Δασικά αυθαίρετα: Έτσι θα τα σώσετε

Τα πρώτα δειλά βήματα για τα δασικά αυθαίρετα έχουν αρχίσει να γίνονται στο υπουργείο Περιβάλλοντος, καθώς η κρίση του κορονοϊού έχει πάει τα πάντα πίσω.

Ο προγραμματισμός που έγινε αναθεωρήθηκε  λόγω των δραματικών εξελίξεων με την πανδημία, αλλά η αντίστροφη μέτρηση για να γίνει νόμος του Κράτους έχει ήδη αρχίσει.
Παράγοντες του υπουργείου εξηγούν ότι η σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα, θα ανοίξει για τα καλά το δρόμο, προκειμένου να βρεθεί λύση σε χιλιάδες ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων.
Η φιλοσοφία του νομοσχέδιου δεν θα αλλάξει, κάτι που σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων :

• θα πληρώσουν παράβολο ύψους 250 ευρώ για να γλιτώσουν την προσωρινή κατεδάφιση έως ότου εξεταστεί η αίτησή τους.
• εάν πάρουν το πράσινο φως θα διατηρήσουν την ιδιοκτησία τους για 30 χρόνια,
• θα πληρώσουν πολλές δόσεις και μικρά πρόστιμα, όπως αυτές στον νόμο 4495/17 για την υπαγωγή του ακινήτου.

Δασικοί χάρτες
Σε κάθε περίπτωση ζητούμενο είναι τι θα γίνει με τους δασικούς χάρτες, που είναι και το κλειδί για να μπει οριστικό τέλος στην άναρχη δόμηση, η οποία ενέχει τεράστιους κινδύνους για το περιβάλλον.
Με βάση τον προγραμματισμό που έχει γίνει δύο μήνες μετά την ψήφιση του νόμου θα αναρτηθούν οι δασικοί χάρτες για τις οικιστικές πυκνώσεις, τις περιοχές δηλαδή  που αρχικά εξαιρέθηκαν από τη διαδικασία.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, εκτός «διατήρησης» παραμένουν:

• Κτίρια που δεν έχουν τον χαρακτήρα κατοικίας ή κατασκευής συνοδεύουσας την κατοικία.
• Κτίρια και λοιπές κατασκευές που έχουν ανεγερθεί μετά την 28η Ιουλίου του 2011, ότι δηλαδή ισχύει και για όλα τα αυθαίρετα.
• Κτίρια και κατασκευές που είναι σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε υγροτόπους και όπου ισχύουν ειδικές προστατευτικές διατάξεις της φύσης ή του τοπίου.
• Κτίρια και κατασκευές που εμπίπτουν στις περιπτώσεις: δάσος, δημόσιο κτήμα, αναδασωτέα έκταση, αιγιαλό, ζώνη παραλίας, αρχαιολογικό χώρο, ιστορικό τόπο, εκτός σχεδίου πόλεως, κλπ.Δασική νομοθεσία
  Εάν αποδειχτεί ότι κατοικία δεν διέπεται από τη δασική νομοθεσία, η υπαγωγή αίρεται και επιστρέφονται στον ενδιαφερόμενο τα παράβολα και πρόστιμα που έχει τυχόν καταβάλει.
  Κάτι ανάλογο ισχύει και στην περίπτωση κατά την οποία διαπιστωθεί κάτι ανάλογο σε προγενέστερο στάδιο της υπαγωγής.

