλιση

Παράλληλα, επιταχύνεται η έκδοση συντάξεων με διαδοχική ασφάλιση, εξέλιξη που καθιστά τον τελευταίο ασφαλιστικό φορέα ως υπεύθυνο για την έκδοσή της. Στην ουσία θεσπίζεται η απευθείας εξέταση της αίτησης συνταξιοδότησης από τον τελευταίο φορέα διαδοχικής ασφάλισης, εφόσον σε αυτόν έχουν διανυθεί 1.000 ημέρες ασφάλισης, με 300 την τελευταία πενταετία.

Στην ουσία δηλαδή, θεσπίζονται και για τη διαδοχική ασφάλιση εκτός του e-ΕΦΚΑ οι ίδιες προϋποθέσεις που ήδη ισχύουν για τη διαδοχική ασφάλιση εντός του e-ΕΦΚΑ. Με τη ρύθμιση αυτή απλοποιείται και επιταχύνεται η διαδικασία συνταξιοδότησης σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης εκτός του e-ΕΦΚΑ (π.χ. χρόνος επικουρικής σε ΕΦΚΑ και ΕΔΟΕΑΠ).

Ολόκληρος ο χρόνος της διαδοχικής ασφάλισης υπολογίζεται από τον αρμόδιο για την απονομή της σύνταξης οργανισμό ως χρόνος που διανύθηκε στην ασφάλισή:

– τόσο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος,

-όσο και για τον καθορισμό της σύνταξης και δεν είναι δυνατή η προσμέτρηση μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση του κάθε οργανισμού.

 

 

Επικουρικές –ψαλίδι

Το βέβαιο είναι επίσης ότι μπαίνει μαχαίρι στις υψηλές επικουρικές συντάξεις, που σε κάποιες περιπτώσεις έφταναν ακόμη και τις 19.000 ευρώ τον μήνα, όταν οι κύριες δεν ξεπερνούν τις 3.725,11 ευρώ.

Το πλαφόν στις επικουρικές ορίζεται στα 1.382,40 ευρώ, κατά τα πρότυπα του ανώτατου ορίου που θεσπίστηκε το 2019, στο ακαθάριστο μηνιαίο ποσό της κύριας σύνταξης.