Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Πώς οι εργοδότες εξαπατούν την Επιθεώρηση Εργασίας

Παρά την αύξηση εσόδων ΕΦΚΑ από υπερωρίες, ορισμένοι εργοδότες έχουν σκαρφιστεί καινούργιες τεχνικές για να ξεγελάσουν τους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας και την ψηφιακή κάρτα εργασίας.

Το κόλπο για να µη φαίνεται υπέρβαση του 8ώρου

Βάσει καταγγελιών που έχουν υποβληθεί, μεγάλη αλυσίδα σουπερμάρκετ με παρουσία σε ολόκληρη τη χώρα έχει αναθέσει στο διευθυντικό προσωπικό να τροποποιεί κατά βούληση τα ωράρια των εργαζομένων σε κάθε κατάστημα. Στόχος είναι η εργασία να μην υπερβαίνει το οκτάωρο στα επίσημα στοιχεία, ενώ οι πραγματικές ώρες απασχόλησης κυμαίνονται μεταξύ 9 και 9,5 ωρών ημερησίως.

Παράλληλα, βιομηχανία κρεατοσκευασμάτων σε μητροπολιτικό κέντρο υποχρεώνει το προσωπικό να σημειώνει άφιξη στις 8 το πρωί μέσω της κάρτας, παρότι η εργασία ξεκινά στις 6 τα ξημερώματα. Αντίστοιχα, η καταγραφή αποχώρησης γίνεται στις 4 το απόγευμα, ενώ οι εργαζόμενοι αποχωρούν στις 6 μ.μ.

Σε πολυάριθμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εργαζόμενοι με πλήρη απασχόληση ασφαλίζονται για τετράωρη εργασία. Με αυτόν τον τρόπο, οι μικρότερες κυρίως επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν το υψηλό κόστος ασφαλιστικών εισφορών που ανέρχεται στο 36% επί του ονομαστικού μισθού για μισθωτό και εργοδότη.

Στρατηγικές μεγάλων επιχειρήσεων

Στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, η ασφάλιση πραγματοποιείται για οκτάωρη εργασία, ωστόσο όταν χρειάζεται να προσελκύσουν εξειδικευμένους επαγγελματίες, καταβάλλουν πρόσθετες αμοιβές πέραν του βασικού μισθού. Οι επιπλέον πληρωμές προέρχονται από μη δηλωθέντα έσοδα των επιχειρήσεων, με σκοπό τη μείωση του ασφαλιστικού κόστους.

Παρόμοια φαινόμενα εντοπίζονται πιθανώς και σε άλλες επιχειρήσεις ανά την επικράτεια, τις οποίες οι εργαζόμενοι αποφεύγουν να καταγγείλουν φοβούμενοι την απόλυση. Επιπρόσθετα, η αδυναμία της Επιθεώρησης να εντατικοποιήσει τους ελέγχους λόγω έλλειψης προσωπικού επιδεινώνει την κατάσταση.

Στόχοι και επέκταση της ψηφιακής κάρτας εργασίας

Η ψηφιακή κάρτα εργασίας σχεδιάστηκε για να εξασφαλίσει την ακριβή καταγραφή του πραγματικού χρόνου απασχόλησης και να ενδυναμώσει τη διαφάνεια στους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας. Μέσω αυτής της διαδικασίας συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας, καθώς και της εισφοροδιαφυγής.

Από τις 26 Ιουνίου 2025, η ψηφιακή κάρτα εργασίας επεκτάθηκε πιλοτικά σε επιπλέον 350.000 εργαζόμενους επιχειρήσεων στους κλάδους του χονδρικού εμπορίου και της ενέργειας, στον χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς και σε διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες του τουρισμού.

Η πλήρης εφαρμογή του μέτρου για τους προαναφερθέντες κλάδους θα ισχύσει από τις 3 Νοεμβρίου 2025. Με την ένταξη αυτών των επιχειρήσεων, ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων που καλύπτονται από το μέτρο φτάνει τους 1.850.000, με στόχο την καταπολέμηση της υποδηλωμένης και αδήλωτης εργασίας.

Αποτελέσματα και αύξηση εσόδων

Τα πρόσφατα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» αποκαλύπτουν ότι οι καταγεγραμμένες υπερωρίες σε όλους τους κλάδους εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας παρουσιάζουν αύξηση 78% μέσα σε δωδεκάμηνο. Εντυπωσιακότερη είναι η αύξηση των καταγεγραμμένων υπερωριών στον τουριστικό κλάδο, όπου σημειώνεται άνοδος 1.105%.

Σημαντική είναι η αύξηση που καταγράφεται στα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές για υπερωριακή εργασία, υπερεργασία, νυχτερινές βάρδιες και εργασία κατά τις αργίες. Στην άνοδο αυτή συμβάλλει επιπρόσθετα ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών για τις συγκεκριμένες μορφές απασχόλησης, βάσει του ωρομισθίου οκτάωρης εργασίας.

Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει και η σταδιακή, αλλά συστηματική επέκταση της ψηφιακής κάρτας εργασίας σε περισσότερους κλάδους, ενόψει της καθολικής εφαρμογής της. Η ψηφιακή κάρτα εργασίας αποδίδει ήδη απτά αποτελέσματα, καθώς διαπιστώνεται αξιοσημείωτη αύξηση των καταγεγραμμένων υπερωριών σε όλους τους κλάδους που έχουν ενταχθεί.

Συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία

Η αύξηση των αποδοχών στην οικονομία συνολικά συνεπάγεται και αύξηση των ασφαλιστέων αποδοχών που συνδέονται με τους συγκεκριμένους τύπους εργασίας. Βάσει των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων του Πληροφοριακού Συστήματος «Εργάνη», τα έσοδα από υπερωρίες και υπερεργασία παρουσίασαν άνοδο 6,57% και από τα νυχτερινά και την εργασία κατά τις αργίες αυξήθηκαν 1,85%.

Ειδικότερα, οι αποδοχές από υπερωρίες και υπερεργασία αυξήθηκαν 15,79%, από 25.112.032,44 ευρώ τον Μάρτιο του 2024 σε 29.076.621,55 ευρώ τον Μάρτιο του 2025. Παράλληλα, οι αποδοχές νυχτερινών και αργιών εμφάνισαν αύξηση 5,22%, από 14.754.497,28 ευρώ τον Μάρτιο του 2024 σε 15.524.448,65 ευρώ τον Μάρτιο του 2025.

Κλάδοι με τις περισσότερες υπερωρίες

Οι τρεις κλάδοι με τις περισσότερες καταγεγραμμένες ώρες υπερωρίας και υπερεργασίας, βάσει των στοιχείων της ψηφιακής κάρτας από την «Εργάνη», είναι:

• Βιομηχανία
• Λιανεμπόριο
• Εστίαση

Ακολουθούν οι υπόλοιποι ενταγμένοι κλάδοι, όπως τα σουπερμάρκετ, ο τουρισμός, οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι τράπεζες, οι εταιρείες ασφαλείας και τα πρατήρια καυσίμων.

Συγκεκριμένα, το 82,3% του συνόλου των καταγεγραμμένων υπερωριών για το πρώτο τρίμηνο του 2025 προήλθε από τους τρεις πρώτους προαναφερθέντες κλάδους έναντι 76% την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, οι τρεις αυτοί κλάδοι παρουσίασαν εξαιρετικά σημαντική αύξηση στις καταγεγραμμένες υπερωρίες σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2024, λόγω της υποχρεωτικής εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Η αύξηση αυτή ανέρχεται σε 81% για τη βιομηχανία, 97% για το λιανεμπόριο και 52% για την εστίαση.