  Βήμα- βήμα
  Η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσουν όσοι ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων θέλουν να μπουν στη ρύθμιση δεν είναι πολύπλοκη και στόχος είναι να μπουν όσο το δυνατόν περισσότεροι.
  Σε κάθε περίπτωση η διαδικασία αρχίζει με την υποβολή αίτησης που θα συνοδεύεται με παράβολο αξίας 250 ευρώ στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της «Ελληνικό Κτηματολόγιο».
  Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
  Α. την περιγραφή της οικίας, την οποία αφορά το αίτημα, και των συνοδεουσών αυτήν κατασκευών, ως προς την κάλυψη, τη δομημένη επιφάνεια και το ύψος,
  Β. τη χρήση της οικίας,
  Γ. τον εντοπισμό της οικίας στην ιστοσελίδα του «Ελληνικό Κτηματολόγιο», στον ειδικό διαδικτυακό τόπο ανάρτησης δασικών χαρτών και υποβολής αντιρρήσεων,
  Δ.  υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (Α’ 75) με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής επ’ αυτής, με την οποία ο ενδιαφερόμενος δηλώνει ότι τα υποβαλλόμενα στοιχεία είναι αληθή.

  Αναστολή κατεδάφισης
  Με τον τρόπο αυτό ο ιδιοκτήτης γλιτώνει προσωρινά την κατεδάφιση του οικήματός του  μέχρι να εξεταστεί το αίτημά του, ενώ αναστέλλονται τυχόν διοικητικές κυρώσεις.
  Εάν οι αρμόδιες αρχές στους δειγματοληπτικούς ελέγχους που θα κάνουν για την ακρίβεια των στοιχείων διαπιστώσουν ανακρίβειες, επιβάλλονται κυρώσεις και το κτίριο αποκλείεται από την υπαγωγή.

  30 χρόνια
  Κλειδί για να γλιτώσει τη μπουλντόζα ένα δασικό αυθαίρετο θα είναι η οικονομοτεχνική μελέτη που θα κάνει κάθε Περιφέρεια της χώρας.
  Αμέσως μετά σειρά θα πάρει το Προεδρικό Διάταγμα με τις οριστικές ρυθμίσεις ως προς τα κριτήρια τακτοποίησης και το ύψος του δασικού προστίμου, που θα καταβληθεί από τον ιδιοκτήτη αυθαιρέτου.

  Εάν όλα γίνουν όπως πρέπει:

  • ο αυθαιρετούχος θα σώζει το οίκημά του για 30 χρόνια,
  • το πρόστιμο θα αποφασιστεί με κριτήρια όπως το μέγεθος του αυθαιρέτου, η αντικειμενική αξία, η παλαιότητα, κλπ.

   

Εφάπαξ καταβολή
Ωστόσο μένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν κάποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις, όπως οι εκπτώσεις σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής ή ο καθορισμός δόσεων.
Παράγοντες του υπουργείου επισημαίνουν ότι η κρίση του κορονοϊου έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα και όποιος πληρώνει αμέσως με «ζεστό» χρήμα, έχει διαφορετική αντιμετώπιση.

Οικονομοτεχνική μελέτη
Στην οικονομοτεχνική μελέτη θα καταγράφεται, ο αριθμός, το εμβαδόν και η κάλυψη των κτιρίων και κατασκευών που βρίσκονται σε εκτάσεις ανηρτημένων και κυρωθέντων δασικών χαρτών.
Θα αναγράφεται επίσης, η ημερομηνία κατασκευής τους, εάν αυτή μπορεί να προσδιορισθεί, η χρήση τους και η ενδεχόμενη χωρική κατανομή τους σε οικιστικές πυκνώσεις.

Επιπλέον:

1. Θα περιγράφονται οι συνέπειες της διατήρησης των κατασκευών αυτών και των χρήσεών τους στο περιβάλλον.
2. Θα εξετάζεται η αναγκαιότητα άμεσης κατεδάφισής τους
3. Θα αναλύονται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες τόσο σε περίπτωση κατεδάφισης, όσο και σε περίπτωση προσωρινής διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών.

Στην περίπτωση που θα προτείνεται η διατήρησή τους θα περιγράφονται και οι ενέργειες αντιστάθμισης που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση του δασικού ισοζυγίου ανά περιοχή μελέτης.
Οι οικονομοτεχνικές μελέτες καταρτίζονται βάσει στοιχείων που θα συλλεγούν και μπορεί να περιλαμβάνουν αεροφωτογραφίες, δορυφορικές απεικονίσεις, αυτοψίες και τις αιτήσεις των ιδιοκτητών αυθαιρέτων.

