Γιατί φοβόμαστε τόσο την Παρασκευή και 13

Περίπου 17 έως 21 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες επηρεάζονται έντονα από την πεποίθησή τους πως η Παρασκευή και 13 είναι… γρουσούζικη.

Αυτή είναι ίσως μια από τις πιο διαδεδομένες δεισιδαιμονίες στον δυτικό πολιτισμό, μαζί με το να δεις μαύρη γάτα ή να περάσεις κάτω από σκάλα.

Μερικοί άνθρωποι αρνούνται να πετάξουν ή να κλείσουν μια επαγγελματική συμφωνία κάθε χρόνο τέτοια μέρα, ενώ άλλοι αρνούνται να βγουν από το σπίτι.

Η φοβία για το «13» μάλιστα είναι τέτοια που ορισμένα κτίρια… παραλείπουν τον 13ο όροφο, πηγαίνοντας από τον 12ο κατευθείαν στον 14ο, ενώ υπάρχουν καλεσμένοι σε δείπνο που αρνούνται να φάνε σε τραπέζι με 13 καλεσμένους και αεροπορικές εταιρείες που δεν έχουν σειρά 13.

Γιατί όμως ο αριθμός και η ημερομηνία θεωρούνται τόσο γρουσούζικα;

Η έννοια του «καταραμένου» αριθμού ανάγεται πιθανότατα στη σκανδιναβική μυθολογία.

Σύμφωνα με τον μύθο των Βίκινγκς, 12 θεοί συμμετείχαν σε συμπόσιο στη Βαλχάλα. Ένας 13ος, απρόσκλητος καλεσμένος, γνωστός ως Λόκι – ο θεός της σκανταλιάς – έφτασε και εξαπάτησε τον Χοντρ, τον τυφλό θεό του σκότους, για να πυροβολήσει τον Μπάλντερ τον Όμορφο, τον θεό της χαράς και της ευτυχίας, με ένα βέλος από γκι.

Στη συνέχεια η δεισιδαιμονία εξαπλώθηκε νότια σε ολόκληρη την Ευρώπη και καθιερώθηκε τα πρώτα χρόνια της χριστιανικής εποχής.

Ακολούθησε άλλωστε κι η ιστορία ενός ακόμη δείπνου: του Μυστικού Δείπνου, στον οποίο συμμετείχαν ο Ιησούς Χριστός και οι μαθητές του. Ο 13ος καλεσμένος δεν ήταν άλλος από τον Ιούδα Ισκαριώτη, τον μαθητή που πρόδωσε τον Ιησού, οδηγώντας στη σταύρωσή του τη Μεγάλη Παρασκευή.

Πηγαίνοντας ακόμα πιο πίσω στη βιβλική παράδοση, η Παρασκευή λέγεται ότι είναι η ημέρα που ο Αδάμ και η Εύα έφαγαν τον απαγορευμένο καρπό από το δέντρο της Γνώσης, καθώς και η ημέρα που ο Κάιν δολοφόνησε τον αδελφό του, τον Άβελ.

Πέρα από τους μύθους και τη θρησκεία, για πολλούς ο αριθμός 13 είναι «στραβός» απλώς και μόνο επειδή έρχεται μετά τον αριθμό 12.

Οι αριθμολόγοι θεωρούν το 12 έναν «πλήρη αριθμό»: υπάρχουν 12 μήνες στο έτος, 12 ώρες του ρολογιού και 12 ζώδια, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 θεοί του Ολύμπου… Ο αριθμός 13 είναι «ατελή» σε σύγκριση με αυτόν.

Όσον αφορά την Παρασκευή, πολλοί πιστεύουν ότι είναι μια γρουσούζικη ημέρα από την έκδοση των «Ιστοριών του Καντέρμπουρι» του Τσώσερ τον 14ο αιώνα: «Και μια Παρασκευή έπεσε όλη αυτή η ατυχία».

Προχωρήστε μπροστά μερικές χιλιετίες και η λαϊκή κουλτούρα δεν έχει βοηθήσει καθόλου:

Το μυθιστόρημα του Τόμας Γουίλιαμ Λόουσον «Παρασκευή και 13» του 1907 αφηγείται την ιστορία ενός χρηματιστή που δημιουργεί χάος στη Γουόλ Στριτ, ο γερμανικός βομβαρδισμός των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 1940, η άτυχη αποστολή του Apollo 13 στο φεγγάρι, οι ταινίες «Παρασκευή και 13», με τον δολοφόνο με τη μάσκα του χόκεϊ Τζέισον Βόρχις να σφάζει με την ψυχή του…

Όλα αυτά συνέβαλαν στο να αποκτήσει η ημερομηνία κακή φήμη.