Καύσωνας: Κίνδυνος θερμοπληξίας για μωρά και παιδιά – Οι συμβουλές των παιδιάτρων

Νέο κύμα καύσωνα βρίσκεται προ των πυλών σύμφωνα με τους μετεωρολόγους με τα τελευταία προγνωστικά να δείχνουν ότι οι θερμοκρασίες θα «χτυπήσουν κόκκινο» σε συνδυασμό και με μεγάλα ποσοστά υγρασίας.

Τις περιόδους καύσωνα ταλαιπωρούνται ιδιαιτέρως οι ευπαθείς ομάδες με τα μωρά και τα παιδιά να κινδυνεύουν περισσότερο από θερμική εξάντληση ή και θερμοπληξία λόγω των επιβαρυμένων συνθηκών που επικρατούν. Στο πλαίσιο αυτό οι παιδίατροι εφιστούν την προσοχή στους γονείς και προτείνουν μια σειρά από μέτρα προστασίας ώστε οι λιλιπούτειοι πρωταγωνιστές της καθημερινότητας να βγουν αλώβητοι από την έντονη και παρατεταμένη ζέστη.

Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην υπερθέρμανση και την αφυδάτωση κατά τη διάρκεια του καύσωνα. Ο υψηλός καύσωνας δεν αποτελεί απλώς δυσφορία, αλλά μπορεί να γίνει επικίνδυνος για την υγεία τους. Δεδομένου ότι τα σχολεία είναι κλειστά τα παιδιά βρίσκονται όλο και περισσότερο εκτός σπιτιού για παιχνίδι οπότε είναι απαραίτητο να φοράνε καπέλο, αντηλιακό και να έχουν μαζί τους παγούρι με νερό.

Καύσωνας και παιδιά: Πότε το παίχνιδι στους εξωτερικούς χώρους απαγορεύεται, τα μέτρα προστασίας

Όσο η θερμοκρασία κυμαίνεται σε φυσιολογικά επίπεδα, τα παιδιά μπορούν να παίζουν σε εξωτερικούς χώρους. Όταν όμως το θερμόμετρο ξεπεράσει τους 35-40 βαθμούς Κελσίου, τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος. Η έκθεσή τους για πολλή ώρα μπορεί να προκαλέσει εξάντληση, αφυδάτωση, φωτοευαισθησία, κοκκίνισμα, φουσκάλες, θερμικές κράμπες ακόμη και θερμοπληξία. Προκειμένου να αποφευχθεί η εκδήλωση των παραπάνω παθολογικών καταστάσεων στον οργανισμό, υπάρχουν αρκετά μέτρα για την πρόληψή τους:

• Φροντίστε να ξεκουράζονται ακόμη περισσότερο. Η ζέστη μπορεί συχνά να κάνει τα παιδιά να αισθάνονται κουρασμένα.
• Όταν το παιδί αισθάνεται ζεστό, κάντε του ένα μπάνιο για να δροσιστεί. Το κολύμπι είναι ένας άλλος πολύ καλός τρόπος για να δροσιστούν ενώ παράλληλα παραμένουν δραστήρια.
• Χρησιμοποιείτε αντηλιακή κρέμα τουλάχιστον μισή ώρα πριν την έκθεση στον ήλιο.
• Ελέγξτε ότι η κρέμα προστατεύει από την έκθεση στη Α και Β υπεριώδη ακτινοβολία.
• Να βάζετε αντηλιακή κρέμα και στα αυτιά και στο λαιμό των παιδιών.
• Αποφύγετε να βγαίνουν τις μεσημεριανές ώρες ή φροντίστε να βρίσκονται στην σκιά.
• Ντύστε τα παιδιά με ρούχα ανοιχτόχρωμα και ελαφριά, τα οποία να καλύπτουν όσο το δυνατό μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματος και φορέστε καπέλο.

Καύσωνας και κλιματιστικό: Στους πόσους βαθμούς πρέπει να «καίει» εν μέσω καύσωνα

Οι παιδίατροι επισημαίνουν πως βρέφη και παιδιά τις μέρες του καύσωνα πρέπει να βρίσονται απαραιτήτως σε δροσερό, σκιερό και καλά αεριζόμενο χώρο. Το κλιματιστικό πρέπει να λειτουργεί γύρω στους 26°C, αποφεύγοντας την άμεση ροή αέρα προς το παιδί. Αν δεν υπάρχει κλιματισμός στο σπίτι, προτιμήστε δημόσιους κλιματιζόμενους χώρους. Κλείνετε κουρτίνες και παντζούρια τις ώρες με έντονο ήλιο (11:00–17:00).

