Ζεις περισσότερο, δουλεύεις περισσότερο – Νέος τρόπος υπολογισμού για τη σύνταξη

Με το προσδόκιμο ζωής των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών θα συνδέονται πλέον τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.

Σύμφωνα με τον νόμο 3863/2010 που είχε ψηφιστεί ήδη από το 2010, αλλά η εφαρμογή του αναβλήθηκε λόγω πανδημίας, από το 2027 το σύστημα υπολογισμού ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης αλλάζει.

Η Ελλάδα ακολουθεί το παράδειγμα πολλών ευρωπαϊκών χωρών, όπου όταν αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, αναπροσαρμόζονται αντίστοιχα και τα όρια ηλικίας για σύνταξη.

Στα τέλη του 2026 – αρχές 2027 θα εξεταστεί πόσο έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής για τα άτομα άνω των 65 ετών την περίοδο 2016-2025. Εάν διαπιστωθεί αύξηση, τότε τα όρια ηλικίας θα ανέβουν αυτόματα.

Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια: το 2029 θα γίνει νέα εξέταση, με πιθανές αυξήσεις στα όρια από το 2030, και το ίδιο θα συμβαίνει το 2033 και μετά.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το προσδόκιμο ζωής για τους άνδρες άνω των 65 ετών αναμένεται να αυξηθεί από τα 18,8 έτη (2019) σε 20 έτη το 2030, ενώ στις γυναίκες από 21,8 σε 22,9 έτη.

Ο ΟΟΣΑ προτείνει τρία πιθανά μοντέλα σύνδεσης προσδόκιμου ζωής – ορίων ηλικίας:

• Αναλογία 1 προς 1: Για κάθε χρόνο που αυξάνεται το προσδόκιμο, αυξάνεται κατά 1 χρόνος το όριο ηλικίας (πιθανότερο για Ελλάδα).
• Αναλογία 1 προς 2/3: Το όριο αυξάνεται κατά 8 μήνες για κάθε χρόνο αύξησης στο προσδόκιμο ζωής.
• Αναλογία 1 προς 1/3: Μια πιο ήπια αύξηση, 4 μήνες για κάθε χρόνο αύξησης.

Ποιοι θα επηρεαστούν από τις αλλαγές στα όρια ηλικίας:

1. Ασφαλισμένοι 50 έως 55 ετών σήμερα, που μέσα στα επόμενα 7-12 χρόνια θα συμπληρώσουν το 62ο έτος και δικαιούνται μειωμένη ή πλήρη σύνταξη (με 40 χρόνια ασφάλισης).
   • Για πολλούς από αυτούς, το όριο των 62 ετών θα αυξηθεί μετά το 2027, πιθανότατα στα 63,6 χρόνια.
   • Οι ασφαλισμένοι που κλείνουν τα 62 μεταξύ 2027-2030 θα αντιμετωπίσουν σταδιακές αυξήσεις. Για παράδειγμα, κάποιος που γίνεται 62 το 2029 μπορεί να δει αύξηση μέχρι 1 χρόνο στο όριο.
2. Ασφαλισμένοι 35 έως 45 ετών σήμερα, στα πρώτα 15-20 χρόνια εργασίας, οι οποίοι θα υποστούν 2-3 αυξήσεις ορίων μέχρι τη σύνταξη.
3. Νέοι ασφαλισμένοι, που τώρα ξεκινούν την εργασιακή τους πορεία και θα πρέπει να αποδεχθούν ότι θα βγουν στη σύνταξη μετά τα 64 με 44 χρόνια ασφάλισης.

Επιπλέον, όσοι φτάσουν στην ηλικία συνταξιοδότησης αλλά δεν συμπληρώνουν τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης θα πρέπει να αναγνωρίσουν πλασματικούς χρόνους για να θεμελιώσουν πλήρες δικαίωμα πριν το 2027.

Ποιοι δεν θα επηρεαστούν από τις αλλαγές:

• Ασφαλισμένοι που ήδη έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης (μειωμένη ή πλήρη) με τα όρια που ίσχυαν από 19/8/2015 ως και σήμερα.
• Ασφαλισμένοι που παίρνουν σύνταξη λόγω αναπηρίας ή ως μέλη οικογένειας (τέκνα, σύζυγοι, αδέλφια).
• Ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως αυτοί των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
• Πιθανότατα, οι ένστολοι που έχουν ξεχωριστές ρυθμίσεις.

Από το 2027 και μετά ξεκινά η αυτόματη προσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ελλάδα βάσει του προσδόκιμου ζωής. Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις θα γίνουν αισθητές κυρίως από τα άτομα που σήμερα είναι 35-55 ετών και θα δουν σταδιακές αυξήσεις στα όρια συνταξιοδότησης.

Αντιθέτως, όσοι έχουν ήδη θεμελιωμένα δικαιώματα ή ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες δεν αναμένεται να θιγούν από τις νέες αλλαγές.

Η κατάσταση θα επανεξετάζεται κάθε τρία χρόνια και η προσαρμογή στα όρια θα γίνεται με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το προσδόκιμο ζωής.