Νέο εξοικονομώ – αυτονομώ: 2+1 ριζικές αλλαγές δίνουν επιδότηση

Σε ριζικές αλλαγές «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», προχωρά η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, σε μια προσπάθεια να διορθωθούν τα λάθη και οι στρεβλώσεις που παρατηρήθηκαν στα προηγούμενα προγράμματα.

Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι έως το τέλος του μήνα ή το αργότερο έως τις αρχές Ιουλίου θα γίνει η προδημοσίευση του οδηγού εφαρμογής, που θα περιγράφει τους όρους και τις προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα.

Το επόμενο βήμα, θα είναι η πλατφόρμα που θα υποδέχεται τις αιτήσεις και τους φακέλους με στόχο τα πάντα να είναι έτοιμα μέσα στο Σεπτέμβριο, προκειμένου να αρχίσει η κατάθεση των προτάσεων.

Ο νέος κύκλος θα είναι τελείως διαφορετικός σε σχέση με ότι γνωρίζαμε έως τώρα, καθώς υπήρχαν μεγάλα παράπονα από ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν πρόλαβαν να μπουν στο πρόγραμμα για λίγα δευτερόλεπτα.

Ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Σκρέκας έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ότι η αξιολόγηση τους  θα γίνεται με διαφορετικούς όρους, γεγονός που είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει τεράστιο ενδιαφέρον.

Ειδικότερα, η υπαγωγή στο πρόγραμμα θα βασίζεται σε έναν συνδυασμό με παράγοντες, όπως το ύψος εισοδήματος, η παλαιότητα του κτιρίου και οι κλιματικές συνθήκες διαφόρων περιοχών της χώρας.

 

Ύψος επιδότησης

Ένα νέο στοιχείο που έχει τεράστιο ενδιαφέρον σχετίζεται με το ύψος της επιδότησης που θα λαμβάνουν όσοι παίρνουν το πράσινο φως για να μπουν στο νέο πρόγραμμα του Εξοικονομώ κατ’ οίκον.

Το ύψος των επιδοτήσεων θα κυμαίνεται λίγο πιο κάτω από το 70%, που είναι χαμηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο των προηγούμενων, αλλά έχει στόχο να ενισχυθούν όσο το δυνατόν περισσότερα νοικοκυριά.

Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά έως τώρα, το νέο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» θα έχει προϋπολογισμό συνολικού ύψους 1 δισ. Ευρώ και αναμένεται να ανοίξει το τρίμηνο Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου για την υποδοχή των αιτήσεων. Ο βασικός σχεδιασμός για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, αναμένεται να είναι χαμηλότερο και τα υψηλότερα ποσοστά ενίσχυσης θα αγγίζουν το 60% με 65%.

 

Ο πήχης

Εάν σκεφτεί κανείς ότι στο τελευταίο πρόγραμμα που «έτρεξε», η επιδότηση σε κάποιες περιπτώσεις έφτανε έως και το 90%, γίνεται αντιληπτό ότι τα ποσά που θα λάβουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι μικρότερα.

Ωστόσο, όπως εξηγούν στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος, είναι προτιμότερο να μπουν περισσότεροι στο πρόγραμμα, προκειμένου να αναβαθμιστούν ενεργειακά και περισσότερα σπίτια.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πήχης για την ένταξη κατοικιών στο πρόγραμμα, είναι στις 50.000 κατοικίες, κάτι που εάν υλοποιηθεί θα αλλάξει άρδην τα δεδομένα σε πολλές περιοχές της χώρας και ιδίως στην Αττική.

Ο πήχης μάλιστα του νέου προγράμματος έχει ανέβει αρκετά, καθώς σε όλες τις προηγούμενες δράσεις του «Εξοικονομώ», είχαν υπαχθεί από 25.000 έως 35.000 κατοικίες.

 

Νέα κριτήρια

Οι αλλαγές κρίθηκαν επιβεβλημένες, καθώς υπολογίζεται ότι περίπου 50.000 ήταν τα νοικοκυριά που ενώ έκαναν αίτηση στα προηγούμενα προγράμματα δεν πρόλαβαν να μπουν.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος μετά και τα παράπονα που έγιναν πήρε την απόφαση και διορθώνει το μεγάλο λάθος των προηγούμενων προγραμμάτων που έθετε ως μοναδικό κριτήριο τη… γρηγοράδα στην υποβολή της αίτησης.

