Κορονο-χρέη: Μοντέλο 120 δόσεων με «κούρεμα» έως 25% – Όλες οι λύσεις για να κάνετε μια νέα αρχή

Στην κόψη του ξυραφιού ακροβατούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις που λόγω της κρίσης της πανδημίας «πνίγονται» στα χρέη και αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.

Η λύση της αναστολής των φορολογικών υποχρεώσεων στην οποία κατέφυγε η κυβέρνηση ναι μεν έδωσε ανάσα, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι λύθηκε και το μείζον πρόβλημα της αγοράς.
Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι άκρως ανησυχητικά και το ερώτημα που τίθεται είναι τι θα γίνει όταν θα δοθεί το έναυσμα για την πληρωμή των οφειλών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι:

• Στο διάστημα Ιανουαρίου Νοεμβρίου του 2020, τα χρέη έφτασαν στα 5,78 δισ. ευρώ.
• Σε μόλις ένα μήνα αυξήθηκαν κατά 847εκατ. ευρώ.

Οι εξελίξεις δείχνουν να είναι δραματικές στο μέτωπο της οικονομίας και δεν είναι λίγοι αυτοί που εκφράζουν φόβους ότι η χώρα επιστρέφει με γοργούς ρυθμούς στην προ μνημονίου εποχή.
Η ανησυχία είναι πιο έντονη από ποτέ, καθώς ο εφιάλτης της πανδημίας έχει χτυπήσει για τα καλά και το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιες προϋποθέσεις θα ξεπεραστεί η κρίση.
Στην παρούσα φάση η κυβέρνηση έχει «επενδύσει» στους εμβολιασμούς, με την ελπίδα ότι έως το τέλος Ιουνίου, θα δημιουργηθούν συνθήκες «αγέλης» που θα αλλάξουν άρδην τα δεδομένα στην οικονομία.
Το γεγονός ωστόσο, ότι χρειάζονται τουλάχιστον πέντε μήνες ακόμη για την αντιμετώπιση του εφιάλτη, καθιστά σαφές ότι η χώρα μπαίνει για τα καλά σε αχαρτογράφητα ύδατα.
Οι συσσωρευμένες οφειλές  των προηγούμενων ετών ξεπερνούν τα 83,5 δισ. ευρώ, καθώς θα πρέπει να αφαιρεθούν περίπου 24 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως «ανεπίδεκτα είσπραξης».

Παντού… φέσια
Το πρόβλημα διογκώνεται μέρα με τη μέρα και μόνο τυχαίο δεν είναι ότι από τον Σεπτέμβριο οι οφειλέτες αυξήθηκαν κατά 411.000, εξέλιξη που δείχνει ότι η χώρα βαδίζει στην κόψη του ξυραφιού.
Επίσης, τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία φτάνουν στο ποσό των 5 δισ. ευρώ, ενώ σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν άλλα 3 δισ. ευρώ από τις  αναστολές φορολογικές υποχρεώσεων, σύνολο δηλαδή 8 δισ. ευρώ.
Εάν σκεφτεί κανείς ότι κατά τη διάρκεια των μνημονίων οι οφειλές ήταν της τάξης των 12-13 δισ. ευρώ, γίνεται αντιληπτό ότι πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για αποφευχθούν τα μαζικά «λουκέτα».

Στο ερώτημα ποιοι και πόσα χρωστούν, τα στοιχεία δείχνουν τα εξής:

• Το 49,3% των οφειλετών χρωστάει ποσά έως 500 ευρώ.
• Από 500 έως 10.000 ευρώ χρωστούν 1.418.680.
• Από 10.000 έως 100.000 ευρώ οφείλουν 255.986 φορολογούμενοι.
• Από 100.000 έως 1.000.000 ευρώ οφείλουν 36.792 φορολογούμενοι.
• Περισσότερα από 1.000.000 οφείλουν 8.283 φορολογούμενοι.

Με αυτά τα δεδομένα, γίνεται αντιληπτό ότι η οικονομία βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση και θα χρειαστούν γενναίες κινήσεις προκειμένου να βρει εκ νέου τα πατήματα της.

