Άγγελος Κυριακόπουλος: Ο ηθοποιός των πολλαπλών μεταμορφώσεων

«Από τον Σαίξπηρ στον Μόγλη: ένα ταξίδι με στάσεις σε όλα τα θεατρικά σύμπαντα»

Με μια διαδρομή που περιλαμβάνει από τον δραματικό Σαίξπηρ και τις μουσικές βιογραφίες μέχρι το παιδικό θέατρο και την θεατροπαιδαγωγία, ο ηθοποιός μάς μιλά για την καλλιτεχνική του εξέλιξη μέσα από διαφορετικούς ρόλους και κουλτούρες. Με αφορμή τη συμμετοχή του στον «Μόγλη», όπου υποδύεται δύο αντιθετικούς χαρακτήρες, μοιράζεται σκέψεις για την τέχνη της υποκριτικής, τη δύναμη του θεάτρου για παιδιά και τις εμπειρίες ζωής που κουβαλά από τα χρόνια στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ένας διάλογος γεμάτος ενέργεια, χιούμορ και ειλικρίνεια.

Υποδύεσαι δύο διαφορετικούς ρόλους στον «Μόγλη», τον Ακέλα και τον Μπουλντέο. Πώς προσεγγίζεις τόσο αντιθετικούς χαρακτήρες;

Είναι πάντα μια ωραία πρόκληση για τον ηθοποιό να αναλαμβάνει διαφορετικούς ρόλους στην ίδια παράσταση, αλλά και επικίνδυνη. Παραμονεύει πάντοτε η παγίδα να το παρακάνεις στην προσπάθεια να διαφοροποιήσεις τους ρόλους και να καταλήξεις σε περιγραφές του ρόλου. Προσωπικά τους αντιμετωπίζω σαν τον ίδιο άνθρωπο σε διαφορετική κατάσταση ή συνθήκες. Μεγαλωμένο σε άλλο περιβάλλον για παράδειγμα.

Τι σε ενθουσίασε περισσότερο όταν έμαθες ότι θα συμμετάσχεις στη συγκεκριμένη παιδική παράσταση;

Η κλασική ιστορία του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ που μιλάει για την αιώνια επεμβατικότητα του ανθρώπου στην ισορροπία της φύσης νομίζω είναι αυτό που μίλησε κατευθείαν μέσα μου. Έχω μια πολύ ιδιαίτερη σχέση και ευαισθητοποίηση με το ζήτημα. Εάν μια παράσταση δεν πρόκειται να πει κάτι που αφορά, κάτι που θα θέσει ερωτήματα και θα προβληματίσει, ποιό το νόημα.

Πώς νιώθεις που επιστρέφεις στο παιδικό θέατρο μετά από άλλες πιο δραματικές ή μουσικές παραστάσεις;

Χαίρομαι που θα ξανανιώσω την ασύγκριτη ενέργεια που δίνουν κάθε φορά οι μικροί θεατές! Οι ηθοποιοί σπανίως προβληματιζόμαστε για το τι είδος θεάτρου θα κάνουμε μετά. Σημασία έχει το όποιο είδος να γίνεται σωστά και από ανθρώπους με όραμα, που θέλουν – και έχουν αν θες, κάτι να πουν! Αυτό με απασχολεί πάντα: θα μπορέσει η εκάστοτε δουλειά να με πάει παρακάτω σε αυτό το ταξίδι που έχω διαλέξει; Θα μου μάθει κάτι καινούριο;

Έχεις συμμετάσχει σε μουσικές παραστάσεις όπως η «Σοφία Βέμπο, Μια ζωή Ελλάδα» και «Ένα αγόρι που μιλούσε με τα πουλιά». Πόσο διαφορετική είναι η προσέγγισή σου όταν ο χαρακτήρας βασίζεται σε υπαρκτό πρόσωπο;

Η μεγάλη διαφορά είναι πως όταν πρόκειται για αληθινά πρόσωπα, δεν μπορείς να προσθέσεις τόσα πολλά στοιχεία της φαντασίας σου στον χαρακτήρα. Πρέπει να τηρήσεις και να τιμήσεις την αλήθεια, όχι μόνο της προσωπικότητας, αλλά και της Εποχής. Κάνοντας τον χειμώνα τον Τζώρτζη Βέμπο και πέρυσι τον έφηβο Σταύρο Κουγιουμτζή είχα τέτοιους περιορισμούς αλλά και πάλι πρέπει να γεμίσει ο ηθοποιός τα κενά που δεν γνωρίζουμε. Τα δημόσια πρόσωπα έχουν πάντοτε και πτυχές που δεν γνώρισε το ευρύ κοινό και αυτές καλείσαι να ζωντανέψεις επίσης. Η διαφορά είναι πολύ λεπτή.

Πώς είναι να παίζεις ρόλους που συνδυάζουν μουσική και υποκριτική; Είναι κάτι που σε ελκύει περισσότερο από καθαρά δραματικούς ρόλους;

Όχι δεν με ελκύει περισσότερο το ένα ή το άλλο. Απλώς επειδή το τραγούδι είναι μεγάλη αγάπη για μένα, εάν συνδυάζεται με την υποκριτική, η χαρά είναι διπλή!

Πώς σε επηρέασε καλλιτεχνικά και προσωπικά η δεκαετία που έζησες και εργάστηκες στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα;

Τα χρόνια αυτά, που δεν ήταν λίγα -σχεδόν μια δεκαετία- ήταν μια εποχή συσσωρευμένων εμπειριών ζωής που αδιαμφισβήτητα έχουν αφήσει τεράστιο αποτύπωμα σε αυτό που είμαι σήμερα. Μπήκα και βγήκα ένας άλλος άνθρωπος θα έλεγα. Ο ίδιος μάλλον , αλλά με πολλά παραπάνω εξαρτήματα. Εφόδια! Γνώρισα τον Κόσμο, εντελώς άλλες κουλτούρες και στάσεις ζωής, είδα παραστάσεις όσο μπορούσα και συμμετείχα σε art workshops με κάθε ευκαιρία. Η υποκριτική και η εμπειρία ζωής είναι δύο πράγματα αλληλένδετα. Συστήνω ανεπιφύλακτα σε όποιον έχει την ευκαιρία να ζήσει έστω ένα διάστημα στο εξωτερικό, έξω από αυτό που λέμε comfort zone του καθενός, να το κάνει χωρίς δεύτερη σκέψη. Μόνο να σε εξελίξει μπορεί μια τέτοια εμπειρία.

Υπάρχει κάτι από τις κουλτούρες που γνώρισες εκεί που ενσωματώνεις σήμερα στο παίξιμό σου ή στη σκηνική σου παρουσία;

Φυσικά! Να, στον Μόγλη για παράδειγμα, καλούμαι να ενσαρκώσω και έναν κυνηγό από την Ινδία. Έναν σκοτεινό χαρακτήρα. Αλλιώς είναι ο Έλληνας “κακός” και αλλιώς ο Ινδός! Χαχα αστειεύομαι, αλλά σίγουρα οι εικόνες που κρατάμε μέσα μας είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τον ηθοποιό.

Έχεις έντονη δραστηριότητα στον χώρο του θεάτρου για παιδιά και της θεατροπαιδαγωγίας. Τι σε συνδέει με το παιδικό κοινό;

Η σχέση με τα παιδιά είναι κάτι που δεν κυνήγησα ποτέ, μάλλον το αντίθετο! Σαν να μου επιβλήθηκε από μόνη της! Συγκυριακά δηλαδή, ενώ ήταν κάτι που σε πιο νεαρή ηλικία το φοβόμουν και το απέφευγα, αργότερα βρέθηκα επανειλημμένα σε δουλειές που είχαν να κάνουν με το παιδί και ανακάλυψα πως έχω μια ευκολία στην επικοινωνία μαζί τους. Ανακάλυψα ότι μπορούσα να κάνω τα παιδιά να ακούνε αυτό που έχω να τους πω. Είναι το Α και το Ω στο να λειτουργήσεις με τα παιδιά. Εάν δεν κρατάς αμείωτο το ενδιαφέρον τους, δεν θα καθίσουν μαζί σου λεπτό ούτε από ευγένεια, ούτε από καθήκον, ούτε από φόβο, ούτε από τίποτα. Ακόμα και όταν παίζω σε παραστάσεις για παιδιά, έχω πάντα μια άλλη συνεννόηση μαζί τους ,ένα “κλείσιμο” του ματιού , κάτι σαν μυστικό διάλογο που δεν καταλαβαίνουν οι μεγάλοι. Τα παιδιά είναι δυνητικά οι μεταβολείς της Ιστορίας και επίσης δεν έχουν μπει ακόμα στα “κουτάκια” του ενήλικου κόσμου. Εκεί νομίζω βρίσκω το σημείο επαφής μαζί τους. Αποφεύγω και εγώ έντονα αυτά τα “κουτάκια” και εξακολουθώ να ονειρεύομαι πως θα αλλάξω τον κόσμο.

Ποια ήταν η πιο δυνατή στιγμή σου ως θεατροπαιδαγωγός στο ΚΘΒΕ ή στην Κιβωτό;

Κάθε μέρα με τα παιδιά είναι δυνατή, πάντα θα ακουστεί κάτι που θα σε εκπλήξει ή κάτι που δεν θα πήγαινε το μυαλό ενός μεγάλου. Η απόδοση ενός Αριστοφάνη μέσα από την παιδική απλότητα είναι ένας εκρηκτικός συνδυασμός από μόνος του ας πούμε. Η κατασκευή κοστουμιών και σκηνικών από τα πιο τρελά υλικά είναι μια πολύ δυνατή και απελευθερωτική εμπειρία. Η επίσκεψη σε ένα δάσος ή ο διαδραστικός διάλογος για περιβαλλοντικά ζητήματα μέσα από την καθαρή ματιά των παιδιών είναι δυνατές στιγμές από μόνες τους!

Από τον Λύσανδρο στον Σαίξπηρ μέχρι τον Έλβις και τον Φρανκ Σινάτρα – πόσο εύκολο είναι να μεταπηδάς από δραματικό σε μουσικό και παιδικό θέατρο;

Η μετάβαση αυτή δεν είναι κάτι εύκολο. Θα ήταν ψέμα να πω το αντίθετο. Όσο πιο πολύ κάνεις διαφορετικά πράγματα στο θέατρο και πειραματίζεσαι όμως, τόσο μεγαλύτερη ευκολία αποκτάς. Χρειάζεσαι κάποιο χρόνο να τοποθετηθείς εκ νέου στη σκηνή. Η σωματική μνήμη σου φέρνει καμιά φορά πράγματα που δεν ταιριάζουν στο νέο ζητούμενο. Πρέπει να ξανασκεφτείς ένα σωρό πράγματα, να αποφασίσεις ποια εργαλεία θα βγάλεις αυτή τη φορά από το βαλιτσάκι σου.

Ποιον ρόλο από όσους έχεις ερμηνεύσει ως τώρα θεωρείς σταθμό για την εξέλιξή σου ως ηθοποιός;

Δεν μπορώ να τους ξεχωρίσω. Κάθε ρόλος ήταν σταθμός για την δεδομένη στιγμή και κάθε ρόλος όταν τελειώνει είναι ένα τρένο από το οποίο έχεις κατέβει. Δεν στέκεσαι εκεί, πρέπει να πάρεις το επόμενο τρένο, όσο ωραίο και αν ήταν το προηγούμενο ταξίδι. Πάντα θέλεις ο επόμενος σταθμός να είναι καλύτερος.

Πώς συνδέονται η εμπειρία σου ως μέλος πληρώματος καμπίνας με την υποκριτική; Σε βοήθησε στο να κατανοείς καλύτερα τους ανθρώπους;

Η υποκριτική είναι ξεκάθαρα κατανόηση. Καταστάσεων ,ανθρώπων κλπ. Θυμάμαι ένας δάσκαλος που μας έλεγε: “Παρατηρήστε! Βγείτε έξω και παρατηρήστε τους ανθρώπους όσο πιο λεπτομερώς μπορείτε! Αυτό είναι αρκετό!” Το να συνοδεύω κάθε φορά 500 άτομα όλων των εθνικοτήτων από την μια άκρη της γης στην άλλη για ατελείωτες ώρες και με μια ομάδα 25 συναδέλφων πάλι διαφορετικών εθνικοτήτων, με τους οποίους γινόσουν αυτόματα μια γροθιά και μετά μπορεί να μην τους ξαναέβλεπες ποτέ, είναι μια ασύλληπτη και εντελώς παρανοϊκή κατάσταση που μόνο όσοι την ζήσαμε μπορούμε να την καταλάβουμε. Όταν αυτό το κάνεις για δέκα χρόνια, μετά αποκτάς μια μοναδική ικανότητα σκιαγράφησης των άλλων μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά διάδρασης. Το αν με κάνει καλύτερο ηθοποιό δεν το γνωρίζω, αλλά σίγουρα με κάνει χειρότερο άνθρωπο! Χαχαχα

Έχεις ζήσει μια ζωή με αρκετές μετακινήσεις, ταξίδια και παραστάσεις. Πού αισθάνεσαι πλέον το «σπίτι» σου;

Πουθενά! Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει “σπίτι” και αυτό είναι ένα σοκ που βιώνει. Ένα είδος τραύματος. Νιώθουμε παντού σαν το σπίτι μας αλλά και πουθενά. Αλλάζουμε δουλειές, πόλεις, οικονομική κατάσταση πλέον με μεγάλη συχνότητα. Σπίτι μου προσωπικά είναι πλέον εκεί που είναι οι άνθρωποι μου, αυτοί με τους οποίους νιώθω την μεγαλύτερη οικειότητα.

Υπάρχει κάποιος προσωπικός στόχος ή όνειρο που θα ήθελες να υλοποιήσεις τα επόμενα χρόνια στον χώρο του θεάτρου;

Όνειρα πολλά και αμέτρητα. Μεγάλα και μικρά. Στόχος όμως σε αυτή τη φάση να μπορώ σε κάθε νέα δουλειά να νιώθω περήφανος που είμαι μέρος της, να νιώθω πως έχω κάτι να πω στον κόσμο που μας βλέπει και σε κάθε μέρα παράστασης να θέλω να ξαναζώ την ιστορία από την αρχή;