Ακίνητα: 6 μεγάλες ανατροπές – Ο κορονοϊός σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά του

Νέα δεδομένα στην αγορά ακινήτων  διαμορφώνονται με την εισβολή του  κορονοϊού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αγορά πρώτης κατοικίας, τα ενοίκια και τις επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς οι ανατροπές θα είναι τόσο μεγάλες που θα υποχρεώσουν τους πάντες να κάνουν δεύτερες σκέψεις για το πώς θα κινηθούν από εδώ και στο εξής.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η κρίση της πανδημίας δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο, καθώς οι επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία παραπέμπουν ευθέως στα συντρίμμια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εάν σκεφτεί κανείς τις επιπτώσεις στην αγορά εργασίας και την αδυναμία των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους γίνεται αντιληπτό ότι τίποτα δεν είναι πια το ίδιο.
Η ανοδική πορεία που καταγράφηκε στην αγορά ακινήτων λίγο πριν από την α’ φάση της πανδημίας αποτελεί παρελθόν και το βέβαιο είναι ότι η κρίση θα αφήσει βαθύ το αποτύπωμά της.
Η λογική που έως πρόσφατα το ακίνητο να είναι μια σίγουρη επένδυση που  εξασφάλιζε ένα άνετο μηνιαίο εισόδημα δεν ανταποκρίνεται στα δεδομένα τα οποία διαμορφώνονται με την υγειονομική κρίση.
Αυτό άλλωστε εύκολα το αντιλαμβάνεται όποιος ενοικιάζει ένα διαμέρισμα ή ένα μαγαζί, το οποίο από τη μια στιγμή στην άλλη χάνει την αξία του, γιατί ο ενοικιαστής δεν μπορεί να καταβάλλει τα μηνιαία μισθώματα.
Σε αυτή τη νέα ζοφερή πραγματικότητα που θα βιώσει η Ελλάδα και το 2021, οι ανατροπές θα είναι μεγάλες και καλό είναι ιδιοκτήτες και ενοικιαστές να αρχίζουν να προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα.

Στα… τάρταρα
Παράγοντες της αγοράς δεν κρύβουν τον προβληματισμό και την αγωνία τους τονίζοντας ότι βουλιάζουν στην ύφεση τα ακίνητα στα οποία επένδυε κανείς ή για ένα σταθερό εισόδημα, ή για να εξασφαλίσει την οικογένειά του.
Η ζήτηση για διαμερίσματα 70 και 80 τετραγωνικών αξίας έως 100 χιλ. ευρώ βρίσκεται στα… τάρταρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία στην περίοδο της κρίσης.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι τα ακίνητα εισοδήματος που ήταν για τα μικρομεσαία νοικοκυριά μια καλή ευκαιρία προκειμένου να «στεγάσουν» τα όνειρά τους, δεν αποτελούν πλέον ελκυστική επένδυση.
Η συντριπτική πλειονότητα όσων είχαν κάποιες καταθέσεις στην τράπεζα και σκέφτονταν να τα επενδύουν  για την αγορά ενός ακινήτου, έχουν κάνει πίσω, καθώς βλέπουν ότι τα δύσκολα είναι μπροστά.
Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει η παραμικρή κινητικότητα στην αγορά, κάτι που αναγνωρίζουν και μεσίτες οι οποίοι έως και το Φεβρουάριο του 2019 είχαν δει ενθαρρυντικά σημάδια.
Όπως τονίζουν, το ενδιαφέρον είναι εξαιρετικά περιορισμένο ακόμη και σε εξαιρετικά δημοφιλείς περιοχές, όπως αυτές του Ζωγράφου και του Νέου Κόσμου που βρίσκονται κοντά στο κέντρο της Αθήνας.
Ακόμη και αυτοί που ενδιαφέρονται, αντιμετωπίζουν την κρίση ως ευκαιρία προκειμένου να αγοράσουν με τη χαμηλότερη δυνατή τιμή, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να μην πωλούν και η αγορά να βυθίζεται στην ύφεση.
Μεσίτης έλεγε στο «Χτύπο», ότι οι εν δυνάμει ενδιαφερόμενοι ζητούν για να προχωρήσουν σε κάποια συμφωνία ένα «κούρεμα» σε σχέση με την τιμή της τάξης του 15%, που δεν γίνεται όμως αποδεκτό.
Η ίδια κατάσταση είναι βέβαιο ότι θα κυριαρχήσει και τους πρώτους μήνες του 2021 ή τουλάχιστον έως τη στιγμή που θα αρχίσουν μαζικοί εμβολιασμοί και θα σταλεί το μήνυμα του τέλους της πανδημίας.
Με δεδομένο όμως ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει πριν από τον Ιούνιο της επόμενης χρόνιας, θεωρείται βέβαιο ότι η κρίση στην αγορά ακινήτων θα ταλανίζει την πραγματική οικονομία.
Παράγοντες της αγοράς συνιστούν ψυχραιμία, θεωρούν όμως βέβαιο ότι το αγοραστικό ενδιαφέρον θα είναι εξαιρετικά περιορισμένο για τα ακίνητα που πωλούνται στη ζώνη των 100.000 ευρώ.
Στο ερώτημα ποιοι θα βγουν κερδισμένοι, η απάντηση έχει σχέση με όσους μπορούν να κάνουν υπομονή μέχρι να αλλάξει το κλίμα, καθώς κάποια στιγμή τα ακίνητα θα ξαναβρούν τη χαμένη τους τιμή.

