Ελβετικό φράγκo: Ποιες λύσεις είναι στα σκαριά

Με κομμένη την ανάσα παρακολουθούν οι δανειολήπτες με ελβετικό φράγκο και αναμένουν από την κυβέρνηση πρωτοβουλία η οποία θα δώσει λύση στον εφιάλτη που βιώνουν για πάνω από μια δεκαετία.

Η συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών υφίστανται τις δραματικές συνέπειες της αλλαγής στην ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου, αλλά και της αύξησης των επιτοκίων.
Το αποτέλεσμα είναι, να πληρώσουν υψηλότερους τόκους, να καλούνται να επιστρέψουν πολύ μεγαλύτερο κεφάλαιο από αυτό που έλαβαν και τα δάνειά τους να έχουν μπει στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων.
Όλα ξεκίνησαν την περίοδο 2006-2008, όταν πολλοί δανειολήπτες  στράφηκαν σε δάνεια σε ελβετικό φράγκο για να εκμεταλλευτούν την τότε ευνοϊκή ισοτιμία (1 ευρώ = 1,6 CHF).
Ωστόσο, από το 2009 και κυρίως μετά το 2015, η ισοτιμία ανατράπηκε – σχεδόν στο 1 προς 1-, με αποτέλεσμα οι δανειολήπτες αυτής της κατηγορίας να μην μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους.
Στην ουσία δηλαδή, χρειάζονταν και χρειάζονται πολύ περισσότερα ευρώ για να καλύψουν τις δόσεις τους, ενώ αυξανόταν και η συνολική οφειλή σε ευρώ, παρότι σε φράγκα, μειώνονταν με το πέρασμα του χρόνου.
Οι μεν δανειολήπτες έχουν βρεθεί με ένα υπέρογκο χρέος από το συναλλαγματικό ρίσκο του δανείου, με το ελβετικό φράγκο να έχει ανατιμηθεί περί το 60% έναντι του ευρώ από τη χρονική περίοδο που δόθηκαν αυτά τα δάνεια, κυρίως μεταξύ των ετών 2006-2009.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, θα πρέπει να δει κανείς τι συμβαίνει με ένα δάνειο 150.000 φράγκων, το οποίο το 2007 ισοδυναμούσε με 93.750 ευρώ.

Σήμερα, με την ισοτιμία στο 1:1:

– το ίδιο ποσό αντιστοιχεί σε 150.000 ευρώ, γεγονός που οδηγεί σε μια αύξηση της οφειλής κατά 60%

-πολλοί δανειολήπτες οφείλουν έως και 70% περισσότερο από το αρχικό κεφάλαιο που έλαβαν.

Δικηγόροι που ασχολούνται με τέτοιες υποθέσεις, τονίζουν ότι η μεγάλη πλειονότητα αυτής της κατηγορίας των δανειοληπτών δεν διέθεταν την εμπειρία για το μέγεθος του κινδύνου που αντιμετωπίζουν.
Σημειώνουν επίσης, ότι δεν ενημερώθηκαν εγκαίρως από τις τράπεζες, οι οποίες δεν προχώρησαν και σε αντασφάλιση κινδύνου ως όφειλαν και υπογραμμίζουν την ανάγκη να δοθεί άμεση λύση.

Άνοιξε η συζήτηση
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, τονίζουν ότι η συζήτηση έχει ανοίξει και επισημαίνουν ότι αναζητείται η βέλτιστη δυνατή λύση σε ένα πρόβλημα που έχει βαθιές ρίζες.
Στο πλαίσιο αυτό, το οικονομικό επιτελείο, υπό τον Κ. Πιερρακάκη, 
βρίσκεται σε στενή συνεννόηση με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, την Τράπεζα της Ελλάδος και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Στόχος του διαλόγου που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, είναι η χάραξη ενός σχεδίου το οποίο δεν θα προκαλέσει αντιδράσεις από την πλευρά ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής (SSM).
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες έχουν εισηγηθεί ρύθμιση όπου η ζημιά θα κατανέμεται αναλογικά ανάμεσα στον δανειολήπτη και την τράπεζα, με βάση νέους όρους εξυπηρέτησης.
Το μόνο βέβαιο στην παρούσα φάση είναι ότι οι τεχνικές λεπτομέρειες αυτής της πρότασης παραμένουν υπό διαμόρφωση, γεγονός που καθιστά σαφές ότι όλα είναι ακόμη ανοικτά.
Ο υπουργός Οικονομικών συναντήθηκε πρόσφατα με τους διευθύνοντες συμβούλους των εταιρειών διαχείρισης, παρουσία της υποδιοικήτριας της Τράπεζας της Ελλάδος Χριστίνας Παπακωνσταντίνου.
Ωστόσο, όλες οι πλευρές, κράτησαν κλειστά τα χαρτιά τους, κάτι που σημαίνει, ότι οι αποφάσεις δεν έχουν ακόμη «κλειδώσει» και ότι θα ανακοινωθούν από τον ίδιο τον κ. Πιερρακάκη.