Δεν χαρίζονται
Στο οικονομικό επιτελείο μάλιστα εκτιμούν ότι η κατάσταση δεν μπορεί να αναστραφεί άμεσα, κάτι που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση το επόμενο διάστημα.
Με δεδομένη τη βούληση της κυβέρνησης για ανάσες στην αγορά, καθώς ένα κραχ θα είχε οδυνηρές συνέπειες, θεωρείται βέβαιο ότι θα ληφθούν μέτρα για να αντιμετωπιστεί ο εφιάλτης.
Το μόνο βέβαιο για την ώρα είναι, ότι χρέη δεν πρόκειται να χαριστούν, λόγω του ότι μια τέτοια κίνηση θα έστελνε λάθος μήνυμα και θα οδηγούσε σε μια νέα στάση πληρωμών που θα είχε οδυνηρές επιπτώσεις.
Η αγορά πάντως πιέζει για ρυθμίσεις που θα δώσουν ανάσες και είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα ανακοινωθούν αποφάσεις που θα δίνουν τη δυνατότητα για μια νέα αρχή.
Παρά τις διαψεύσεις, τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι αρκετά και έχουν ως στόχο να πάρουν ανάσα επιχειρήσεις και εργαζόμενοι για να μην πνιγούν στα χρέη.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν πρόκειται να ρυθμιστούν οφειλές που έχουν δημιουργηθεί στο πρόσφατο παρελθόν, κάτι που σημαίνει ότι οι λύσεις θα αφορούν στα χρέη του κορονοϊού που υπολογίζονται σε 3 δισ. ευρώ.

Οι λύσεις
Βασική κατεύθυνση των πρωτοβουλιών που αναμένεται να ληφθούν είναι το σύνολο των οφειλών να ρυθμιστεί σε πολλές δόσεις, στο μοντέλο των 120 δόσεων που «τρέχει» σήμερα, για παλιές οφειλές.
Σύμφωνα με πληροφορίες το νέο μοντέλο θα έχει δύο παραμέτρους.
Δεν θα αφορά όλα τα χρέη, παρά μόνο εκείνα που έχουν «γεννηθεί» μέσα στην πανδημία.
Θα αφορά μόνο εκείνους που αποδεδειγμένα έχουν πληγεί από την πανδημία.
Η ρύθμιση θα έχει ως στόχο η μηνιαία δόση να μην είναι απαγορευτική για τους οφειλέτες, προκειμένου να ενταχθούν σε αυτή όλοι όσοι επιθυμούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους.
Το επιτόκιο θα καθορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων εξόφλησης που θα επιλέξουν οι οφειλέτες, ενώ όποιοι επιλέξουν τις 12 δόσεις, θα έχουν το προνόμιο να είναι άτοκες.
Θα υπάρχει ασφαλώς και η λύση των 24 δόσεων που θα επιβαρύνονται με επιτόκιο 2,5%, ενώ η ρύθμιση θα προβλέπει πως όσο αυξάνεται ο αριθμός των δόσεων θα αυξάνεται και το επιτόκιο.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ρύθμιση των οφειλών σε πολλές δόσεις θα είναι ακριβότερη, σε μια προσπάθεια να γεμίσουν σε σύντομο διάστημα τα κρατικά ταμεία, που «άδειασαν» λόγω της κρίσης.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για να μπορέσει να επιλέξει ένας οφειλέτης περισσότερες δόσεις, θα πρέπει να πληροί και κάποια πολύ συγκεκριμένα κριτήρια που θα σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο.

Ειδικότερα:

• στην εξόφληση των οφειλών σε περισσότερες από 24 δόσεις εξετάζεται και η θέσπιση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων,
• πρόσθετο κριτήριο για την αύξηση των δόσεων, θα είναι η πτώση του τζίρου και το ύψος των ζημιών κάθε επιχείρησης.

Εφάπαξ καταβολή
Οι δόσεις μπορεί να είναι το κυρίαρχο σενάριο, αλλά αυτό δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να επιλεγεί και μια παράλληλη λύση, προκειμένου να μπει άμεσα «ζεστό» χρήμα στα κρατικά ταμεία.
Δεν αποκλείεται λοιπόν να δοθεί και ένα κίνητρο για εφάπαξ πληρωμή, με ένα πολύ ισχυρό κίνητρο που θα είναι μια έκπτωση της τάξης του 15%, ή ακόμη και 25%.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι που το bonus του «κουρέματος» ήταν 25% για όποιον πλήρωνε «ντούκου» την οφειλή, υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση από όλους εκείνους τους οφειλέτες που είχαν χρήματα στην άκρη.