Τέλος το AirBnb
Η κρίση του κορονοϊού αφήνει βαθύ το αποτύπωμά της και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, που ήταν για πολλούς τα τελευταία χρόνια ένα πολύ «γερό» και άνετο εισόδημα.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι η εποχή αυτή φθάνει στο τέλος της και χαρακτηρίζουν  αναμενόμενη τη στροφή των ιδιοκτητών προς πιο σταθερές μισθώσεις.
Η αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων μπορεί να «απογειώθηκε» από το 2016,  αλλά η πανδημία άλλαξε άρδην τη συμπεριφορά όλων μας, γεγονός που οδηγεί τη συγκεκριμένη αγορά στο τέλος της.
Στο πλαίσιο αυτό πολλοί ήδη κάνουν λόγο για «φούσκα», καθώς χάθηκε η ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και τα περισσότερα ακίνητα αυτής της κατηγορίας βρίσκονται στα αζήτητα.
Τα αίτια του τέλους εποχής, θα πρέπει να αναζητηθούν στον περιορισμό των μετακινήσεων που επιβάλλει η πανδημία, κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εγγυημένα εισοδήματα για τους ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων.
Για παράδειγμα, ένας ιδιοκτήτης ακινήτου τύπου AirBnb στην Κυψέλη θα μπορούσε, πριν από περίπου ένα χρόνο να βρει υποψήφιο ενοικιαστή αμέσως, κάτι όμως που δεν μπορεί να γίνει σήμερα.
Κάτι ανάλογο συνέβαινε και με όσους είχαν ακίνητα προς ενοικίαση μέσω AirBnb σε φοιτητές από την επαρχία που αναζητούσαν στέγη κοντά στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου.
Η τάση αυτή όμως έχει εξαφανιστεί, αφού τα μαθήματα στα πανεπιστήμια γίνονται λόγω του κορονοϊού μέσω διδασκαλίας εξ’ αποστάσεως, γεγονός που επηρεάζει τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Πριν από το lockdwn υπήρχε η τάση για ενοικίαση ακινήτου σε χειμερινούς προορισμούς με τη σεζόν, ιδιαίτερα για αυτούς που έχουν  ακόμη χρήματα και είναι λάτρεις των χειμερινών σπορ.
Ωστόσο και αυτή η τάση δεν έχει στην παρούσα φάση καθόλου ζήτηση, λόγω της απόφασης για περιορισμό των μετακινήσεων, κάτι που σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων δεν θα έχουν καθόλου εισόδημα.
Η τάση που κυριαρχεί πλέον μεταξύ των ιδιοκτητών ακινήτων τύπου AirBnb  είναι να επιστρέψουν στη μακροχρόνια μίσθωση, σε μια ύστατη προσπάθεια να αποκτήσουν κάποιο σταθερό εισόδημα.
Κοινό μυστικό είναι άλλωστε ότι η κρίση στη βραχυχρόνια μίσθωση που έγινε σαφής στην α’ φάση της πανδημίας τον Φεβρουάριο του 2020, δεν ανακόπηκε ούτε στην καλοκαιρινή τουριστική περίοδο.