Κοινό μυστικό είναι άλλωστε, ότι πολλά τεχνικά γραφεία είχαν εξαιρετικά λογισμικά που τους έδιναν τη δυνατότητα να υποβάλλουν πολύ γρήγορα το φάκελο και όσοι ήταν… αργοί να μένουν εκτός.

Οι αλλαγές στις οποίες έχει αποφασίσει να προχωρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος είναι οι εξής:

1. Τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα θα έχουν τον πρώτο λόγο όσον αφορά στην αξιολόγηση των αιτήσεων.
2. Βασικό κριτήριο θα είναι η παλαιότητα, η ηλικία δηλαδή του κτιρίου.

Στο πλαίσιο αυτό, καθιερώνεται ένα μοντέλο που θα χωρίζει τη χώρα σε ζώνες στη βάση των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν σε διάφορες περιοχές, ώστε να μην υπάρχουν αδικίες.

Για να γίνει αντιληπτή αυτή η σημαντική αλλαγή, θα πρέπει κανείς να έχει στο μυαλό του το σύστημα των βαθμοημερών που εφαρμόζεται στη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι προτεραιότητα στις ενισχύσεις θα έχουν οι κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με ακραίες καιρικές συνθήκες, δηλαδή με πολλές ημέρες ψύχους και υπερβολικής ζέστης.

Στο πλαίσιο αυτό, θα αξιοποιηθεί η προεργασία που έχει γίνει από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), σχετικά με τον καθορισμό του επιδόματος θέρμανσης, που ήδη χρησιμοποιείται από το υπουργείο Οικονομικών.

O συνδυασμός αυτών των κριτηρίων αναμένεται να «ξεκλειδώνει» τόσο τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ενίσχυσης για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών όσο και το ύψος της επιδότησης.

Ανάμεσα στους όρους για τη διανομή των μεγαλύτερων ενισχύσεων αναμένεται να συμπεριλαμβάνεται και ο νέος βαθμός ενεργειακής απόδοσης που θα καταγράφει το κτίριο μετά τις παρεμβάσεις.

 

Δείτε επίσης: Υπουργείο Εργασίας: Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά – 15 ερωτήσεις – απαντήσεις

 

Δικαιούχοι

Με βάση τους όρους του προγράμματος, δικαιούχοι θα είναι αποκλειστικά και μόνο οι ιδιοκτήτες κατοικιών που μένουν σε αυτές, είτε αφορούν σε πολυκατοικίες είτε σε μονοκατοικίες.

Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη  πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του προσώπου που τη χρησιμοποιεί
• να υφίσταται νόμιμα
• να έχει καταταχθεί βάσει του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίσης της Γ.
• να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα.

 

+1: Ανά νομό

Ένα νέο στοιχείο του προγράμματος είναι ότι ο προϋπολογισμός δεν πρόκειται να κατανεμηθεί αυτή τη φορά ανά περιφέρεια, αλλά ανά περιφερειακή ενότητα (νομός).

Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος με την κίνηση αυτή είναι να υπάρξει μια δικαιότερη συμμετοχή στο πρόγραμμα, προκειμένου να ενταχθούν κατοικίες από όλες τις περιφερειακές ενότητες.

 

Οι εργασίες

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας έχει τονίσει ότι ο νέος κύκλος θα προβλέπει επίσης ενισχύσεις των νοικοκυριών για την αντικατάσταση κουφωμάτων και τη θερμομόνωση των κατοικιών τους.

Ενίσχυση θα υπάρχει και για την ενεργειακή αυτονόμησή διαμερισμάτων όπως με έξυπνα συστήματα διαχείρισης ενέργειας, φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων κ.λπ.

Ειδικότερα, οι εργασίες που θα επιχορηγούνται και υποδεικνύονται από τους ενεργειακούς επιθεωρητές για κάθε κατοικία είναι:

• Τα κουφώματα/συστήματα σκίασης/αερισμός.
• Η θερμομόνωση.
• Τα συστήματα θέρμανσης – ψύξης.
• Τα συστήματα ζεστού νερού χρήσης.
• Εγκατάσταση νέου φωτοβολταϊκού (Φ/Β) σταθμού αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με ενεργειακό συμψηφισμό.
• Εγκατάσταση τοπικού συστήματος αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (ηλεκτρικοί συσσωρευτές) που παράγεται από Φ/Β.
• Εγκατάσταση «έξυπνων» οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητου οχήματος.
• Εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων διαχείρισης (smart home), τα οποία συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας.