Αριθμός δόσεων
Το βασικό σενάριο είναι να υπάρχουν πολλές δόσεις που θα φτάνουν ακόμη και τις 100 ή 120 δόσεις, προκειμένου να μπορεί κάθε οφειλέτης να μπορεί να την πληρώνει.
Σε αυτή την περίπτωση ο αριθμός των δόσεων θα κλιμακώνεται ανάλογα με το προφίλ του επιχειρηματία, με το σκεπτικό ότι κάθε περίπτωση κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού είναι ξεχωριστή.
Ένα άλλο σενάριο που έχει δει το φως της δημοσιότητας αφορά σε πρόταση της ΕΕ, η οποία προβλέπει το «πάγωμα» των χρεών της πανδημίας έως το τέλος του 2022.

Η ρύθμιση αυτή θα περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων:

• την αναβολή των πληρωμών που οφείλονται σε δόσεις,
• την ευκολότερη πρόσβαση σε προγράμματα πληρωμής φορολογικών οφειλών,
• την χορήγηση περιόδων απαλλαγής από τόκους,
• την αναστολή της είσπραξης φορολογικών οφειλών και την ταχεία επιστροφή φόρων.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι είναι πιθανό να «τρέξουν» πολλές ρυθμίσεις προκειμένου κάθε οφειλέτης να μπορεί να επιλέγει, ανάλογα με τις δυνατότητες του και το προφίλ του.
Οι ίδιοι κύκλοι υπογραμμίζουν την ανάγκη να θεσπιστεί άμεσα ένα μοντέλο που θα είναι ανάλογο με αυτό των 120 δόσεων, για όλες τις υποχρεώσεις που γεννήθηκαν από τον Μάρτιο και μετά.
Τις τελευταίες ημέρες ακούγεται και ένα σενάριο, το οποίο προβλέπει τη ρύθμιση χρεών σε 240 δόσεις, αλλά θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να γίνει πράξη.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο αριθμός των 240 δόσεις αντιστοιχεί σε  20 χρόνια, κάτι που όπως γίνεται αντιληπτό, δεν είναι εύκολο να προχωρήσει και να σταθεί σε επίπεδο οικονομίας.

Χρόνος ρύθμισης
Στο ερώτημα πότε θα ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις, σαφής απάντηση για την ώρα δεν υπάρχει, είναι όμως προφανές ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από την πορεία της πανδημίας.
Άλλωστε εάν ανακοινωνόταν τώρα νέα ρύθμιση οφειλών θα σταματήσουν οι φορολογούμενοι να πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους περιμένοντας να τις τακτοποιήσουν στο μέλλον.
Μία τέτοια εξέλιξη όμως θα ήταν ολέθρια, καθώς τα κρατικά έσοδα που είναι ήδη περιορισμένα θα συρρικνώνονταν ακόμη περισσότερο και ο προϋπολογισμός θα ήταν στον αέρα.
Στο υπουργείο Οικονομικών δεν βιάζονται να λάβουν τις τελικές τους αποφάσεις τους, καθώς έχουν «παγώσει» οι οφειλές έως το τέλος Απριλίου ενώ παράλληλα έχει ανασταλεί η πληρωμή των δόσεων ρυθμίσεων.
Η εκτίμηση πάντως που κυριαρχεί είναι ότι η λειτουργία του νέου σχήματος μπορεί να αρχίσει από τον προσεχή Μάιο, υπό την προϋπόθεση ότι θα πουν «ναι» στη νέα ρύθμιση και οι Θεσμοί.

Επιδότηση τόκων
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιδότηση των τόκων των δανείων για τις  μικρομεσαίες  επιχειρήσεων αναμένεται να ισχύσει για το διάστημα από 1η Ιανουαρίου έως 31 Μαρτίου 2021 και θα ανέρχεται στο 100% αυτών.
Το βασικό κριτήριο σχετικά με τη λήψη της επιδότησης θα είναι η μείωση του τζίρου της επιχείρησης κατά 20 -25% το 2020 σε σχέση με το 2019.
Το νέο μέτρο αναμένεται να ανακοινωθεί επισήμως τις ερχόμενες ημέρες για να ισχύσει αναδρομικά από 1/1/2021