Υποχρεωτικό «κούρεμα»
Η εξάπλωση της πανδημίας και η αύξηση στα κρούσματα έφερε νέα μέτρα για την στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων, γεγονός που οδηγεί στην τρίτη μεγάλη ανατροπή.
Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις που έχουν έδρα σε Περιφερειακή Ενότητα που εντάσσεται στο επίπεδο «Αυξημένου Κινδύνου» για τουλάχιστον 14 ημέρες εντός του μηνός και πλήττονται σημαντικά σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ Απριλίου, δικαιούνται υποχρεωτική μείωση ενοικίου κατά 40% στα επαγγελματικά τους ακίνητα.
Το ίδιο ισχύει και για την κύρια κατοικία των εργαζομένων που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εργασίας, αλλά και για τη φοιτητική κατοικία των τέκνων τους, ανά την επικράτεια.
Για τις επιχειρήσεις που εντάσσονται στο επίπεδο «Επιτήρησης», ισχύει η προαιρετική μείωση ενοικίου, σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ.
Για τους ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν ακίνητα στις επιχειρήσεις αυτές και τους ανωτέρω εργαζόμενους, συμψηφίζεται το 1/3 της ζημίας τους με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.
Το υποχρεωτικό «κούρεμα» εφαρμόστηκε έως και τον Σεπτέμβριο σε διάφορους κλάδους, αλλά από τον Οκτώβριο έως και τον Δεκέμβριο ήταν σε προαιρετική βάση, δηλαδή κατόπιν συμφωνίας εκμισθωτή και μισθωτή.

Μεγαλύτερα σπίτια
Η νέα εποχή του covid-19 προκαλεί σεισμικές δονήσεις και στον τρόπο με τον οποίο μια οικογένεια επιλέγει σπίτι, καθώς οι ανάγκες της εποχής είναι τελείως διαφορετικές σε σχέση με το παρελθόν.
Όσα ζευγάρια έχουν παιδιά αναζητούν σπίτι με ένα επιπλέον δωμάτιο που μπορεί να διαμορφωθεί σε γραφείο, προκειμένου  να μπορούν να δουλεύουν μέσω τηλεργασίας.
Η τάση αυτή, συνιστά την τέταρτη μεγάλη ανατροπή και δεν υπήρχε έως πρόσφατα, όπου ένα σπίτι έως και 70 τετραγωνικά ήταν ιδανικό για τις ανάγκες ενός ζευγαριού που ήταν στα πρώτα του βήματα.
Η τηλεργασία όμως απαιτεί ένα ξεχωριστό δωμάτιο, το οποίο δεν μπορεί να είναι το σαλόνι του σπιτιού, ιδίως από τη στιγμή που εκεί θα βρίσκεται και ένα μικρό παιδί και θα υπάρχει… φασαρία.

Αποθηκευτικοί χώροι
Η κρίση του κορονοϊού οδήγησε στην άνθηση του ηλεκτρονικού εμπορίου στη χώρα μας, καθώς η τηλεργασία αύξησε τη ζήτηση σε τομείς όπως είναι για παράδειγμα τα τρόφιμα.
Οι περισσότερες παραγγελίες γίνονται πλέον  μέσω του internet, γεγονός που θα αυξήσει άμεσα τη ζήτηση για αποθηκευτικούς χώρους, προκειμένου οι επιχειρήσεις να φυλάσσουν τα προϊόντα τους
Η πέμπτη λοιπόν μεγάλη αλλαγή σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, έχει σχέση με την αύξηση στη ζήτηση αποθηκευτικών χώρων άνω των 100 τ.μ. που βρίσκονται εντός της πόλης.
Με τον τρόπο αυτό, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να εφοδιάζουν άμεσα την αγορά και να στέλνουν κατευθείαν τις παραγγελίες στους πελάτες τους.
Μόνο τυχαίο άλλωστε δεν είναι ότι πολλές εταιρίες σκέφτονται να κλείσουν τα καταστήματά τους καθώς δεν έχουν τον αναγκαίο τζίρο και να στραφούν αποκλειστικά στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Μετεγκατάσταση
Μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται ότι δεν έχει νόημα να παραμένουν σε περιοχές με υψηλά ενοίκια όπου οι εργαζόμενοι παραμένουν ο ένας δίπλα στον άλλον και δεν τηρούνται οι αποστάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται πολύ σύντομα να έχουμε και την έκτη μεγάλη ανατροπή που έχει σχέση με τη μετεγκατάσταση εταιριών, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν την τηλεργασία.
Η μετεγκατάσταση αναμένεται να γίνει σε σημεία που δεν είναι κεντρικά και με τον τρόπο θα πετύχουν μικρότερα ενοίκια, σε μια προσπάθεια να μαζευτούν τα έξοδα της επιχείρησης.