Αλλαγές σε φόρους, στέγαση & τεκμήρια

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού σχετικά με την ενίσχυση των μεσαίων και λαϊκών εισοδημάτων στο πλαίσιο της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο.

Στο Μαξίμου επικρατεί «πυρετός» διαβουλεύσεων, με στόχο να σταλούν σαφή μηνύματα για τη στρατηγική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση έως το 2027, όταν και θα στηθούν οι κάλπες των εθνικών εκλογών.
Στην παρούσα φάση, το ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί στις αλλαγές που αφορούν στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, τα εισοδήματα από ενοίκια και τα τεκμήρια διαβίωσης.
Ο δημοσιονομικός χώρος υπολογίζεται στο 1,5 δις. ευρώ και ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι να βρεθεί η αναγκαία ισορροπία για μην τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα της χώρας.
Κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν, ότι η μεσαία τάξη η οποία έχει σηκώσει τα μεγαλύτερα «βάρη» από την εποχή των μνημονίων έως σήμερα, έχει «επενδύσει» στη ΔΕΘ.
Με βάση αυτό ως δεδομένο, προτεραιότητες είναι οι νέες φορολογικές κλίμακες, οι φοροελεφρύνσεις και η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, που εξελίσσεται στο υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της κοινωνίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν προς τα τέλη Αυγούστου, όταν θα είναι απολύτως «καθαρός» ο δημοσιονομικός χώρος που θα έχει στη διάθεσή της η κυβέρνηση.

Φορολογική κλίμακα
Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, η πρώτη μεγάλη παρέμβαση θα αφορά στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων που απαιτεί πολύ προσεκτικές κινήσεις.
Με βάση το επικρατέστερο σενάριο, οι φοροελαφρύνσεις θα γίνουν σε δύο στάδια, με μέτρα που θα ενεργοποιηθούν το 2026, ενώ στη συνεχεία θα υπάρξει ένας νέος γύρος το 2027.
Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να περιοριστεί η διαφορά ανάμεσα στην αύξηση του μέσου εισοδήματος και την αύξηση του φόρου που αναλογεί.

Στο πλαίσιο αυτό, τα επικρατέστερα σενάρια προβλέπουν τα εξής:

Α. Προσθήκη ενός ενδιάμεσου συντελεστή: Θα αφορά στο κλιμάκιο εισοδήματος από τα 10.001 ευρώ μέχρι και τα 20.000 ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, ο συντελεστής φορολόγησης από 9% που εφαρμόζεται για εισοδήματα μέχρι και τα 10.000 ευρώ αυξάνεται απότομα στο 22%. Μείωση του συντελεστή φορολόγησης από τα 10.000,01 έως τα 16.000 ευρώ στο 15% για όλους τους φορολογουμένους με εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές ή αγροτικές δραστηριότητες θα έφερνε μια σημαντική ανάσα ετησίως. Εάν μάλιστα ο συντελεστής 22% μειωνόταν στο 15%, αυτό θα σήμαινε μείωση του φόρου κλιμακίου από τα 2.200 ευρώ στα 1.500 ευρώ. Αυτό στην πράξη μεταφράζεται σε μια έμμεση αύξηση αποδοχών κατά 50 ευρώ τον μήνα για τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα με τους 14 μισθούς.

Β. Αναπροσαρμογή του εισοδήματος πάνω από το οποίο θα εφαρμόζεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής: Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής 44% που προβλέπεται σήμερα, επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος που υπερβαίνει τις 40.000 ευρώ. Το πρόβλημα έχει σχέση με το ότι ενεργοποιείται από πολύ χαμηλά επίπεδα, τουλάχιστον αναλογικά με τον μέσο μισθό και στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει σε αλλαγές.

