Αναθεώρηση Συντάγματος: Πρωτοβουλίες Μητσοτάκη με φόντο το δημόσιο και τα μη κρατικά πανεπιστήμια

Συνταγματική πρωτοβουλία με ευρύτερο πολιτικό αποτύπωμα επιχειρεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με αιχμή του δόρατος την κατάργηση της μονιμότητας στο Δημόσιο και την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων.

Αφορμή στάθηκε πρόσφατη δημοσκόπηση της Marc που έδειξε κοινωνική συναίνεση σε επίμαχες συνταγματικές τομές. Ο πρωθυπουργός επιδιώκει να αξιοποιήσει τη δυναμική αυτή, μετατρέποντας την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση σε βασικό άξονα πολιτικής αντιπαράθεσης, ιδιαίτερα με το ΠΑΣΟΚ.

Η κυβέρνηση σχεδιάζει να ξεκινήσει τη διαδικασία της αναθεώρησης στα τέλη του 2025, ώστε το 2026 να ξεκινήσει η ουσιαστική συζήτηση. Δεδομένου ότι η παρούσα Βουλή είναι προαναθεωρητική, καθοριστικός θα είναι ο αριθμός των 180 ψήφων για να καταστεί κάποιο άρθρο αναθεωρητέο. Έτσι, θα απαιτηθούν διακομματικές συγκλίσεις, με πιθανότερο σενάριο τη συνεργασία Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ.

Εντός του φθινοπώρου αναμένεται να αποφασιστεί το πρόσωπο που θα συντονίσει τη διαδικασία για λογαριασμό της Ν.Δ., ενώ ήδη ενεργό ρόλο παίζουν κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, όπως οι Στ. Κουτνατζής, Γ. Γεραπετρίτης και Π. Μαρινάκης.

Οι βασικοί άξονες της αναθεώρησης

Η ατζέντα της κυβέρνησης περιλαμβάνει:

• Άρση μονιμότητας στο Δημόσιο (άρθρο 103): Στόχος είναι να καλύπτει και υφιστάμενους υπαλλήλους, με σκοπό την ενίσχυση της αξιολόγησης και την ταχύτερη απομάκρυνση ανεπαρκών στελεχών.

• Ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων (άρθρο 16): Ο Μητσοτάκης έχει καλέσει το ΠΑΣΟΚ να πάρει θέση, εφόσον η συναίνεση της Αριστεράς θεωρείται απίθανη.

• Περιορισμός εμπλοκής της Βουλής σε διώξεις πολιτικών (άρθρο 86): Επιδίωξη είναι η ενίσχυση του ρόλου της Δικαιοσύνης.

• Αλλαγές στην εκλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης (άρθρο 90) και στην προστασία του περιβάλλοντος (άρθρο 24).

• Τροποποίηση του τρόπου εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας (άρθρο 30): Ο πρωθυπουργός προτείνει μία και μοναδική εξαετή θητεία.

• Συνταγματική καθιέρωση της επιστολικής ψήφου (άρθρο 51): Η κυβέρνηση στοχεύει στην επέκταση της εφαρμογής της και στις εθνικές εκλογές.

Πολιτικό παρασκήνιο και στρατηγικές κινήσεις

Η κυβέρνηση προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει τη στήριξη που αποτυπώνεται σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις και να αλλάξει την ατζέντα, απομακρυνόμενη από ζητήματα που ευνοούν την αντιπολίτευση, όπως το δυστύχημα στα Τέμπη.

Ο πρωθυπουργός, απευθυνόμενος και στο κέντρο, προσπαθεί να πιέσει το ΠΑΣΟΚ σε ζητήματα που φέρνουν αντιδράσεις αλλά έχουν κοινωνικό έρεισμα, όπως η μονιμότητα. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση επενδύει και στην εσωτερική μεταρρύθμιση του Δημοσίου με εργαλεία όπως το μπόνους παραγωγικότητας και τον εκσυγχρονισμό των Πειθαρχικών Συμβουλίων.

Με την προοπτική των αλλαγών στο Σύνταγμα, ο Μητσοτάκης φιλοδοξεί να επαναφέρει τη Ν.Δ. στο προσκήνιο με σαφή ιδεολογικά χαρακτηριστικά και μεταρρυθμιστικό πρόσημο, ελπίζοντας να διευρύνει τα εκλογικά της ερείσματα ενόψει των επόμενων κρίσιμων πολιτικών σταθμών.