Η πρόκληση για την αγορά κατοικίας στην Ελλάδα

Οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα έχουν επιστρέψει στα επίπεδα πριν από την κρίση, ωστόσο, η έλλειψη επενδύσεων και η περιορισμένη προσφορά συνεχίζουν να κρατούν ψηλά το κόστος της κατοικίας. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, παρά την αυξημένη κατασκευαστική δραστηριότητα, οι ρυθμοί ανάπτυξης στον τομέα της κατοικίας παραμένουν αργοί και δεν είναι ικανοί να καλύψουν τη ζήτηση.

Τα τελευταία χρόνια, οι επενδύσεις στον κλάδο των κατοικιών έχουν σημειώσει δραματική πτώση, με το 2022 να καταγράφει μόλις 3,3 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με 25,2 δισ. ευρώ το 2007, σημειώνοντας μείωση 87%. Οι χαμηλές επενδύσεις και η μειωμένη χορήγηση στεγαστικών δανείων, με λιγότερες από 14.000 εκταμιεύσεις το 2023, δημιουργούν σοβαρές πιέσεις στην αγορά, διατηρώντας τις τιμές υψηλές.

Η κατασκευή νέων κατοικιών έχει περιοριστεί δραματικά, με μόνο 26.000 νέες κατοικίες σε όλη τη χώρα τη δεκαετία 2011-2021, σε σύγκριση με 91.500 την προηγούμενη δεκαετία. Η πρόβλεψη για τα επόμενα χρόνια είναι πως οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται, έστω και με πιο ήπιους ρυθμούς, έως ότου υπάρξει ισορροπία στην προσφορά και ζήτηση.

Παρά τις όποιες παρεμβάσεις όπως η «χρυσή βίζα» και η βραχυχρόνια μίσθωση, οι επενδύσεις στον τομέα της κατοικίας παραμένουν ανεπαρκείς για να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι νομοθετικές πρωτοβουλίες για τον περιορισμό της ζήτησης από την επενδυτική κατοικία αποτελούν προσωρινή λύση και για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα του κόστους στέγασης, απαιτείται ουσιαστική ενίσχυση της προσφοράς.

Η δημογραφική συρρίκνωση, αν και μπορεί να μειώσει τη ζήτηση από τις νέες γενιές, δεν φαίνεται να προσφέρει αρκετή ανακούφιση στην αγορά κατοικίας. Η ανάγκη για ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο που θα ενισχύσει τη δημιουργία ποιοτικών και προσιτών κατοικιών είναι πιο επιτακτική από ποτέ.