ΚΟΙΝΣΕΠ: Συμπράξεις για προσλήψεις στους δήμους

Τελικά τι είναι οι ΚΟΙΝΣΕΠ‭; ‬Ο πολίτης ακούει να χρησιμοποιείται αυτός ο όρος ολοένα και εντονότερα τα τελευταία δύο χρόνια,‭ ‬συνοδευόμενος είτε με θετικά,‭ ‬είτε με αρνητικά σχόλια. ‭ ‬Οι ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬ή Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις είναι, κατά κύριο κανόνα, συμπράξεις Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων με‭ ‬ιδιώτες ή άλλους φορείς‭ (‬εργαζομένων,‭ ‬συλλόγων κτλ‭)‬,‭ ‬προκειμένου να εκτελέσουν έργο κοινωνικού χαρακτήρα,‭ ‬συχνά χρηματοδοτούμενο από ευρωπαϊκά κονδύλια. Στις περισσότερες δε των περιπτώσεων, η ΚΟΙΝΣΕΠ θα συμπράξει με φορείς του Δημοσίου – μεταξύ των οποίων και οι δήμοι – προκειμένου να προσφέρει ευελιξία κινήσεων,‭ ‬χειρισμών αλλά,‭ ‬πάνω από όλα,‭ ‬προσλήψεων.
Μια σύμπραξη Δημοσίου – ΚΟΙΝΣΕΠ μπορεί να προσλάβει ελεύθερα και εκτός‭ «‬μνημονιακών‭»‬ απαγορεύσεων προσωπικό που θα εκτελέσει το έργο το οποίο έχει αναλάβει,‭ ‬με συμβάσεις διάρκειας όση και ο χρόνος που έχει ανατεθεί για την αποπεράτωση του εν λόγω έργου ή υπηρεσίας και αμοιβής…‭ ‬τόσο,‭ ‬όσο θα οριστεί από την αρχική συμφωνία.‭ ‬Αυτή η‭ «‬συμφωνία‭»‬ είναι συνήθως μια προγραμματική σύμβαση ανάμεσα στο Δημόσιο φορέα και την ΚΟΙΝΣΕΠ στην οποία περιγράφεται το έργο‭ (‬κοινωνικές υπηρεσίες,‭ ‬υπηρεσίες εξυπηρέτησης,‭ ‬περιβαλλοντικές παρεμβάσεις κ.α.‭)‬,‭ ‬η χρηματοδότησή του‭ ‬-‭ ‬δημόσιο χρήμα σε συνδυασμό με κοινοτικούς πόρους‭ ‬-‭ ‬και η διάρκειά του.
Αυτή η απόλυτη ελαστικότητα στους όρους και τη λειτουργία των ΚΟΙΝΣΕΠ είναι και το στοιχείο που κάνει την ύπαρξή τους τόσο αμφιλεγόμενη.
Από τη μία οι υποστηρικτές:‭ ‬οι ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬υποστηρίζουν,‭ ‬συνεισφέρουν στην ανάπτυξη κοινωνικών υπηρεσιών,‭ ‬ενδυναμώνοντας τομείς που έχουν πληγεί με τα μνημόνια,‭ ‬διεκδικώντας με μεγαλύτερη ευχέρεια από το Δημόσιο τομέα ευρωπαϊκά προγράμματα,‭ ‬παράλληλα δημιουργώντας εκατοντάδες θέσεις εργασίας.
Στην αντίπερα οι επικριτές:‭ «‬μέσω των ΚΟΙΝΣΕΠ ελαστικοποιούνται οι σχέσεις εργασίας στο Δημόσιο‭»‬,‭ ‬λένε.‭ ‬Τη δουλειά μόνιμων υπάλληλων κάνουν,‭ ‬πλέον,‭ ‬πιο φθηνοί και αναλώσιμοι συμβασιούχοι.‭ ‬Ο μεγάλος τους φόβος είναι ότι ο ρόλος των ΚΟΙΝΣΕΠ γρήγορα θα ξεφύγει από τα μέχρι τώρα όριά του και θα επεκταθεί σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες,‭ ‬αντικαθιστώντας τον Δημόσιο τομέα με μια‭ «‬σύμπραξη‭ ‬-‭ ‬σύμβαση‭»‬ με ιδιώτες.
