Υποχρεωτικά μέσω τράπεζας τα ενοίκια από το 2026 – Τέλος στα «μαύρα» μισθώματα

Σημαντικές αλλαγές στην αγορά κατοικίας φέρνει το νέο σχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που προβλέπει την υποχρεωτική πληρωμή των ενοικίων αποκλειστικά μέσω τραπεζικών λογαριασμών από το 2026. Η εξόφληση με μετρητά θα πάψει να αναγνωρίζεται φορολογικά, ενώ σχεδιάζεται η επιβολή αυστηρών κυρώσεων για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές που θα παρακάμπτουν το νέο καθεστώς.

Το μέτρο αποσκοπεί στην καταπολέμηση της εκτεταμένης φοροδιαφυγής στα εισοδήματα από ακίνητα, καθώς η ψαλίδα μεταξύ δηλωμένων και πραγματικών μισθωμάτων είναι τεράστια. Χαρακτηριστικά, το 2023 το μέσο δηλωμένο ενοίκιο για πρώτη κατοικία ανερχόταν μόλις στα 255 ευρώ, ενώ στην Αττική τα ενοίκια ξεπερνούν σε πολλές περιπτώσεις τα 1.000 ευρώ. Ήδη έχουν ξεκινήσει έλεγχοι για περιπτώσεις υποτιμημένων συμβολαίων, ενώ η νέα ρύθμιση στοχεύει στη δημιουργία ενός ψηφιακά ελεγχόμενου περιβάλλοντος.

Η πρακτική της πληρωμής μέσω τραπεζών δεν είναι καινούργια, καθώς εφαρμόζεται από το 2020 στις επαγγελματικές μισθώσεις. Πλέον, η ίδια προσέγγιση θα εφαρμοστεί και στη στεγαστική μίσθωση, με στόχο μια πιο διαφανή και δίκαιη φορολογική εικόνα.

Ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης, μιλώντας στο 3ο Συνέδριο Real Estate, επεσήμανε την ανάγκη αποτύπωσης της πραγματικής κατάστασης στην αγορά: «Είναι φανερό πως τα στοιχεία αποκλίνουν από την πραγματικότητα. Χρειαζόμαστε αξιόπιστα εργαλεία για τον έλεγχο».

Ωστόσο, η εφαρμογή του μέτρου συνοδεύεται από προκλήσεις. Ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες για το ενδεχόμενο εμφάνισης εικονικών μισθώσεων, με συμφωνίες σε χαμηλά ποσά στα συμβόλαια και «μαύρες» πληρωμές να συνεχίζονται στο παρασκήνιο. Επιπλέον, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ηλικιωμένοι και μικροϊδιοκτήτες χωρίς λογιστική υποστήριξη ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις.

Το νέο σύστημα θα απαιτεί παρακολούθηση τραπεζικών κινήσεων, διασταυρώσεις με φορολογικές δηλώσεις και αυξημένο διοικητικό φόρτο για όλους τους εμπλεκόμενους. Σύμφωνα με το Υπουργείο, το πλαίσιο θα συνοδευτεί και από «καμπάνιες συμμόρφωσης» αλλά και αυστηρά πρόστιμα, όπως ισχύει ήδη στις αγοραπωλησίες ακινήτων, όπου προβλέπονται κυρώσεις έως 500.000 ευρώ για πληρωμές εκτός τραπεζικού συστήματος.

Η ΑΑΔΕ έχει ήδη αρχίσει σχετικούς ελέγχους, και η ίδια στρατηγική πρόκειται να εφαρμοστεί πλέον και στις μισθώσεις ακινήτων, προκειμένου να μειωθεί το δημοσιονομικό κενό που προκύπτει από τη μη δηλωμένη εισοδηματική δραστηριότητα στην αγορά κατοικίας.