Βελτίωση νομοθεσίας
Όσοι γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις, λένε με νόημα ότι ζητούμενο είναι να υπάρξουν βελτιώσεις στο νομοθετικό πλαίσιο για τα δάνεια με ελβετικό φράγκο με ισορροπημένο τρόπο.
Σύμφωνα με πληροφορίες η λύση που αναζητείται προβλέπει μια ειδική ρύθμιση η οποία θα είναι στο πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού, προκειμένου να περιλάβει και τα συγκεκριμένα δάνεια.

Πηγές του υπουργείου Οικονομικών, διαβεβαιώνουν ότι:

– η λύση που θα ανακοινωθεί θα λαμβάνει υπόψη και το δημόσιο συμφέρον

-θα ξεμπλοκάρουν σημαντικά εμπόδια, τα οποία συντηρούν τη «μαύρη τρύπα» του ιδιωτικού χρέους.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση επείγεται να δώσει μία λύση για τους δανειολήπτες με ελβετικό φράγκο, παρά την τελευταία απόφαση του Αρείου Πάγου σε βάρος τους.
Κι αυτό γιατί, οι δανειολήπτες σκέφτονται να προσφύγουν ακόμη και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, ώστε να βρουν το δίκιο τους.

Ανεξέλεγκτες διαστάσεις
Δικηγόροι, εξηγούν ότι το πρόβλημα μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, ανοίγοντας ζήτημα έστω και για μικρό ποσό των εγγυήσεων του “Ηρακλή” σε βάρος του Δημοσίου.

Σύμφωνα με στοιχεία της Mediobanca:

-η Eurobank έχει δάνεια σε ελβετικό φράγκο αξίας 1,88 δισ. ευρώ,

-η Πειραιώς δάνεια αξίας 600 εκατ. ευρώ,

-η Εθνική Τράπεζα δάνεια αξίας 211 εκατ. ευρώ και

-η Alpha Bank δάνεια αξίας 154 εκατ. ευρώ

Σε κάθε περίπτωση, ο μεγάλος φόβος δεν είναι άλλος από το να ανοίξει μια νέα πληγή στα κόκκινα δάνεια, για ένα σύνολο δανείων που υπολογίζεται να έχει αξία 2,85 δισ. για όλες τις συστημικές τράπεζες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περισσότερα από τα 70.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο εξυπηρετούνται με δυσκολία από τους δανειολήπτες, με ρυθμίσεις που κάνουν οι ίδιες οι τράπεζες.
Τα πιστωτικά ιδρύματα πάντως δεν θέλουν να μετατραπούν τα δάνεια αυτά σε μη εξυπηρετούμενα, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα έστελνε το μήνυμα ότι επιστρέφουν στα δύσκολα χρόνια των μνημονίων.

Άτυπο μπρα ντε φερ
Τα έως τώρα δεδομένα δείχνουν ότι διαμορφώνεται ένα άτυπο μπρα ντε φερ ανάμεσα στο δημόσιο και τις τράπεζες, με θεατές τους δανειολήπτες με ελβετικό φράγκο.
Τα πιστωτικά ιδρύματα θέλουν λύση προς όφελος των μετόχων τους και δεν θέλουν να «γράψουν» νέες ζημιές στα χαρτοφυλάκια τους, κάτι που μπορεί να γίνει εάν μετατραπούν σε μη εξυπηρετούμενα.
Το δημόσιο δεν θέλει να καταπέσουν οι εγγυήσεις του “Ηρακλή”, ενώ στην περίπτωση που χάσει υπόθεση σε βάρος των δανειοληπτών, μπορεί να επιβαρυνθεί περαιτέρω.
Οι δανειολήπτες, από την πλευρά τους είναι σαφές ότι έχουν επιβαρυνθεί με υπέρογκο κόστος και επικαλούνται τις δικαστικές αποφάσεις υπέρ των δανειοληπτών σε όλη την Ευρώπη.

Η Ευρώπη
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε Γαλλία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Κύπρο δεκάδες χιλιάδες ήταν οι δανειολήπτες που δικαιώθηκαν και το ίδιο αναμένουν και οι δανειολήπτες στην Ελλάδα.
Το σκεπτικό που ακυρώνει τα παλαιά δάνειο έχει ως βάση του το γεγονός ότι η συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών δεν είχαν ενημερωθεί πλήρως για τους σοβαρούς κινδύνους από δάνειο σε άλλο νόμισμα. Η λύση που προκρίθηκε με βάση δικαστικές αποφάσεις έχει ως βάση της, τη μετατροπή των δανείων σε ευρώ, με ισοτιμία της ημερομηνίας εκταμίευσης του δανείου.

Βιώσιμη λύση
Η λύση που θα προκριθεί από την κυβέρνηση πιθανότατα έως τα τέλη Ιουνίου, εξαρτάται από το ποσοστό αυτών των δανείων που θα εξακολουθούσε να βρίσκεται εντός των εξυπηρετούμενων δανείων”.
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών, τονίζουν ότι η λύση θα πρέπει να είναι δίκαια και σε κάθε περίπτωση να στηρίζεται στη νομολογία που έχει διαμορφωθεί σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Εξηγούν επίσης, ότι πρέπει να διασφαλίζει τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, προκειμένου να μη δημιουργηθεί μια νέα γενιά «μπαταχτσήδων» δανειοληπτών.
Με αυτά τα δεδομένα, η λύση, θα πρέπει να είναι βιώσιμη για τους δανειολήπτες, ανεξαρτήτως αν εξυπηρετούν ακόμη τις οφειλές τους ή έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με μέτρα αναγκαστικής είσπραξης.

Οι λύσεις που εξετάζονται είναι οι εξής:

Α. Να μετατραπούν τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο σε ευρώ, αλλά το δίλημμα βρίσκεται στην ισοτιμία μετατροπής.

Β. Να ενταχθούν τα δάνεια με ελβετικό φράγκο στον συμβιβασμό και να γίνει ρύθμισή τους με ευνοϊκούς όρους.

Με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις, περίπου το 80% των 10.000 κόκκινων δανείων σε ελβετικό φράγκο μπορούν να ενταχθούν σε ρύθμιση του εξωδικαστικού.
O εξωδικαστικός μηχανισμός προσφέρει «κούρεμα» της οφειλής και ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό δόσεων αποπληρωμής που για τα στεγαστικά δάνεια μπορούν να φτάσουν ακόμη και τις 420.
Αυτό σημαίνει ότι το δάνειο να μπορεί να εξοφληθεί με μικρότερη δόση τα επόμενα 20 χρόνια.
Με την υιοθέτηση της νέας πρότασης θεωρείται ότι θα μπορούν να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρει ο μηχανισμός ακόμα περισσότεροι οφειλέτες.

Ο Σύλλογος
Πάντως, ο σύλλογος των δανειοληπτών αυτών των δανείων δεν βλέπει θετικά αυτή τη λύση, λόγω του ότι όποιος υπαχθεί στον εξωδικαστικό συμβιβασμό υποχρεώνεται να παραιτηθεί από ένδικα μέσα.
Τα μέλη του Συλλόγου, τονίζουν ότι λύση τύπου εξωδικαστικού μηχανισμού, θα μετατρέψει τα δάνεια αυτά σε ευρώ με τη σημερινή δυσμενή ισοτιμία.
Κατά συνέπεια, όπως υπογραμμίζουν, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν δικαστικά μια πιο ευνοϊκή μεταχείριση και θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε αδιέξοδο.
Ο Σύλλογος επικαλείται δύο συλλογικές αγωγές, οι οποίες εκκρεμούν και εξηγεί ότι η προσφυγή στον εξωδικαστικό, θα «τελειώσει» τη νομική τους αξίωση, καθώς θα αλλάξει το καθεστώς των δανείων.
Η βασική απαίτηση των μελών του Συλλόγου από την κυβέρνηση είναι να νομοθετήσει την επιστροφή των δανείων τους, στην αρχική ισοτιμία της ημερομηνίας εκταμίευσης.
Όπως τονίζουν η επιστροφή στην εποχή που το ευρώ αντιστοιχούσε σε 1,5 ή 1,6 ελβετικά φράγκα, θα βάλει οριστικό τέλος στην αδικία που βιώνουν εδώ και περίπου δύο δεκαετίες.

Μείωση δόσεων
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πρόταση του ΠΑΣΟΚ, το οποίο ζητάει βιώσιμη λύση για τους δανειολήπτες με ελβετικό φράγκο, καθώς απειλούνται με απώλεια της πρώτης κατοικίας τους.
Η λύση που προτείνει προβλέπει κατανομή του συναλλαγματικού κινδύνου μεταξύ δανειολήπτη (1/3) και πιστωτικού ιδρύματος (2/3) από την αλλαγή της ισοτιμίας ευρώ-ελβετικού φράγκου.
Ζητάει επίσης, αναδρομική εφαρμογή της κατανομής αυτής από τη στιγμή της υπέρβασης της ισοτιμίας στο 1,4, ώστε οι δόσεις των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο να μειωθούν κατά 40%.
Επίσης, σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ, το τελικό ποσό είναι 15% μεγαλύτερο σε σχέση με το αν ελάμβαναν το ίδιο ποσό δανείου σε ευρώ (για όσους βιαστούν να μιλήσουν για ‘’ευχάριστη’’ πολιτική πρόταση.