Προβλήματα και παρακάμψεις στη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας στον τουρισμό και την εστίαση

Οι επιχειρηματίες του τουρισμού και της εστίασης προσπαθούν να παρακάμψουν τη χρήση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μέτρο έχει φέρει σημαντικά θετικά αποτελέσματα μόλις έναν μήνα μετά την εφαρμογή του. Η καταγραφή των υπερωριών αυξήθηκε κατακόρυφα, με 637% στον τουριστικό κλάδο και 55% στην εστίαση, αποκαλύπτοντας πως παλαιότερα οι υπερωρίες είτε δεν καταγραφόντουσαν, είτε αμείβονταν «μαύρα».

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, μετά τον τουρισμό, σημαντική αύξηση στις δηλωμένες υπερωρίες παρατηρήθηκε τον Μάρτιο και σε άλλους κλάδους, όπως το Λιανικό Εμπόριο (+97,2%), η Βιομηχανία (+81%) και τα Σούπερ Μάρκετ (+20,1%).

Ωστόσο, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό – Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ) καταγγέλλει διάφορα τεχνάσματα που χρησιμοποιούν οι εργοδότες για να αποφύγουν την ορθή χρήση της ψηφιακής κάρτας:

• Συγκεντρώνουν τις κάρτες εργαζομένων και τις χτυπούν οι ίδιοι, παρουσιάζοντας λιγότερες ώρες εργασίας.

• Αναβαθμίζουν υπαλλήλους σε διευθυντικά στελέχη χωρίς να πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις για να μην υποχρεώνονται σε χρήση κάρτας.

• Καταγράφουν την αποχώρηση στην ώρα του ωραρίου και οι εργαζόμενοι επιστρέφουν κρυφά για υπερωρίες χωρίς πληρωμή.

• Ξενοδοχεία της Βόρειας Ελλάδας λειτουργούν με κωδικούς άλλων επιχειρήσεων για να αποφύγουν την υποχρέωση χρήσης της κάρτας.

• Παραβιάζονται οι προβλεπόμενες περίοδοι ανάπαυσης μεταξύ βαρδιών, ιδίως σε τουριστικά νησιά.

• Εργαζόμενοι που καλούνται να δουλέψουν σε ημέρες ρεπό ενθαρρύνονται να μη χτυπούν κάρτα.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας δεν έχει λάβει πολλές καταγγελίες, πιθανώς λόγω φόβου απόλυσης, όμως οι παραβάσεις σχετικές με την ψηφιακή κάρτα αποτελούν τη δεύτερη πιο συχνή αιτία προστίμων, με το 57,6% των παραβάσεων τον προηγούμενο μήνα να αφορούν ωράρια και καταγραφή παρουσιών.

Το σύστημα «Εργάνη» πραγματοποιεί αυστηρούς ελέγχους, κυρίως όταν διαπιστώνεται ότι πολλές κάρτες στην ίδια επιχείρηση «χτυπούν» ακριβώς την ίδια ώρα, υποδεικνύοντας πιθανή παραβατική πρακτική από εργοδότες ή προϊσταμένους.

Παράλληλα, το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού στον τουρισμό και την εστίαση επιδεινώνεται, καθώς το προσωπικό που λείπει φτάνει τις 85.000 θέσεις, κυρίως σε ειδικότητες όπως σεφ, καμαριέρες, υπάλληλοι spa και υποδοχής.

Ο πρόεδρος της ΠΟΕΕΤ, Γιώργος Χότζογλου, επισημαίνει πως η βασική αιτία είναι τα εξαντλητικά ωράρια και οι χαμηλές αμοιβές. Οι εργαζόμενοι αποφεύγουν τις εποχικές θέσεις που απαιτούν 15ωρη εργασία χωρίς ρεπό, προτιμώντας άλλες εργασίες με καλύτερες συνθήκες. Οι μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες έχουν προσλάβει όποιον βρήκαν, με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα και την ασφάλεια. Οι μετακλητοί από το εξωτερικό αποτελούν λύση αλλά δεν εξασφαλίζουν πάντα την επιθυμητή ποιότητα.

Επίσης, το θέμα της στέγασης των εποχικών εργαζομένων παραμένει σοβαρό: ενώ νέες μονάδες υποχρεούνται να παρέχουν καταλύματα, οι παλαιότερες παραμένουν ανεπαρκείς, με εργαζόμενους να ζουν σε κοντέινερ ή αποθήκες.

Οι μετακλήσεις εργαζομένων από τρίτες χώρες, παρά τις 89.000 εγκρίσεις φέτος, δεν επαρκούν, καθώς λόγω γραφειοκρατίας οι περισσότεροι φτάνουν στη χώρα καθυστερημένα, συνήθως στο τέλος της τουριστικής περιόδου.

Σε πρόσφατη σύσκεψη, η υπουργός Εργασίας τόνισε ότι προτεραιότητα είναι η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού, με εργαλεία όπως η πλατφόρμα JOBmatch και οι «Ημέρες Καριέρας» της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).

Τέλος, σημαντική παράμετρος για την προσέλκυση Ελλήνων εποχικών είναι η αλλαγή στο εποχικό επίδομα ανεργίας, ώστε να διαρκεί όσο και η περίοδος εργασίας (έως 5 μήνες) και να προϋποθέτει 150 ένσημα, αντί για τα τωρινά 3 μήνες, που οδηγούν πολλούς στη μαύρη εργασία.