Ελάτε στην παρέα μας

Περιβάλλον

Δήμος Χαλανδρίου: Επιτυχία για το πρόγραμμα Waste4Think – Αναλυτικά τα αποτελέσματα

Δημοσιεύθηκε

στις

Χρήσιμα συμπεράσματα για τη διαχείριση των απορριμμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο προέκυψαν από την υλοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος Waste4Think, στο οποίο συμμετείχε ο Δήμος Χαλανδρίου, μαζί με τους Δήμους Κασκάι (Ισπανία), Σεβέζο (Ιταλία) και Ζαμούθιο (Πορτογαλία).

Τα συμπεράσματα του προγράμματος, το οποίο ολοκληρώθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου έχουν ήδη παρουσιαστεί ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα τέλη Απριλίου του 2020.

Όλα όσα έγιναν από τον Ιούνιο του 2016 έως το Φεβρουάριο του 2020 στο πλαίσιο του προγράμματος, τα οποία συνιστούν έναν πρωτοποριακό τρόπο στη διαχείριση και αξιοποίηση των βιοαποβλήτων, παρουσίασε αναλυτικά στο Δημοτικό Συμβούλιο του Χαλανδρίου ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος για τη διαχείριση ανακυκλώσιμων υλικών και καθηγητής του ΕΜΠ, Γεράσιμος Λυμπεράτος, ο οποίος είχε και τη γενική εποπτεία του Waste4Think.

Η αξιοποίηση των βιοαποβλήτων στο Δήμο Χαλανδρίου έγινε με συλλογή στην πηγή υπολειμμάτων τροφών, με πρόσβαση περιορισμένη στον καφέ κάδο μόνο από ενημερωμένους κατοίκους. Ακολουθεί ξήρανση και τεμαχισμός τους για την παραγωγή ενός προϊόντος βιομάζας (FORBI, food residue biomass) που εν συνεχεία αξιοποιείται για την παραγωγή καυσίμων και προϊόντων.

Ο Δήμος Χαλανδρίου σε συνεργασία με το ΕΜΠ κατέληξε σε 3 εναλλακτικούς οικονομικούς και φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους αξιοποίησης:

  • Βιοαεριοκίνηση
  • Παραγωγή κομπόστ
  • Παραγωγή καυσίμου για τη βιομηχανία
Τι έγινε στην πράξη

Από έρευνα που πραγματοποιήθηκε την περίοδο 15-22 Δεκεμβρίου 2019, στο πλαίσιο του Waste4Think, προέκυψε ότι τα υπολείμματα τροφών αντιστοιχούν στο 40% των οικιακών αστικών στερεών απορριμμάτων του Δήμου και όταν η συλλογή τους γίνεται στην πηγή είναι αξιοποιήσιμα με πολλούς τρόπους.

Κρίσιμη σε όλη τη διαδικασία διαχείρισης των βιοαποβλήτων αποδείχτηκε η προηγούμενη ενημέρωση των πολιτών και χρήση κλειδιού για την πρόσβαση στον καφέ κάδο, για να διασφαλίζεται η μεγαλύτερη δυνατή καθαρότητα του υπολείμματος. Στο Δήμο Χαλανδρίου έφτασε στο εντυπωσιακό ποσοστό του 98%, με βάσει τα στοιχεία της έρευνας. Μετά την επί 3 χρόνια ανάπτυξη του προγράμματος με τη βοήθεια 1000 περίπου εθελοντών, εφαρμόστηκε στο γενικό πληθυσμό για ένα ολόκληρο δημοτικό διαμέρισμα και σε 6 μόνο μήνες διαπιστώθηκε ότι η εκτροπή των βιοαποβλήτων άγγιξε το 50%, στα επίπεδα δηλαδή του εθνικού στόχου. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα διαπίστωσαν επίσης ότι με τη διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων και των ανακυκλώσιμων μειώνεται το ποσοστό των απορριμμάτων που καταλήγουν στον πράσινο κάδο (σύμμεικτα) και από εκεί σε ΧΥΤΑ στο 15% του συνόλου.

Η επιλογή που εφάρμοσε στην πράξη ο Δήμος Χαλανδρίου για τα βιοαπόβλητα ήταν ο τεμαχισμός και η ξήρανση τους. Η διαδικασία οδήγησε στη δημιουργία ενός καινοτόμου προϊόντος βιομάζας, Food Residue Biomass (FORBI) με τα παρακάτω πλεονεκτήματα:

  1. Μείωση του συνολικού όγκους και βάρους των βιοαπόβλητων κατά 4-5 φορές, με σημαντική εξοικονόμηση πόρων κατά τη μεταφορά και τη διάθεσή τους
  2. Αφαίρεση των οσμών
  3. Σημαντική διεύρυνση του χρόνου αποθήκευσης του FORBI πριν από τη χρήση του, χωρίς επιπτώσεις στην ποιότητά του, όπως καταδείχτηκε κατά την πειραματική χρήση του προϊόντος ως καύσιμο στην τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ.
  4. Εξασφάλιση ομοιομορφίας του προϊόντος
  5. Πιθανότητα χρήσης του FORBI για την παραγωγή ενέργειας, βιοκαυσίμου και άλλων προϊόντων προστιθέμενης αξίας.