 

30η Σεπτεμβρίου

Όπως γίνεται αντιληπτό ο χρόνος μετρά αντίστροφα και κομβικό σημείο για την ολοκλήρωσης του έργου από τον ανάδοχο, είναι η 30η Σεπτεμβρίου 2021.

Ειδικότερα, ο ανάδοχος θα πρέπει να υλοποιήσει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες και βελτιώσεις, ώστε το πληροφοριακό σύστημα να είναι λειτουργικό προκειμένου να διαχειρισθεί τις αιτήσεις του Προγράμματος.

Επίσης:

• ο ανάδοχος θα αναλάβει την υποστήριξη και τήρηση εγγυημένου επιπέδου υπηρεσιών υποστήριξης (SLA) των ενεργών κύκλων ηλεκτρονικής υποβολής και παρακολούθησης αίτησης του προγράμματος, από την έναρξη της σύμβασης μέχρι και την 30η Σεπτεμβρίου 2021.
• οι υπηρεσίες αφορούν το λογισμικό που αναπτύχθηκε για τα Προγράμματα Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ και Εξοικονομώ-Αυτονομώ και όχι τις υποδομές (Υλισμικό και λογισμικό όπως βάση δεδομένων, Windows Server κ.α.) στο G-Cloud.

Μεταξύ των υπηρεσιών υποστήριξης και συντήρησης συμπεριλαμβάνονται οι διορθώσεις σφαλμάτων, οι απαντήσεις σε απορίες και παροχή υποστήριξης και η βοήθεια σε αναζήτηση πληροφοριών.

 

Κέρδη

Το ενδιαφέρον για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι ήδη τεράστιο, καθώς όσοι έχουν μπει έχουν δει τεράστια διαφορά στην τσέπη τους, αλλά και στην ποιότητα που τους παρέχει το διαμέρισμά τους.

Τα στοιχεία μάλιστα αναφέρουν ότι τα νοικοκυριά που μπήκαν σε κάποιο από όλα τα προγράμματα της τελευταίας δεκαετίας γλίτωσαν πάνω από 300 εκ. ευρώ το χρόνο σε δαπάνες ενέργειας (ρεύμα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο).

Σύμφωνα με έκθεση του Τμήματος Επιθεώρησης Ενέργειας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν με χρηματοδότηση από τα προγράμματα τα οποία υλοποιήθηκαν στο διάστημα 2011 – 2019 οδήγησαν σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε ποσοστό έως… 95 %.

Τα μεγαλύτερα ποσοστά μάλιστα καταγράφονται στα κτίρια που εμφάνιζαν τις χειρότερες επιδόσεις, ενώ η ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας από τις παρεμβάσεις που έγιναν στα κτίρια ξεπερνά τα 1,8 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες.

Με κοστολόγια ηλεκτρικής ενέργειας (0,16 ευρώ ανά κιλοβατώρα που είναι το τιμολόγιο για την ενέργεια και τις χρεώσεις δικτύων, ΕΤΜΕΑΡ και ΥΚΩ προκύπτει όφελος της τάξης των 300 εκατ. ευρώ.

 

Ταμείο Εξοικονόμησης

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο για δημιουργία «Ταμείου Εξοικονόμησης» στο πρότυπο της πρακτικής που ακολουθούν πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αλλάζει άρδην το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» στις νέες προκηρύξεις που θα γίνουν από το πρώτο εξάμηνο του 2021 και κάθε χρόνο έως το 2030 για συνολικά 600.000 κατοικίες.

 

Δημόσιο

Το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» δεν αποκλείεται να συμπεριλάβει και κτίρια του Δημοσίου, που θα αφορούν στην ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμιση υποδομών και κτιρίων του Δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Αυτό πρακτικά ίσως να σηματοδοτήσει ένα νέο πλαίσιο όσον αφορά στη σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει και στην αναβάθμιση του οδοφωτισμού.

Σε κάθε περίπτωση, η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι στο δημόσιο μέσω του νέου προγράμματος θα υπάρξει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας που επιβαρύνει σήμερα τον κρατικό προϋπολογισμό.