Όπως και να έχει,‭ ‬οι ΚΟΙΝΣΕΠ είναι‭ «‬μόδα‭»‬.‭ ‬Ο ίδιος ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκος Μητσοτάκης διαφήμισε τον όρο και τις δυνατότητές του,‭ ‬όταν,‭ ‬από τηλεοπτικού βήματος,‭ ‬πρότεινε στις υπό διαθεσιμότητα‭ ‬-‭ ‬και σύντομα απολυμένες‭ ‬-‭ ‬καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών να φτιάξουν μια ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬προκειμένου να τους αναταθεί ο καθαρισμός του ίδιου Υπουργείου,‭ ‬με τα ίδια χρήματα,‭ ‬αυτή τη φορά όμως,‭ ‬όχι σαν θέση εργασίας στο Δημόσιο,‭ ‬αλλά ως εργολαβία…

‭«‬Μόδα‭»‬ πρωτίστως στους δήμους
Αυτές οι ελαστικές δυνατότητες των ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬που περιγράψαμε πιο πάνω,‭ ‬είναι και ο λόγος για τον οποίο αποτέλεσαν πόλο έλξης κυρίως στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης,‭ ‬οι οποίοι τα τελευταία χρόνια είδαν τις δυνατότητές τους και την αυτονομία τους να πετσοκόβεται από τα μνημόνια.‭ ‬Στους δήμους απαγορεύτηκαν ρητά οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού,‭ ‬μειώθηκαν κάθετα οι θέσεις συμβασιούχων,‭ ‬οι δημοτικές επιχειρήσεις έκλεισαν με τον Καλλικράτη,‭ ‬υπάλληλοι βγήκαν σε διαθεσιμότητα,‭ ‬ακόμα περισσότεροι αναμένεται να τεθούν στην ενδοαυτοδιοικητική κινητικότητα.‭ ‬Με αποδεκατισμένο ανθρώπινο δυναμικό και,‭ ‬παράλληλα,‭ ‬μειωμένες χρηματοδοτήσεις,‭ ‬οι δήμαρχοι είδαν τις ΚΟΙΝΣΕΠ σαν το άγιο δισκοπότηρο,‭ ‬που θα προσφέρει ζωή στις δημοτικές τους υπηρεσίες.‭
Άλλωστε,‭ ‬οι ΚΟΙΝΣΕΠ συστήθηκαν από τον νομοθέτη για την αντιμετώπιση τόσο της αυξανόμενης ανεργίας στη χώρα μας όσο και για την αντιμετώπιση των αναγκών των δήμων σε προσωπικό για τη διατήρηση της λειτουργίας των κοινωνικών τους δομών και την εκπλήρωση του κοινωνικού τους ρόλου στις τοπικές κοινωνίες,‭ ‬δεδομένου ότι και‭  ‬το προσωπικό έχει ελαττωθεί σημαντικά λόγω της διαθεσιμότητας και της πρόωρης συνταξιοδότησης‭ ‬εργαζομένων στους δήμους,‭ ‬αλλά και εκ του γεγονότος ότι οι περιορισμοί‭  ‬στις προσλήψεις δεν επιτρέπουν την κάλυψη κενών οργανικών θέσεων.
Μέσω της συμμετοχής σε τέτοιες επιχειρήσεις μπορούν να διεκδικήσουν κοινοτικούς πόρους,‭ ‬να προσφέρουν υπηρεσίες και πρόνοια στους πολίτες αλλά και να προσλάβουν προσωπικό από τη μεγάλη δεξαμενή των άνεργων ψηφοφόρων τους.