Πόσο νερό ήπιες σήμερα; Ο ρόλος της ενυδάτωσης

Η ενυδάτωση είναι πολύτιμη για την υγεία βρεφών και παιδιών πόσο μάλλον σε συνθήκες καύσωνα. Παρότι οι ημερήσιες ανάγκες των παιδιών σε υγρά δεν διαφέρουν πολύ από αυτές των ενηλίκων, έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στην αφυδάτωση. Αυτό συμβαίνει επειδή ο οργανισμός τους δεν έχει την ίδια ικανότητα να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος, ενώ παράλληλα ενδέχεται να μην εκφράζουν εύκολα το αίσθημα της δίψας. Η σωστή ενυδάτωση δεν εξασφαλίζεται μόνο με την κατανάλωση νερού αλλά και με χυμούς όπως και με την κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, φρούτα (π.χ. καρπούζι, πεπόνι, πορτοκάλι, ροδάκινο) και λαχανικά (π.χ. αγγούρι, μαρούλι, ντομάτα, κολοκυθάκι) που ενισχύουν σημαντικά τη συνολική ημερήσια πρόσληψη υγρών.Η σωστή κατανάλωση υγρών είναι θεμελιώδης για:

• Την καλή λειτουργία των ζωτικών οργάνων, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες και τα νεφρά.
• Τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, ειδικά σε περιόδους ζέστης ή σωματικής άσκησης.
• Την εγκεφαλική λειτουργία, τη συγκέντρωση και τη διάθεση.
• Τη σωστή λειτουργία των μυών και του πεπτικού συστήματος.

Υπό το πρίσμα αυτό τις μέρες που η ζέστη είναι αφόρητη πρέπει να προσφέρετε νερό στα παιδιά σε τακτά διαστήματα ακόμη και αν δεν δείχνουν δίψα. Αποφύγετε αναψυκτικά, χυμούς με ζάχαρη και τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι. Προσοχή σε σημάδια αφυδάτωσης όπως ξηρή γλώσσα, λιγοστό ή σκούροχρωμο ουρολήψιο και υπνηλία. Τα συχνά δροσερά ντους βοηθούν στην ενυδάτωση και στην ανακούφιση από τη θερμότητα.

Μικρά και περισσότερα γεύματα στον καύσωνα

– Τα γεύματα θα πρέπει να είναι κανονικά αλατισμένα. Η προσθήκη αλατιού βοηθά τον οργανισμό να διατηρεί το νερό και κατ’ επέκταση να μην αφυδατώνεται.

– Το παιδί θα πρέπει να καταναλώνει μικρότερες ποσότητες τροφής σε μεγαλύτερο αριθμό γευμάτων. Αν δηλαδή τα γεύματα σε ημερήσια βάση είναι πέντε, σε περιόδους μεγάλης ζέστης θα πρέπει να αυξηθούν σε 6-7 ελαφρύτερα γεύματα για να μην επιβαρύνεται το στομάχι του.

– Αποφεύγουμε να δίνουμε στο παιδί τηγανητά, κοκκινιστά και γενικότερα βαριά φαγητά. Τα ψητά με τη συνοδεία σαλάτας είναι ενδεδειγμένο γεύμα για τις θερμές μέρες.

Σε κάθε περίπτωση τα παιδιά θα πρέπει να φοράνε ελαφρά, βαμβακερά και ανοιχτόχρωμα ρούχα και να σκεπάζονται στο κρεβάτι την ώρα του ύπνου με ένα ελαφρύ σεντόνι. Αποφύγετε παιχνίδι ή βόλτες κατά τις ώρες υψηλής θερμοκρασίας. Ποτέ μην αφήνετε παιδί και βρέφος μόνο σε αυτοκίνητο, ούτε για ένα λεπτό. Εάν χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις μας, προτού βάλουμε μέσα το παιδί θα πρέπει να το αφήσουμε να αεριστεί ανοίγοντας πόρτες και παράθυρα. Ειδικά αν το αυτοκίνητο ήταν σταθμευμένο σε εξωτερικό χώρο, η θερμοκρασία στο εσωτερικό του μπορεί να είναι πολύ υψηλή και επικίνδυνη για τα μικρά παιδιά και βρέφη.

