Αδήλωτα ακίνητα και κληρονόμοι σε δίλημμα: Τι πρέπει να γνωρίζετε για το κτηματολόγιο

Ένα σοβαρό και διαχρονικό ζήτημα επανέρχεται στο προσκήνιο, προκαλώντας έντονη ανησυχία σε χιλιάδες ιδιοκτήτες και κληρονόμους: τα αδήλωτα ακίνητα στο Κτηματολόγιο. Η μη υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας εντός των καθορισμένων προθεσμιών μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια περιουσίας, καθώς τα ακίνητα καταχωρίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και μεταβιβάζονται στο Δημόσιο.

Το πρόβλημα εντείνεται από περιπτώσεις κληρονόμων που δεν έχουν προχωρήσει σε αποδοχή κληρονομιάς ή δεν γνωρίζουν καν τη διαδικασία. Συχνά, τα ακίνητα περιλαμβάνουν αυθαίρετες κατασκευές ή προσθήκες, μη δηλωμένες ούτε στην Πολεοδομία ούτε στο Ε9, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τις απαιτούμενες ενέργειες.

Σύμφωνα με τη σύμβουλο πολεοδομικών θεμάτων και τοπογράφο-πολεοδόμο Γραμματή Μπακλατσή, είναι κρίσιμο οι πολίτες να κινηθούν άμεσα και με πλήρη γνώση των νομικών και τεχνικών απαιτήσεων. Η υποβολή δήλωσης στο Κτηματολόγιο μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμη και χωρίς την ολοκλήρωση αποδοχής κληρονομιάς, αρκεί να δηλωθεί το ποσοστό κάθε συγκληρονόμου. Η παράλειψη αυτής της δήλωσης οδηγεί αυτόματα στην καταχώριση του ποσοστού ως αγνώστου ιδιοκτήτη.

Ακόμα και όταν απουσιάζουν συμβόλαια ή όταν η παραχώρηση έχει γίνει προφορικά, οι δικαιούχοι μπορούν να προχωρήσουν στη δήλωση, αρκεί να προσκομίσουν τα απαραίτητα έγγραφα (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικά μη αποποίησης και μη δημοσίευσης διαθήκης). Αν υπάρχει διαθήκη χωρίς σαφή αναφορά στο ακίνητο, η δήλωση είναι δυνατή, εφόσον αποδεικνύεται η κληρονομική σχέση.

Για τα αυθαίρετα, η αποδοχή κληρονομιάς παραμένει εφικτή, αλλά απαιτείται η εκπόνηση τοπογραφικού με το σύστημα ΕΓΣΑ 87, καθώς και η ανάληψη ευθύνης για νομιμοποίηση ή κατεδάφιση, σύμφωνα με τους ισχύοντες πολεοδομικούς όρους. Αν υπάρχει οικονομική αδυναμία, δίνεται η δυνατότητα πληρωμής μόνο του παραβόλου και μεταβίβασης του ακινήτου με δέσμευση για μελλοντική τακτοποίηση.

Η χρονολογία κατασκευής αυθαιρέτου επηρεάζει άμεσα τα πρόστιμα και μπορεί να αποδειχθεί με αεροφωτογραφίες ή άλλα δημόσια έγγραφα. Επιπλέον, υπάρχει πρόβλεψη για μεταβίβαση ακινήτου με την προκαταβολή του 30% του προστίμου και εξόφληση του υπόλοιπου σε δόσεις – ρύθμιση που αποτυπώνεται στο συμβολαιογραφικό έγγραφο.

Η αμέλεια ή η άγνοια σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες απώλειες περιουσίας. Οι ιδιοκτήτες και οι κληρονόμοι καλούνται να δράσουν άμεσα για να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους και την κατοχύρωση της περιουσίας τους.