Και αυτή η διάθεση είναι γενική,‭ ‬χωρίς χρώμα και πολιτική φιλοσοφία.‭ ‬Απόδειξη τούτου ότι ΚΟΙΝΣΕΠ έχουν δραστηριοποιηθεί σε δεκάδες δήμους στην Αττική και στην υπόλοιπη χώρα:‭ ‬από τον Δήμο Αμαρουσίου‭ ‬-‭ ‬του νεοδημοκράτη Δημάρχου Γιώργου Πατούλη‭ ‬-‭ ‬μέχρι τη Νέα Ιωνία του αριστερού Ηρακλή Γκότση.‭ ‬Σημειωτέον,‭ ‬οι παρατάξεις της Αριστεράς είναι εκείνα που όσο κανείς καταδικάζουν και απορρίπτουν τη λειτουργία των ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬αρκεί βέβαια να είναι στην αντιπολίτευση…

Χιλιάδες οι αιτήσεις για πρόσληψη
Μια θέση στον ήλιο των ΚΟΙΝΣΕΠ‭ ‬ψάχνουν,‭ ‬όμως,‭ ‬και χιλιάδες εκ των ανέργων.‭ ‬Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Δήμου Νέας Ιωνίας,‭ ‬που προαναφέραμε:‭
Ο Δήμος συνεργάστηκε με ΚΟΙΝΣΕΠ για έργο που πρόσφερε 107 θέσεις εργασίας. Πάνω από‭ ‬500‭ ‬αιτήσεις κατατέθηκαν για αυτές τις θέσεις.‭ ‬107‭ ‬άτομα είτε βρήκαν,‭ ‬είτε θα βρουν δουλειά χάρη σε αυτή την ενέργεια του Δήμου.
Όμως,‭ ‬ταυτόχρονα,‭ ‬ο Δήμος κινδυνεύει να χάσει το αμιγώς δικό του προσωπικό:‭ ‬Θυμίζουμε την περιπέτεια των‭ ‬12‭ ‬συμβασιούχων που βρέθηκαν εκτός Δήμου επειδή απασχολούνταν με ασφαλιστικά μέτρα και οι νέοι νόμοι τους θέτουν στο…‭ ‬σπίτι τους.
Αυτή η αντίθεση,‭ ‬αυτή η…‭ ‬συγκυρία,‭ ‬είναι και η ουσία της αντιμαχίας για την σκοπιμότητα παραγωγής έργου μέσω ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬καβγάς που ουκ ολίγες φορές έχει απασχολήσει συνεδριάσεις δημοτικών συμβουλίων που κλήθηκαν να αποφασίσουν για τη σύσταση μιας τέτοιας επιχείρησης‭ (‬βλέπε σχετικά ρεπορτάζ του Χ-Τύπου και του www.xtypos.gr‭)‬.

Αντίθετη η ΠΟΕ‭ ‬-‭ ‬ΟΤΑ
Για τους παραπάνω λόγους η Ομοσπονδία των εργαζόμενων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση,‭ ‬ΠΟΕ‭ ‬-‭ ‬ΟΤΑ,‭ ‬πάγια δηλώνει αντίθετη στη λειτουργία των‭ ‬επίμαχων επιχειρήσεων.‭ ‬Στην τελευταία της,‭ ‬σχετική,‭ ‬ανακοίνωση,‭ ‬αναφέρει:
‭«‬Υπηρετούνται ξεκάθαρα οι στόχοι της μνημονιακής πολιτικής,‭ ‬που διακαώς επιθυμεί ένα νέο τοπίο στην διαμόρφωση των εργασιακών σχέσεων.‭ ‬Ένα μοντέλο όπου τον πρώτο λόγο θα έχουν εργασιακές σχέσης υποδούλωσης και εξαθλίωσης,‭ ‬όπως οι ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬τα πεντάμηνα,‭ ‬οι ΜΚΟ,‭ ‬η ενοικιαζόμενη εργασία,‭ ‬με ελάχιστες αμοιβές,‭ ‬χωρίς συλλογικές συμβάσεις,‭ ‬όρους εργασίας και δικαιώματα.‭ ‬Ένα καθεστώς εργασιακής ζούγκλας‭!!!
Η αλήθεια είναι πως οι δήμοι επιθυμούν και κόπτονται για την βιωσιμότητα των Κοινωνικών Δομών,‭ ‬ενταγμένες όμως σε νέο σύστημα πλήρης αδιαφάνειας και συναλλαγής όταν και οι‭ «‬πέτρες‭»‬ γνωρίζουν πως οι ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬όπου αυτές ιδρύονται και λειτουργούν,‭ ‬γίνεται με τις ευλογίες αν όχι κατ‭’‬ εντολή των αιρετών.
Ως εδώ‭!!! ‬Καμία Κοινωνική Δομή σε ιδιώτες.‭ ‬Πρόσληψη μόνιμου προσωπικού και επαρκής χρηματοδότηση προκειμένου να διασφαλιστεί η λειτουργία των Κοινωνικών Δομών και οι Δημότες σε μια εποχή εξαθλίωσης και μιζέριας‭!!!»‬.

Η‭ «‬βόμβα‭»‬ του Λ.‭ ‬Ρακιντζή:‭ «‬Κίνδυνος διαφθοράς στις ΚΟΙΝΣΕΠ‭»
Πάνω στην πολιτική διαμάχη για τον σκοπό της λειτουργίας των ΚΟΙΝΣΕΠ ήρθε να πέσει σαν βόμβα η δήλωση του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρου Ρακιντζή και να σκάσει στα θεμέλια των όποιων τέτοιων επιχειρήσεων.‭ ‬Ούτε λίγο,‭ ‬ούτε πολύ,‭ ‬ο κ.‭ ‬Ρακιντζής εξέφρασε φόβους ότι οι ΚΟΙΝΣΕΠ θα εξελιχθούν στο επόμενο άνδρο της διαφθοράς για την Τοπική Αυτοδιοίκηση:
‭«‬Οι δήμοι βρήκαν μια νέα φάμπρικα,‭ ‬με καινούργιες ΜΚΟ,‭ ‬που παρέχουν υπηρεσία στους δήμους και‭ “‬ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια‭”»‬ τονίζει χαρακτηριστικά,‭ ‬και συμπληρώνει:
‭«‬Το περασμένο διάστημα έγιναν‭ ‬11‭ ‬τέτοιες ΚΟΙΝΣΕΠ σε συγκεκριμένο δήμο.‭ ‬Υπάρχει κίνδυνος να γίνουν οι νέες ΜΚΟ και εστίες διαφθοράς,‭ ‬ταυτόχρονα‭»‬.

Φωνές και από την αγορά
Δεν είναι μόνο,‭ ‬όμως,‭ ‬εργαζόμενοι και πολιτικές παρατάξεις που παίρνουν θέση κατά των ΚΟΙΝΣΕΠ.‭ ‬Φωνές ακούγονται και από την αγορά,‭ ‬από τους ιδιώτες επαγγελματίες,‭ ‬δηλαδή,‭ ‬που βλέπουν δουλειές που θα μπορούσαν να πάρουν αυτοί,‭ ‬μέσω διαγωνισμών,‭ ‬από τους ΟΤΑ να ανατίθενται απευθείας στις οικίες ΚΟΙΝΣΕΠ.‭ ‬Πρόσφατα,‭ ‬και με αφορμή σχετική προσφυγή κατά της ΚΟΙΝΣΕΠ που σύστησε ο Δήμος Μεταμόρφωσης.‭ ‬το‭ ‬7ο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε μη νόμιμη η συμμετοχή των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων σε προγραμματικές συμβάσεις για εκτέλεση‭ ‬έργων ανάπτυξης και για την παροχή υπηρεσιών,‭ ‬με σκεπτικό ότι παραβιάζονται οι αρχές περί υγιούς ανταγωνισμού στις δημόσιες συμβάσεις.‭ ‬Στην ουσία δεν επιτρέπει την υπογραφή‭  ‬προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των δήμων και των ΚΟΙΝΣΕΠ,‭ ‬διότι φαλκιδεύει τους όρους της Συνθήκης της Λισσαβώνας.
Εκκρεμεί προσφυγή κατά της απόφασης του‭ ‬7ου Τμήματος στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου:‭ ‬η υπόθεση εκδικάστηκε,‭ ‬με παρέμβαση μάλιστα της ΚΕΔΕ υπέρ της ακύρωσης της επίμαχης απόφασης,‭ ‬όμως η απόφαση,‭ ‬μέχρι και την στιγμή που συντασσόταν αυτό το κείμενο,‭ ‬δεν είχε ακόμα εκδοθεί.‭