Πώς θα τσεκάρετε ότι το μωρό σας δεν υποφέρει από την ζέστη και τον καύσωνα

Είναι σημαντικό να ελέγχετε συχνά πώς ανταποκρίνεται το μωρό σας στη ζέστη. Γι’ αυτό τσεκάρετε συχνά τα άκρα του (χεράκια και ποδαράκια), το στήθος του και τα ρούχα του (αν είναι στεγνά ή βρεγμένα). Ένας τρόπος για να ελέγξετε πόσο ζεστό (ή κρύο) είναι το μωρό σας, τοποθετήστε το πίσω μέρος του χεριού σας στο πίσω μέρος του λαιμού του μωρού. Οι ενδείξεις ότι το μωρό σας ζεσταίνεται είναι η γρήγορη αναπνοή, το ασυνήθιστα ζεστό και υπερβολικά κοκκινισμένο δέρμα. Η ιδανική θερμοκρασία που πρέπει να έχει το δωμάτιο ενός μωρού το καλοκαίρι είναι έως 26C.

Καύσωνας: Τα ύποπτα συμπτώματα θερμικής εξάντλησης και θερμοπληξίας

Κατά τη διάρκεια έντονου καύσωνα, η υπερβολική ζέστη μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι πιο επικίνδυνες καταστάσεις είναι η θερμική εξάντληση και η θερμοπληξία — και απαιτούν άμεση προσοχή. Κατά τον καύσωνα το σώμα ιδρώνει, διατηρώντας με αυτό τον τρόπο τη θερμοκρασία του εντός των φυσιολογικών ορίων. Γιατί ο ιδρώτας, που είναι ουσιαστικά νερό, καθώς εξατμίζεται, απομακρύνει τη θερμότητα από το σώμα. Όταν για οποιοδήποτε λόγο η εφίδρωση μειώνεται ή/και αυξάνεται, τότε αρχίζουν τα προβλήματα.

Συμπτώματα θερμικής εξάντλησης:

δυνατός πονοκέφαλος
ατονία, καταβολή δυνάμεων
τάση για λιποθυμία
ωχρό, ψυχρό και υγρό δέρμα
πτώση της αρτηριακής πίεσης
ναυτία, έμετοι
μυϊκές κράμπες
ταχυκαρδία
φυσιολογική (συνήθως) θερμοκρασία σώματος

Τι κάνουμε σε περίπτωση θερμικής εξάντλησης

Μεταφέρετε το παιδί σε δροσερό, ευάερο, σκιερό ή κλιματιζόμενο χώρο ή κάτω από δέντρα αν υπάρχουν.

Δώστε του να πιει σιγά-σιγά δροσερό νερό (όχι παγωμένο). Δε δίνονται αλκοολούχα ποτά ούτε υγρά που περιέχουν καφεΐνη.

Χαλαρώστε ή αφαιρέστε ρούχα που πιθανόν να είναι ενοχλητικά.

Χρησιμοποιείστε βρεγμένες με κρύο νερό πετσέτες ή σεντόνια για να δροσίσετε το σώμα του.

Φροντίστε ώστε το παιδί να κάθεται αναπαυτικά και το παρακολουθείτε για τυχόν αλλαγές στην κατάσταση της υγείας του.

Σε περίπτωση μη βελτίωσης, θα πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο

Να αποφεύγεται η απ’ ευθείας έκθεση στον ήλιο

Συμπτώματα θερμοπληξίας

αυξημένη θερμοκρασία σώματος (>40.5o C)
ζεστό και ερυθρό δέρμα, με απουσία εφίδρωσης
έμετοι, διάρροια
ταχυκαρδία
έντονη κεφαλαλγία
διαταραχές πήξης του αίματος
διαταραχές συμπεριφοράς, σύγχυση
απώλεια αισθήσεων ή κώμα

Τι κάνουμε σε περίπτωση θερμοπληξίας

Επικοινωνείτε άμεσα με τον γιατρό σας και σπεύδετε στο κοντινότερο νοσοκομείο μιας και η θερμοπληξία μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο νοσοκομειακά. Αν το παιδί σας πάθει θερμοπληξία μέχρι να μεταφερθεί στο κοντινότερο νοσοκομείο ή ιατρικό κέντρο, μπορείτε να προχωρήσετε στις εξής ενέργειες: Μεταφέρετέ το σε σκιερό μέρος, δροσερό ή κλιματιζόμενο χώρο. Βρέξτε το με χλιαρό νερό, βάλτε το κάτω από το νερό ή κάντε του μπάνιο παρακολουθώντας τη θερμοκρασία του σώματός του. Τοποθετήστε κρύα επιθέματα (κομπρέσες, παγοκύστες) στους βουβώνες και τις μασχάλες. Δροσίστε με τη βοήθεια ανεμιστήρα ή ενός σφουγγαριού με κρύο νερό. Μη χορηγήσετε υγρά από το στόμα