Το προϊόν αυτό βιομάζας δοκιμάστηκε πειραματικά για:

  • Παραγωγή αέριων βιοκαυσίμων (μεθανίου, υδρογόνου και υθανίου)
  • Παραγωγή υγρού βιοκαυσίμου (βιοαιθανόλης)
  • Παραγωγή πέλετ για θέρμανση
  • Εναλλακτικό καύσιμο στην τσιμεντοβιομηχανία
  • Παραγωγή ηλεκτρισμού σε μικροβιακές κυψέλες καυσίμου
  • Παραγωγή κομπόστ
  • Παραγωγή προσροφητικού υλικού (ενεργού άνθρακα)
  • Παραγωγή ζωοτροφής

Στην πράξη ο Δήμος Χαλανδρίου εφάρμοσε τους τρεις πλέον υποσχόμενους παρακάτω τρόπους αξιοποίησης:

  • Παραγωγή αέριου βιοκαυσίμου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως καύσιμο για να κινείται ένα απορριμματοφόρο του Δήμου
  • Παραγωγή κομπόστ, το οποίο διανεμήθηκε ως ανταποδοτικό όφελος στους πολίτες που συμμετείχαν εθελοντικά στο Waste4Think
  • Παραγωγή εναλλακτικού καυσίμου για την τσιμεντοβιομηχανία, το οποίο και χρησιμοποιήθηκε πειραματικά, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα, στην τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ.
Ψηφιακά σήματα

Στο πλαίσιο αυτό τοποθετήθηκαν ψηφιακά σήματα σε όλους τους κάδους απορριμμάτων της πόλης, έτσι ώστε να μπορούν οι πολίτες να ενημερώνονται αυτόματα και πλήρως για το ποια αντικείμενα μπορεί να δεχτεί ο καθένας ανάλογα με το χρώμα του. Η σηματοδότηση των κάδων έγινε με την τοποθέτηση ψηφιακών σημάτων τύπου QR (Quick Response). Η σήμανση έγινε με μία μεθοδολογία που ονομάζεται επιστήμη του πολίτη, “citizen science.”

Μέσω του Waste4Think αναπτύχθηκε επίσης η εφαρμογή Sustainable Citizen
App, διαθέσιμη δωρεάν στα smartphones μέσω των αντίστοιχων stores, με την οποία οι πολίτες μπορούν να διαπιστώσουν σε ποιο κάδο από αυτούς που χρησιμοποιούνται στο Χαλάνδρι (μπλε, κίτρινο, καφέ ή πράσινο) πρέπει να πετάξουν ένα συγκεκριμένο αντικείμενο.

Παιχνίδια και δράσεις σε σχολεία

Σε συνεργασία με τους εταίρους του προγράμματος δημιουργήθηκαν επιπλέον μια σειρά από «σοβαρά» παιχνίδια για κινητά, τάμπλετ και υπολογιστές (Ways2sort, Mayor’s Table, Virtual Cities, Sunflower κ.α.) για τη διαδραστική εξοικείωση μικρών και μεγάλων με την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία.

Σε πέντε σχολικές μονάδες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος μια σειρά από δράσεις, προσαρμοσμένες στις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες των παιδιών. Μεταξύ αυτών: Χαρακτηρισμός απορριμμάτων, κομποστοποίηση, εκπαιδευτικές επισκέψεις στις εγκαταστάσεις του Waste4Think, μαθήματα STEAM (επιστήμη, τεχνολογία και μαθηματικά), παραγωγή σαπουνιών και βιοντίζελ από τηγανόλαδα.

Όσα δήλωσαν ο κ. Λυμπεράτος και ο Δήμαρχος Χαλανδρίου

Όπως εξηγεί ο κ. Γεράσιμος Λυμπεράτος από την εμπειρία του Waste4Think
προέκυψε «ότι με τη διαλογή στην πηγή και την αξιοποίηση των βιοαποβλήτων με την παραγωγή FORBI, πετυχαίνουμε σημαντική μείωση των αποβλήτων που καταλήγει στην υγειονομική ταφή (πάνω από 40%), τη στιγμή που η γενική εικόνα στη χώρα μας είναι ότι το 93% των αποβλήτων καταλήγει στην υγειονομική ταφή, ενώ μόλις το 7% στην ανακύκλωση. Σε σύγκριση επίσης με τα εναλλακτικά σενάρια αξιοποίησης που δοκιμάσαμε προκύπτει ότι η επιλογή της παραγωγής FORBI και η αξιοποίησή του για παραγωγή βιοαερίου (για κίνηση των απορριμματοφόρων) και κομπόστ από την αναερόβια εκροή είναι η πιο οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον λύση.»

Με αφορμή την παρουσίαση των απολογιστικών στοιχείων του προγράμματος στο Δημοτικό Συμβούλιο, ο Δήμαρχος Χαλανδρίου Σίμος Ρούσσος δήλωσε τα εξής: «Με την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος στο Δήμο Χαλανδρίου διαλύσαμε το μύθο ότι οι πολίτες δεν ανακυκλώνουν. Αποδείξαμε στην πράξη ότι μπορεί να παραχθεί πλούτος από τα σκουπίδια. Αυτό που επιτεύχθηκε στην πόλη μας είναι πολύ περισσότερο από ένα επιστημονικό πείραμα. Δημιουργήσαμε ένα επιτυχημένο υπόδειγμα κυκλικής οικονομίας και μια πολύτιμη παρακαταθήκη για το μέλλον, όχι μόνο για το Χαλάνδρι».

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