Νηπιαγωγεία: Ώρα μηδέν για τα τμήματα Ένταξης

Με το βλέμμα στραμμένο στην έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς 2025-2026, οι Νηπιαγωγοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το αλαλούμ που επικρατεί με την λειτουργία των τμημάτων Εντάξης που είναι στα αζήτητα σε πολλές περιοχές της χώρας εις βάρος των μαθησιακών αναγκών των μαθητών.

Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις από εκπαιδευτικούς και γονείς, τα Τμήματα Ένταξης –που προσφέρουν εξειδικευμένη υποστήριξη σε παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες– παραμένουν «στον αέρα» σε πολλές περιοχές. Το αποτέλεσμα; Παιδιά που χρήζουν πρώιμης παρέμβασης να κινδυνεύουν να μείνουν εκτός συστήματος στήριξης στην πιο καθοριστική ηλικία της ανάπτυξής τους.

Η ύπαρξη Τμήματος Ένταξης εντός του νηπιαγωγείου επιτρέπει την παρέμβαση χωρίς να απομονώνεται το παιδί από το φυσικό του περιβάλλον. Κι όμως η πραγματικότητα δείχνει ότι τα τμήματα αυτά υπολειτουργούν στην καλύτερη περίπτωση. Πολλά νηπιαγωγεία δηλώνουν αδυναμία να λειτουργήσουν Τμήμα Ένταξης λόγω έλλειψης προσωπικού ή καθυστερήσεων στις τοποθετήσεις ειδικών εκπαιδευτικών την ίδια στιγμή που οι γονείς εκφράζουν έντονη ανησυχία για το μέλλον των παιδιών τους.

Σε ανακοίνωσή της η Δημοκρατική Συνεργασία εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ζητά από το υπουργείο Παιδείας να τροποποιήσει τα κριτήρια ίδρυσης Τμημάτων Ένταξης στα Νηπιαγωγεία και να διασφαλίσει την πρώιμη και ισότιμη υποστήριξη κάθε παιδιού, όπως απαιτεί ο παιδαγωγικός και θεσμικός του ρόλος. Όπως τονίζεται εάν η Πολιτεία επιθυμεί ένα πραγματικά συμπεριληπτικό εκπαιδευτικό σύστημα, η ενίσχυση των Τμημάτων Ένταξης δεν είναι διαπραγματεύσιμη.

«Η αποτύπωση αναγκών στο Νηπιαγωγείο δεν μπορεί να είναι συγκρίσιμη με του Δημοτικού. Στο Δημοτικό λειτουργούν περισσότερες τάξεις και τα παιδιά φοιτούν για έξι χρόνια, γεγονός που συνεπάγεται στατιστικά μεγαλύτερο αριθμό γνωματεύσεων και αναφορών. Αντίθετα, το Νηπιαγωγείο υποδέχεται τα παιδιά για μόνο δύο έτη, και μάλιστα σε ηλικία που οι ανάγκες ενδέχεται να μη φανούν έγκαιρα ή οι γονείς να αναζητήσουν στήριξη αργότερα κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς καθιστώντας την αρχική χρονική αποτύπωση του υπουργείου μη αντιπροσωπευτική. Συνεπώς, το να στηρίζεται η αναγκαιότητα ίδρυσης Τμημάτων Ένταξης σε δεδομένα μόνο της τρέχουσας χρονιάς, είναι αυθαίρετο και δεν αποτυπώνει το πραγματικό εύρος των αναγκών. Για να έχουμε μια πραγματική εικόνα, η εκτίμηση των αναγκών θα πρέπει να βασίζεται σε δεδομένα πενταετίας και όχι μόνο της κάθε χρονιάς, στον αριθμό παιδιών που υποστηρίχθηκαν με παράλληλη στήριξη ή παραπέμφθηκαν σε άλλες δομές, στην εμπειρία των εκπαιδευτικών και των ΚΕΔΑΣΥ που καταγράφουν σταθερά επαναλαμβανόμενες ανάγκες κάθε χρόνο.» σημειώνουν οι εκπαιδευτικοί.

Η πρώιμη παρέμβαση δεν είναι πολυτέλεια

Είναι επίσης επιτακτική ανάγκη να υπάρξει ισόρροπη, γεωγραφικά δίκαιη κατανομή των Τμημάτων Ένταξης για να έχουν όλα τα παιδιά ίσες ευκαιρίες, ανεξαρτήτως του τόπου κατοικίας τους. Σε αρκετούς νομούς της Χώρας λειτουργεί πολύ μικρός αριθμός Τμημάτων Ένταξης τη στιγμή που σε άλλες περιοχές υπάρχει μεγαλύτερη κάλυψη. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί σοβαρή ανισότητα στην πρόσβαση παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην αναγκαία υποστήριξη. Το Τμήμα Ένταξης στο Νηπιαγωγείο δεν είναι πολυτέλεια. Είναι θεσμός παιδαγωγικής ισότητας και ουσιαστικής συμπερίληψης. Η ένταξη ξεκινά από την αρχή της εκπαιδευτικής διαδρομής.

Η Δημοκρατική Συνεργασία εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ζητά από το υπουργείο Παιδείας «την ίδρυση Τμήματος Ένταξης σε όλα τα πολυδύναμα Νηπιαγωγεία, όπου ήδη υπάρχει συσσώρευση πληθυσμού και αυξημένες ανάγκες καθώς επίσης και την ίδρυση Τμημάτων ‘Ενταξης ανά ομάδα όμορων Νηπιαγωγείων όπου μπορεί να συγκεντρώνονται τρία ή περισσότερα παιδιά με σταθερές ανάγκες.»