Γ. Φορολογική κλίμακα- εκπτώσεις φόρου: Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει εισηγηθεί αλλαγές, ώστε να εξαλειφθούν οι διαφορές μεταξύ των συντελεστών των κλιμακίων και να είναι πιο ομαλή η μετάβαση από το ένα εισοδηματικό κλιμάκιο στο επόμενο. Ανάλογη είναι η εισήγηση και του επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή προκειμένου να ελαφρυνθεί το φορολογικό βάρος στους μισθωτούς.

Τα προβλήματα εντοπίζονται:

-Στο κλιμάκιο εισοδήματος από 10.001 ευρώ έως 20.000 ευρώ, όπου ο φορολογικός συντελεστής ανέρχεται στο 22% από 9% που εφαρμόζεται για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, συστήνοντας την προσθήκη ενός νέου ενδιάμεσου συντελεστή.

-Στον ανώτατο φορολογικό συντελεστή 44%, ο οποίος επιβάλλεται στο τμήμα του εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ, το οποίο θεωρείται σχετικά χαμηλό, εννοώντας ότι πρέπει να ισχύει ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής για μεγαλύτερα εισοδήματα.

«Κούρεμα» φόρων
Η δεύτερη παρέμβαση, αφορά φοροελαφρύνσεις σε ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι αποκτούν εισοδήματα από ενοίκια βρίσκονται στο τραπέζι της κυβέρνησης.
Στόχος είναι να δοθούν περισσότερα κίνητρα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες, να ανοίξουν κλειστά ακίνητα, αλλά και να περιοριστεί το φαινόμενο της απόκρυψης εισοδημάτων από ενοίκια.

Οι παρεμβάσεις που εξετάζονται είναι οι εξής:

Α. Αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας των εισοδημάτων από ενοίκια: Αυτό μπορεί να γίνει με μείωση του πρώτου συντελεστή από 15% σε 5% για εισοδήματα έως 5.000 ευρώ ή και με προσθήκη ενός ή και δύο νέων συντελεστών στην κλίμακα. Παράγοντες του υπ. Οικονομικών τονίζουν ότι με τη μείωση του πρώτου συντελεστή και την προσθήκη ενός νέου ενδιάμεσου, οι δηλώσεις θα αυξηθούν και το δημοσιονομικό κόστος της ελάφρυνσης θα αντισταθμιστεί μέσω της αποκάλυψη αδήλωτων μισθώσεων. Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι το μέτρο θα αποτελέσει και ισχυρό κίνητρο για τη διάθεση περισσότερων κλειστών ακινήτων προς ενοικίαση.

Σήμερα, το ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα από ενοίκια φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ βάσει κλίμακας στην οποία ισχύουν συντελεστές 15%-45%.

– 15% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του εισοδήματος

– 35% για το τμήμα του εισοδήματος από 12.001 έως 35.000 ευρώ

– 45% για το τμήμα του εισοδήματος πάνω από 35.000 ευρώ.

Εάν εφαρμοστεί ένας νέος εισαγωγικός συντελεστής 5% για το τμήμα του εισοδήματος έως 5.000 ευρώ, τότε ο φόρος μειώνεται κατά 500 ευρώ τον χρόνο, από 750 ευρώ σήμερα σε 250 ευρώ.
Η μείωση αυτή θα περάσει και στα εισοδήματα από ακίνητα που υπερβαίνουν τα 5.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τα εισοδήματα από ενοίκια ξεπερνούν τα 8,5 δισ. ευρώ ετησίως, με επτά στους δέκα φορολογουμένους να δηλώνουν έως 5.000 ευρώ, δηλαδή το 87% των ιδιοκτητών δηλώνει κάτω από 10.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα από ακίνητα.

Β. Αντικίνητρα για κλειστά ακίνητα: Το μέτρο αφορά σε μεγάλο βαθμό τα ακίνητα που έχουν στην κατοχή τους οι τράπεζες και οι servicers τα οποία κρατούν κλειστά. Προκειμένου να υποχρεωθούν και να ρίξουν στην αγορά τα ακίνητα, θα ληφθεί το μέτρο του διπλασιασμού του ΕΝΦΙΑ από το 2026. Ως προς τις κατοικίες οι οποίες παραμένουν κλειστές, είναι πολύ πιθανό να επιβληθεί ένας «φόρος αδράνειας», προκειμένου οι ιδιοκτήτες τους να αλλάξουν ρότα και να τα ρίξουν στην αγορά.

Τεκμήρια διαβίωσης
Η τρίτη μεγάλη παρέμβαση, αφορά σε «κούρεμα» τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%, με στόχο την εξάλειψη των στρεβλώσεων και τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.
Οι αλλαγές αφορούν στον υπολογισμό δαπανών για συντήρηση κατοικιών και Ι.Χ. καθώς και του ελάχιστου κόστους, που είναι 3.000 ευρώ για τους άγαμους και 5.000 ευρώ για τους έγγαμους.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι με το νέο σύστημα θα μειωθεί το τεκμαρτό εισόδημα που υπολογίζει η εφορία και ο φορολογούμενος καλείται να πληρώσει φόρο υψηλότερο από αυτόν που αναλογεί στο πραγματικό εισόδημά του.

Ειδικότερα εξετάζεται:

–Ακίνητα:  Για τον υπολογισμό της τεκμαρτής δαπάνης τους, το σενάριο που εξετάζεται είναι να εισαχθούν περισσότεροι παράγοντες, όπως η αντικειμενική αξία και το κόστος των λογαριασμών κοινής ωφελείας. Με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία υπολογίζεται κλιμακωτά ως εξής:

-Έως 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.

-Από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.

-Από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.

-Από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.

-Από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.

-Για τους βοηθητικούς χώρους 40 ευρώ ανά τ.μ.

Τα ποσά αυτά, προσαυξάνονται κατά 40% για κατοικίες σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και κατά 70% για κατοικίες σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω, ενώ για τις μονοκατοικίες η προσαύξηση είναι 20%. Αντίθετα για τις δευτερεύουσες κατοικίες τα παραπάνω ποσά μειώνονται κατά 50%.

-Αυτοκίνητα: Η τεκμαρτή δαπάνη προσδιορίζεται με βάση τις πραγματικές ετήσιες δαπάνες που θα περιλαμβάνουν το κόστος των τελών κυκλοφορίας, της ασφάλισης, των καυσίμων που καταναλώνει ετησίως. Το άθροισμα των δαπανών αυτών θα προσαυξάνεται με έναν συντελεστή που θα προκύπτει από την τρέχουσα αξία του αυτοκινήτου. Σήμερα το τεκμήριο για τα επιβατικά Ι.Χ. μέχρι και 1.200 κ.ε. ανέρχεται σε 4.000 ευρώ, για μεγαλύτερα των 1.200 κ.ε. και μέχρι 2.000 κ.ε. προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά, για άνω των 2.000 κ.ε. και μέχρι 3.000 κ.ε. προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά και για αυτοκίνητα άνω των 3.000 κ.ε. προστίθενται 1.200 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά. Τα ποσά μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητα του αυτοκινήτου, η οποία υπολογίζεται από το έτος πρώτης κυκλοφορίας του στην Ελλάδα, κατά ποσοστό 30% για χρονικό διάστημα κυκλοφορίας πάνω από 5 και μέχρι 10 έτη και κατά ποσοστό 50% για χρονικό διάστημα πάνω από 10 έτη.

-Έγγαμοι –άγαμοι: Οι αλλαγές που εξετάζονται αφορούν στα ελάχιστα ποσά τεκμηρίων διαβίωσης των 3.000 ευρώ για τους άγαμους και των 5.000 ευρώ για τους εγγάμους ή τους συνάψαντες σύμφωνο συμβίωσης. Μεταξύ των προτάσεων που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι τα ελάχιστα ποσά των 3.000 ή 5.000 ευρώ να εφαρμόζονται μόνο σε όσους δεν έχουν άλλες τεκμαρτές δαπάνες ή έχουν, αλλά είναι χαμηλότερες από το ύψος της ελάχιστης δαπάνης.