Μόλις ολοκληρωθούν οι μελέτες θα ακολουθήσει Προεδρικό Διάταγμα ύστερα από πρόταση των υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, το οποίο θα καθορίζει:

• τις περιοχές που παρατηρούνται οικιστικές πυκνώσεις, για τις οποίες κοινωνικοί λόγοι επιβάλλουν την προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση και την προσωρινή αναστολή των λοιπών διοικητικών κυρώσεων,
• τα ειδικότερα κριτήρια υπαγωγής τους στο νόμο και κυρίως το βαθμό στον οποίον η προσωρινή εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση δεν προκαλεί βλάβη στα δασικά οικοσυστήματα,
• τις συνέπειες υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος και ιδίως την προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση και το χρόνο αυτής, ο οποίος σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 30 έτη,
• την ανάκληση και αναστολή των ήδη ληφθέντων διοικητικών μέτρων, την αναστολή επιβολής νέων διοικητικών κυρώσεων και την αναστολή εκκρεμών ποινικών διώξεων και τη μη άσκηση νέων,
• τα μέσα απόδειξης του χρόνου ανέγερσης και ολοκλήρωσης των αυθαιρέτων όπως αεροφωτογραφίες, έγγραφα, ιδίως έγγραφα της δασικής υπηρεσίας, των πολεοδομικών υπηρεσιών ή άλλης δημόσιας αρχής που αφορούν στο ακίνητο, δικαστικές αποφάσεις, καθώς και τίτλοι ιδιοκτησίας που αφορούν στο κτίριο και η διαδικασία υποβολής τους,
• τον φορέα διαχείρισης και ελέγχου των αποδεικτικών μέσων του χρόνου ολοκλήρωσης των κτιρίων, τη διαδικασία δειγματοληπτικού ελέγχου των υποβληθέντων στοιχείων και τις συνέπειες από την υποβολή ανακριβών στοιχείων.

Υπολογισμός προστίμου
Το πρόστιμο θα υπολογίζεται με βάση το κτίριο, τις συνοδεύουσες αυτό κατασκευές και τον καταληφθέντα περιβάλλοντα χώρο, και τα ειδικότερα στοιχεία που θα ληφθούν υπόψη.

Στοιχεία για τον προσδιορισμό του προστίμου είναι:

• η αξία της δασικής γης, το κόστος αναδάσωσης ανά στρέμμα,
• η αντικειμενική αξία της πλησιέστερης στην κατασκευή ζώνης, η επιφάνεια του κτιρίου σε τ.μ.,
• η παλαιότητα του κτιρίου, οι μειωτικοί και αυξητικοί συντελεστές.

Εξαιρέσεις
Από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών εξαιρούνται οι περιοχές, για τις οποίες πριν το 1975 είχαν εκδοθεί πράξεις της Διοίκησης, με τις οποίες άλλαξε νομίμως ο χαρακτήρας τους από δασικός σε αγροτικός.
Πρόκειται για κατηγορίες περιοχών, που αφορούν,  διανομές, αναδασμούς, απαλλοτριώσεις με σκοπό την αγροτική αποκατάσταση και άδειες του υπουργείου Γεωργίας ή του νομάρχη για μεταβίβαση κλήρου.

Μεταβιβάσεις
Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι οι προτεινόμενες διατάξεις να ανοίξουν το δρόμο για μεταβίβαση ακινήτων όταν έχει εκδοθεί απόφαση της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων.
Η απόφαση αυτή ναι μεν μπορεί να τα κρίνει ως μη δασικά, αλλά δεν έχει γίνει εντός διμήνου η συμπληρωματική κύρωση του δασικού χάρτη, με σχετική βεβαίωση.

Αεροφωτογραφίες
Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν οι ενδιαφερόμενοι ναι μεν δεν είναι πολύπλοκη καλό όμως είναι να υπάρχει επιμονή και επιμονή για να μην διαψευστούν οι προσδοκίες.
Στην περίπτωση πάντως που υπάρξουν δυσκολίες, θα πρέπει να υπάρξει άμεση συνεννόηση με έναν μηχανικό προκειμένου να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια που οδηγούν στην τακτοποίηση.
Στο πλαίσιο αυτό για να δει ο ενδιαφερόμενος ιδίοις όμμασι τον δασικό χάρτη θα πρέπει να κάνει τα εξής:

• να μπει στην ιστοσελίδα του Κτηματολογίου,
• να αναζητήσει το ακίνητό του εστιάζοντας στις αεροφωτογραφίες ή χρησιμοποιώντας τις συντεταγμένες του.

Στην περίπτωση κατά την οποία βρεθεί σε αδιέξοδο καλό είναι να ζητήσει βοήθεια από δασολόγο ή μηχανικό.
Όσοι δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο θα πρέπει να απευθυνθούν είτε στα σημεία υποστήριξης ανάρτησης του δασικού χάρτη στο δασαρχείο της περιοχής τους, είτε σε ειδικό επιστήμονα (δασολόγο ή τοπογράφο).

Αντιρρήσεις
Όσον αφορά στις αντιρρήσεις που μπορεί να έχουν οι ενδιαφερόμενοι, αυτές υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω της ίδιας της ιστοσελίδας.
Στη συνέχεια, εκδίδεται ο αριθμός λογαριασμού πληρωμής του τέλους αντίρρησης, το οποίο πληρώνεται στην τράπεζα.
Εντός 24ώρου από την πληρωμή του τέλους, η αίτηση αντίρρησης κατοχυρώνεται και παίρνει αριθμό πρωτοκόλλου.

Μόλις κατοχυρωθεί η αντίρρηση με την πληρωμή του τέλους, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει:

• να απευθυνθούν σε τοπογράφο για να εκπονήσει τοπογραφικό διάγραμμα με τις συντεταγμένες του ακινήτου.
• να συμβουλευτούν δασολόγο, ο οποίος θα αποφανθεί αν η γη τους είναι δάσος, δασική έκταση, χορτολιβαδική έκταση κ.λπ.
• να συνεργαστούν με δικηγόρο που θα συντάξει το κείμενο των αντιρρήσεων, με το οποίο θα θεμελιώσει έννομο συμφέρον και θα ετοιμάσει και τα στοιχεία του φακέλου.

Αίτηση στο Δασαρχείο
Εάν η έκταση έχει χαρακτηριστεί ΔΑ ή ΧΑ (και δεν είναι ιδιωτικό χορτολίβαδο), τότε οι ενδιαφερόμενοι μπορούν ν  υποβάλλουν αίτηση ατελώς στο δασαρχείο της περιοχής.
Η αίτηση αφορά είτε για εξαγορά της έκτασης, εφόσον η εκχέρσωση έχει γίνει προ του 1975, είτε για χρήση εφόσον η εκχέρσωση έχει γίνει μέχρι το 2007.

Εξαγορά, έγκριση επέμβασης
Στην περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος αιτηθεί εξαγορά, τότε θα χρειαστεί να υποβάλλει στο δασαρχείο:

• αίτηση εξαγοράς.
• τοπογραφικό διάγραμμα με συντεταγμένες κορυφών, βασιζόμενες στο Εθνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς (ΕΓΣΑ 87).
• αποδεικτικό χρήσης της έκτασης προ του 1975.

Εάν ο ενδιαφερόμενος αιτηθεί τη χρήση (έγκριση επέμβασης), τότε θα χρειαστεί να υποβάλλει στο δασαρχείο:

• • αίτηση χρήσης (έγκριση επέμβασης).
  • τοπογραφικό διάγραμμα με συντεταγμένες κορυφών, βασιζόμενες στο Εθνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς.