Τα «κλειδιά» για «μπόνους» στο ενοίκιο

Νέα δεδομένα επιχειρεί να διαμορφώσει η κυβέρνηση στην αγορά ακινήτων σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία λόγω του οξύτατου στεγαστικού προβλήματος.

Τα ενοίκια τα τελευταία χρόνια έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, με ότι αυτό συνεπάγεται για την αγοραστική δύναμη χιλιάδων νοικοκυριών τα οποία δεν διαθέτουν ιδιόκτητο διαμέρισμα.
Η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να δώσει μικρές και μεγάλες «ανάσες» στους ενοικιαστές αποφάσισε την επιστροφή ενός ενοικίου από τα 12 του χρόνου κάθε Νοέμβριο.
Λογιστές πάντως επισημαίνουν, ότι οι ενοικιαστές ακινήτων πρέπει να ιδιαιτέρως προσεκτικοί για το πως τα δηλώνουν στην Εφορία, ώστε να μην χάσουν το «μπόνους».
Όπως εξηγούν, βασική προϋπόθεση για την επιστροφή του ενοικίου είναι η εξόφληση στον ιδιοκτήτη να γίνεται μέσω τραπέζης και όχι με μετρητά, όπως συνηθίζεται σε πολλές περιπτώσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, από 01/01/02026 το συγκεκριμένο επίδομα θα είναι άμεσα συνδεμένο με την κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό», με στόχο να μπει φρένο στο «μαύρο χρήμα» των ενοικίων.
Όσον αφορά στη διαδικασία για την είσπραξη ενός ενοικίου από τους δικαιούχους στις 30 Νοεμβρίου, η διαδικασία προβλέπει τη συμπλήρωση αριθμού μισθωτηρίου στη φορολογική δήλωση.
Όσοι πάντως από τους δικαιούχους δεν έχουν συμπληρώσει τον αριθμό μισθωτηρίου στο αντίστοιχο εικονίδιο της δήλωσης θα πρέπει να σπεύσουν, υποβάλλοντας τροποποιητική δήλωση.
Όσοι δεν προλάβουν την ημερομηνία (15/7/2025) έχει ήδη προβλεφθεί η χρονική ευχέρεια να το κάνουν ως τις 30 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να μη χάσουν το μπόνους.
Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν όσοι ενοικιαστές φοβούνται ότι θα μπλέξουν με τα «γρανάζια» της εφορίας, είναι ότι υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης, δεν προβλέπει κανένα πρόστιμο.

Υπολογισμός
Όσον αφορά στον υπολογισμό του ενοικίου  γίνεται αυτόματα με βάση τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του μισθωτή.
Βάση αποτελεί το εκάστοτε προηγούμενο φορολογικό έτος, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Σεπτεμβρίου του έτους καταβολής, άρα η 30/9/2025.

Προϋποθέσεις
Βασική προϋπόθεση για την καταβολή του μπόνους, είναι το μισθωτήριο που έχει υπογράψει ο ενοικιαστής με τον εκμισθωτή είναι να πληροί τις προϋποθέσεις της ισχύουσας νομοθεσίας.
Αυτό σημαίνει να έχει δηλωθεί στο σύνολό του στην Εφορία και όχι ένα μέρος του, καθώς τα χρήματα που θα καταβληθούν στον λογαριασμό, θα είναι αυτά που θα αναγράφονται.
Στην πράξη δηλαδή, οι ενοικιαστές θα πρέπει να έχουν κάνει όλες τις απαραίτητες ανανεώσεις, και κυρίως να μην υπάρχουν εκκρεμότητες, που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την επιστροφή.

Οδηγίες
Λογιστές τονίζουν ότι η διάταξη του νόμου έχει γκρίζα σημεία και για το λόγο αυτό η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) έχει δώσει κάποιες πολύ συγκεκριμένες οδηγίες.

Οι οδηγίες αυτές έχουν ως στόχο να μην μπλέξουν ιδιοκτήτες αλλά και ενοικιαστές με τα «γρανάζια» της ψηφιακής γραφειοκρατίας, με ότι αυτό σημαίνει για την τσέπη τους.

Ειδικότερα:

1. Η «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας», είτε αρχική είτε τροποποιητική, πρέπει να υποβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την έναρξη ή τροποποίηση της μίσθωσης.
2. Σε περίπτωση λύσης της μίσθωσης, η δήλωση είναι επίσης υποχρεωτική, και αν δεν γίνει, η σύμβαση θεωρείται ενεργή. Οι υποχρεώσεις αφορούν και σιωπηρές παρατάσεις, αλλαγές στο μίσθωμα ή στη διάρκεια, καθώς και σε κάθε άλλη τροποποίηση που επηρεάζει τα δεδομένα της σύμβασης.
3. Η δήλωση γίνεται αποκλειστικά για φορολογικούς λόγους και δεν υποκαθιστά το ιδιωτικό συμφωνητικό. Η υποχρέωση υποβολής βαραίνει τους εκμισθωτές και τους υπεκμισθωτές, είτε το ενοίκιο καταβάλλεται σε χρήμα είτε σε είδος, ενώ εξαιρούνται μόνο όσοι παραχωρούν δωρεάν κατοικία ως κύρια σε γονείς ή παιδιά.
4. Υποχρέωση υποβολής υπάρχει για όλες τις κατηγορίες μισθώσεων – αστικές, επαγγελματικές, τουριστικές, αγροτικές και παραχωρήσεις. Τη δήλωση υποβάλλει ο ιδιοκτήτης, ακόμα και όταν υπάρχουν πολλοί συνιδιοκτήτες, με το αποδεικτικό υποβολής να ισχύει για όλους. Σε περίπτωση μη αποδοχής από κάποιον συνιδιοκτήτη, απαιτείται ρητή δήλωση μη αποδοχής.
5. Εάν ο εκμισθωτής ή ο μισθωτής δεν έχει ΑΦΜ, πρέπει πρώτα να τον εκδώσει. Ισχύουν εξαιρέσεις μόνο για αλλοδαπούς τουρίστες ή φοιτητές του Erasmus, και νομικά πρόσωπα υπό σύσταση. Η διαδικασία γίνεται ηλεκτρονικά, με είσοδο στο TAXISnet, συμπλήρωση της φόρμας και οριστικοποίηση της δήλωσης, ενώ η απόδειξη υποβολής εκτυπώνεται και λειτουργεί ως επίσημο παραστατικό.
6. Ο μισθωτής ενημερώνεται αυτόματα μέσω TAXISnet και πρέπει να αποδεχθεί ή να αρνηθεί τη δήλωση. Η αποδοχή ή άρνηση είναι οριστική και μη αναστρέψιμη.
7. Αν η μίσθωση ανανεώνεται, η τροποποιητική δήλωση επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένα πεδία (διάρκεια, μίσθωμα, ημερομηνία, ΠΕΑ). Για κάθε άλλη αλλαγή, απαιτείται νέα δήλωση από την αρχή.
8. Η λύση μιας μίσθωσης πρέπει να δηλώνεται εντός μηνός από την ημερομηνία λύσης, ενώ σε περίπτωση λάθους, υποβάλλεται νέα δήλωση με σημείωση του λάθους της προηγούμενης.
9. Ειδικοί όροι, όπως η απαγόρευση υπεκμίσθωσης ή η δυνατότητα σύστασης εταιρείας από τον μισθωτή, μπορούν να καταγράφονται στο πεδίο «σημειώσεις» ώστε να αποτυπώνονται στην απόδειξη.
10. Η καταχώρηση του ΑΤΑΚ δεν είναι υποχρεωτική, αλλά βοηθά στον ακριβή εντοπισμό του ακινήτου. Ο αριθμός παροχής ΔΕΗ είναι υποχρεωτικός (τα 9 πρώτα ψηφία), ενώ αν υπάρχουν πολλαπλές παροχές, επιλέγεται η κυριότερη.
11. Το είδος μίσθωσης (αστική, επαγγελματική, αγροτική, τουριστική, παραχώρηση χρήσης) πρέπει να επιλεγεί σωστά. Στην περίπτωση υπεκμίσθωσης, δηλώνονται τα στοιχεία του υπεκμισθωτή και του αρχικού ιδιωτικού συμφωνητικού.
12. Όταν μισθωτής είναι φοιτητής, δηλώνεται ο ΑΦΜ του γονέα μόνο αν αυτός είναι ο συμβαλλόμενος.
13. Σε φοιτητές που συγκατοικούν, μπορούν να γίνουν τρεις ξεχωριστές δηλώσεις ή μία κοινή με ισομερή κατανομή.
14. Οι βοηθητικοί χώροι δηλώνονται ανάλογα με τη μορφή τους (ξεχωριστά ή ως παρακολουθήματα). Το συμφωνηθέν μίσθωμα δηλώνεται στο σύνολό του χωρίς επιμερισμό στους συνιδιοκτήτες – αυτό γίνεται μόνο στο Ε2.
15. Επαγγελματικές μισθώσεις δηλώνονται χωρίς το χαρτόσημο.
16. Η παραχώρηση χρήσης ακινήτου δηλώνεται υποχρεωτικά, και προκύπτει τεκμαρτό εισόδημα 3% επί της αντικειμενικής αξίας, εκτός από τις εξαιρούμενες περιπτώσεις κύριας κατοικίας για ανιόντες/κατιόντες.
17. Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, η διάρκεια της πρώτης μίσθωσης για αστική χρήση είναι τουλάχιστον τρία έτη, ακόμη και αν το συμφωνητικό ορίζει μικρότερο χρόνο. Νέα επαναδιαπραγμάτευση ή αλλαγή του συμφωνητικού μπορεί να γίνει μόνο αν υπάρχει ρητή συμφωνία των δύο μερών ή αν λήξει η τριετία. Επίσης, η μεταβολή του ύψους του μισθώματος εντός του διαστήματος αυτού μπορεί να γίνει μόνο με τροποποιητική δήλωση και με τη συναίνεση εκμισθωτή και μισθωτή.

Επιπλέον, η ΠΟΜΙΔΑ συνιστά ότι σε κάθε περίπτωση που υπάρχει αμφιβολία, πρέπει να υπάρξει επικοινωνία με λογιστή ή νομικό σύμβουλο πριν προχωρήσετε σε οποιαδήποτε ενέργεια ώστε να σας συμβουλεύσει με σιγουριά.

Ενστάσεις
Ο Λογιστικός Σύλλογος Αθηνών εκφράζει σοβαρές ενστάσεις και προειδοποιήσεις ως προς την αυτόματη επιστροφή ενοικίου στους ενοικιαστές τον Νοέμβριο του 2025.
Η ρύθμιση αφορά ποσά που δηλώθηκαν σε μισθωτήρια συμβόλαια εντός του 2024 και εξοφλήθηκαν μέσω του τραπεζικού συστήματος.
Ο Σύλλογος προειδοποιεί ότι οι λογιστές δεν μπορούν να διαχειριστούν μαζικά την υποβολή περίπου 5 εκατομμυρίων νέων δηλώσεων, ειδικά για την περίοδο ολοκλήρωσης των δηλώσεων του 2024.
Παράλληλα, τονίζεται ότι τόσο οι επαγγελματίες του κλάδου όσο και οι πολίτες δεν φέρουν καμία ευθύνη για ενδεχόμενη απώλεια του βοηθήματος εξαιτίας αυτής της τεχνικής αστοχίας.

Μπαταχτσήδες
Την ίδια ώρα, η ΠΟΜΙΔΑ εκφράζει φόβους για ανεξέλεγκτη καταβολή του bonus σε μπαταχτσήδες, σε αυτούς δηλαδή που πληρώνουν ένα ή δύο ενοίκια και στη συνέχεια κάνουν στάση πληρωμών.
Η ΠΟΜΙΔΑ δεν κρύβει τον προβληματισμό της για τη σχετική διάταξη, επισημαίνοντας, ότι θα καταβάλλεται γαλαντόμα κάθε χρόνο από τα χρήματα των φορολογουμένων και στους  ασυνεπείς.
Η σχετική ρύθμιση αναφέρεται σε «άθροισμα των μισθωμάτων που καταβλήθηκαν εντός του έτους», χωρίς όμως να προβλέπεται οποιαδήποτε επιβεβαίωση αν πράγματι αυτά καταβλήθηκαν!
Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, ένας αριθμός «μπαταχτσήδων» θα εισπράττει από το Κράτος στον τραπεζικό λογαριασμό τους το ποσό ενός ενοικίου ακόμη και αν δεν κατέβαλαν κανένα απολύτως μίσθωμα στον ιδιοκτήτη, κατά το προηγούμενο έτος, αρκεί μόνον να δηλώσουν σωστά τον αριθμό δήλωσης της μίσθωσης στην εφαρμογή της ΑΑΔΕ!
Η Ομοσπονδία καλεί την κυβέρνηση να μην επιδοτήσει την παράνομη και αντικοινωνική συμπεριφορά των μπαταχτσήδων, δίνοντας και σ΄ αυτούς, ότι θα λάβουν και όσοι ενοικιαστές κατέβαλαν προσπάθειες να είναι ανελλιπώς συνεπείς στις υποχρεώσεις τους!

Η Ομοσπονδία ζητάει να διασταυρώνεται αυτόματα από τη φορολογική δήλωση του ιδιοκτήτη ότι δεν έχει αναβληθεί η φορολόγηση των ενοικίων του προηγουμένου έτους ως ανείσπρακτων.

Σημειώνει μάλιστα ότι θα αποτελέσει κίνητρο:

-περιορισμού της απώλειας ενοικίων από τους ιδιοκτήτες που θα τους βοηθήσει στο να ανοίξουν τα «κλειστά σπίτια»,

-μείωσης της σοβαρής ετήσιας απώλειας φορολογικών εσόδων του Δημοσίου από την αναβολή και τελικά ματαίωση, της φορολόγησης των ανείσπρακτων ενοικίων.

Προειδοποίηση
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης φρόντισε να καταστήσει σαφές ότι όσοι από τους ενοικιαστές δεν πληρώνουν το ενοίκιο με ηλεκτρονικό τρόπο θα αποκλείονται από την επιστροφή του 1/12 των ετήσιων μισθωμάτων.
Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών μάλιστα, φρόντισε να στείλει σαφές μήνυμα και στους ιδιοκτήτες ακινήτων, που συνεχίζουν να θέλουν η πληρωμή ενοικίου να γίνεται με μετρητά.
Όπως εξήγησε η έκπτωση του 5% στους ιδιοκτήτες ακινήτων και προβλέπεται για συντηρητικές δαπάνες στα ενοικιαζόμενα ακίνητα δεν θα ισχύει εάν το ενοίκιο δεν έχει εισπραχθεί ψηφιακά.
Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Πιερρακάκη, το κράτος δεν θα παρέχει κανένα ευεργέτημα, όπως επιστροφές ενοικίου, σε όσους δεν τηρούν την υποχρέωση της ψηφιακής πληρωμής.

Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι όσοι σωρευτικά έχουν ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα υπόχρεου, συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων τέκνων, ανεξαρτήτως της πηγής προέλευσης, φορολογούμενο και απαλλασσόμενο, πραγματικό και τεκμαρτό, το οποίο ανέρχεται:

• έως 20.000 ευρώ για τον άγαμο,
• έως τις 28.000 ευρώ για τον έγγαμο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης, προσαυξανόμενο κατά 4.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο και
• έως τις 31.000 ευρώ για τις μονογονεϊκές οικογένειες με εξαρτώμενα τέκνα, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο, πέραν του πρώτου και συνολική αξία ακίνητης περιουσίας τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο, προσαυξημένη κατά 20.000 για τον ή την σύζυγο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης.

Για την πρώτη εφαρμογή που αφορούν ενεργές μισθώσεις κατά το έτος 2024, εφόσον δεν έχουν υποβληθεί κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, υποβάλλονται χωρίς κυρώσεις έως τις 15 Ιουλίου 2025.

Η ενίσχυση είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη.